پایگاه خبری سرمایه فردا

اقتصاد ایران آماده عبور از چندنرخی بودن ارز می شود؟ میان بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و وزارت صمت، درباره سیاست تک‌نرخی شدن ارز اختلاف‌نظر وجود دارد.

شاخص کل بورس نشانه‌هایی از بازگشت به مدار صعودی را ثبت کرد. هم‌زمان، طلا با عبور از مقاومت چندماهه و دلار با تثبیت بالای محدوده ۸۵ هزار تومان، بار دیگر توجه معامله‌گران را به خود جلب کردند. تحلیل‌ها نشان می‌دهد که بازار در حال عبور از کف‌های قیمتی است و سرمایه‌گذاران با نگاه به تحولات سیاسی و ارزی، در حال بازتنظیم سبدهای خود هستند.

در آستانه اجرای مکانیزم ماشه، بازار سرمایه ایران وارد سومین موج ریزش شده است؛ موجی کم‌رمق‌تر از گذشته، اما همچنان نگران‌کننده. نبود حمایت‌های مؤثر، خروج نقدینگی، و چشم‌انداز مبهم سیاسی، فضای بازار را به نقطه‌ای شکننده رسانده‌اند.

در تابستانی که با جنگ ۱۲ روزه و سایه مکانیزم ماشه همراه بود، بازار سرمایه ایران بیش از هر زمان دیگری با خروج نقدینگی و بی‌اعتمادی مواجه شد. سرمایه‌گذاران، در غیاب چشم‌انداز روشن، به‌دنبال پناهگاه‌های امنی چون طلا و دلار رفته‌اند.

در حالی که بازار سرمایه نشانه‌هایی از بهبود در شهریور نشان می‌دهد، سایه سنگین سیاست‌های انقباضی و تهدیدهای سیاسی همچنان بر سر اقتصاد ایران باقی مانده است.

در میانه تلاطم‌های سیاسی، نوسانات بازارهای مالی، و رشد بی‌مهار نقدینگی، اقتصاد ایران در وضعیتی برزخی قرار گرفته است؛ نه در مسیر فروپاشی کامل، نه در مسیر اصلاح پایدار. بازار سرمایه با وجود ارزندگی بالا، از بی‌اعتمادی رنج می‌برد، بازار ارز در سایه سیاست‌های تکلیفی و مکانیزم ماشه تهدید می‌شود، و خانوارها زیر بار تورم پنهان در کالاهای مصرفی خم شده‌اند. آنچه امروز بیش از هر شاخصی اهمیت دارد، نه اعداد و نمودارها، بلکه ذهنیتی است که سیاست‌گذاری را شکل می‌دهد—ذهنیتی که اگر تغییر نکند، حتی توافق‌های سیاسی نیز راهی به سوی ثبات نخواهند گشود. این گزارش‌ها، تلاشی هستند برای ترسیم دقیق این برزخ اقتصادی و ارائه مسیرهایی برای عبور از آن، پیش از آن‌که دیر شود.

در شرایطی که بازارهای مالی با نوسانات شدید، بحران‌های ژئوپولیتیک و تصمیمات غیرمنتظره مواجه‌اند، دو مفهوم بنیادین یعنی «مدیریت ریسک» و «تنوع‌بخشی» به‌عنوان ابزارهای حیاتی برای حفظ سرمایه و دستیابی به بازدهی پایدار، بیش از پیش اهمیت یافته‌اند. این یادداشت، نگاهی تحلیلی دارد به نقش این دو مفهوم در مواجهه با ریسک‌های سیستماتیک و غیرسیستماتیک، و نقدی بر عملکرد نهادهای تنظیم‌گر در فضای سرمایه‌گذاری ایران.

در شرایطی که سیاست‌های اقتصادی دولت با هدف مهار تورم و تثبیت بازار سرمایه دنبال می‌شود، نشانه‌های آشکار از ناترازی‌های مالی، کاهش ارزش پول ملی، و رکود در شاخص‌های کلیدی اقتصادی، حکایت از بحرانی دارد که در ماه‌های آینده ابعاد واقعی‌اش نمایان خواهد شد. آیا اقتصاد ایران برای مواجهه با تبعات این سیاست‌ها آماده است؟

در شرایطی که بازار سرمایه با ارزندگی نسبی سهام مواجه بود، مجموعه‌ای از ریسک‌های سیستماتیک، ناترازی‌های زیرساختی و سیاست‌های انقباضی، اقتصاد کشور را به ورطه رکود تورمی کشانده‌اند. این گزارش، تحلیلی است بر دلایل اصلی سقوط بازار سهام و ناکارآمدی سیاست‌گذاران در مواجهه با بحران‌های اقتصادی پس از جنگ.