نایب‌رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اهمیت تنوع در منابع تولید انرژی، بر لزوم توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور به‌ویژه انرژی خورشیدی تأکید کرد. وی همچنین در خصوص اقدامات دولت در راستای توسعۀ انرژی خورشیدی توضیحاتی ارائه داد.

به گزارش سرمایه فردا، رمضانعلی سنگدوینی، نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس، در ابتدای گفت‌وگو با خبرنگار با تبریک پیروزی‌های اخیر ملت ایران به محضر مقام معظم رهبری و مردم شریف ایران، اظهار داشت: «امروز تنوع‌بخشی به منابع انرژی کشور، نه یک انتخاب بلکه ضرورتی حیاتی است. ما نمی‌توانیم فقط به نیروگاه‌های حرارتی متکی بمانیم؛ نیروگاه‌هایی که نیازمند سوخت‌هایی نظیر گاز، نفت‌گاز و نفت کوره هستند. دنیا به‌سمت انرژی‌های نو رفته و ما نیز باید در این مسیر حرکت کنیم.»

وی با اشاره به ظرفیت بالای کشور در بهره‌گیری از انرژی خورشیدی، خاطرنشان کرد: «متأسفانه در حال حاضر تنها حدود یک درصد از برق کشور از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر تأمین می‌شود، در حالی‌که بخش عمده‌ای از مساحت ایران دارای بیش از ۳۰۰ روز آفتابی در سال است. این یک مزیت راهبردی بزرگ برای ماست که باید به آن توجه ویژه شود.»

سنگدوینی با اشاره به میزان بازدهی نیروگاه‌ها، تصریح کرد: «در حالی‌که نیروگاه‌های حرارتی ما در بهترین حالت، تنها ۲۵ تا ۳۰ درصد بازدهی دارند، نیروگاه‌های خورشیدی می‌توانند بازدهی بالای ۷۵ تا ۸۰ درصد داشته باشند. علاوه بر این، در استفاده از انرژی خورشیدی عملاً هیچ‌گونه آلودگی زیست‌محیطی وجود ندارد، که این خود یک مزیت مهم دیگر محسوب می‌شود.»

وی افزود: «در صورت توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، فرآورده‌هایی مثل گازوئیل و گاز طبیعی که امروز صرف نیروگاه‌ها می‌شود، می‌تواند برای صادرات یا تأمین انرژی صنایع استفاده شود. امروز ما از دو مسیر مهم، یعنی عراق و ترکیه صادرات گاز داریم. اگر انرژی خورشیدی جایگزین شود، این منابع آزاد شده و می‌توانند در خدمت رشد اقتصادی کشور قرار گیرند.»

استفاده از خورشید برای تقویت امنیت انرژی

سنگدوینی با اشاره به تهدیدهای اخیر دشمن علیه زیرساخت‌های انرژی کشور، گفت: «وقتی تأمین ۷۵ درصد گاز کشور به یک منطقه خاص مثل عسلویه وابسته است، یعنی امنیت انرژی کشور در برابر حملات احتمالی دشمن بسیار شکننده شده. اگر نیروگاه‌هایی داشته باشیم که در سراسر کشور از انرژی خورشیدی استفاده می‌کنند، دیگر با یک حمله موشکی یا سایبری، سیستم انرژی کشور مختل نمی‌شود. تقویت سیستم پدافندی نیروگاه‌های کشور از دیگر اقداماتی‌است که در این برهه، باید به آن توجه ویژه‌ای داشت.»

وی ادامه داد: «نیروگاه‌های گازی ما که هرکدام تا ۲۰۰۰ مگاوات برق تولید می‌کنند، در صورت هدف قرار گرفتن، می‌توانند کشور را دچار بحران جدی کنند. اینجاست که ضرورت سرمایه‌گذاری گسترده در انرژی‌های پراکنده و پاک مثل خورشیدی بیشتر نمایان می‌شود.»

این نمایندۀ مجلس تصریح کرد: «علاوه بر تهدیدات امنیتی، در فصل زمستان نیز ما با مشکل کمبود گاز مواجهیم و ناچار به استفاده از مازوت هستیم که بسیار آلاینده است. بنابراین توسعه انرژی خورشیدی هم یک راه‌حل محیط‌زیستی است و هم یک تدبیر امنیتی و اقتصادی.»

قرارداد با چین و تأخیر در تخصیص اعتبار

در ادامه این گفت‌وگو، وی با اشاره به قرارداد اردیبهشت‌ماه سال جاری میان دولت ایران و دولت چین برای واردات صفحات خورشیدی به ظرفیت ۷۰۰۰ مگاوات، از نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس در خصوص عملکرد صندوق توسعه ملی در این پروژه پرسید.

رمضانعلی سنگدوینی ضمن تأیید اصل این قرارداد، اظهار داشت: «بله، قراردادی میان دولت و طرف چینی منعقد شده که به موجب آن قرار است پنل‌های خورشیدی با ظرفیت حدود ۷۰۰۰ مگاوات وارد کشور شود. این یک اقدام مهم و مثبت است که باید با سرعت بیشتری اجرایی شود.»

وی با اشاره به اینکه تنها برای ۳۰۰ مگاوات از این پروژه، تاکنون تخصیص ارز انجام شده، توضیح داد: «بر اساس دستور صریح رئیس‌جمهور، صندوق توسعه ملی مکلف شده که مبلغ ۱.۵ میلیارد دلار برای اجرای این پروژه تخصیص دهد. اما باید در نظر داشت که صندوق توسعه فقط زمانی منابع را آزاد می‌کند که پروژه‌ها تمام مسیرهای قانونی، فنی و اجرایی خود را طی کرده باشند.»

او افزود: «آن بخشی که تاکنون تخصیص داده شده یعنی حدود ۳۰۰ میلیون دلار، مربوط به پروژه‌هایی‌ست که مستندات و مراحل‌شان کامل بوده. آن بخش باقیمانده، یعنی حدود ۱.۲ میلیارد دلار، به محض تکمیل فرآیندها، قطعاً تخصیص پیدا خواهد کرد. چراکه این یک تکلیف قانونی و دولتی است که رئیس‌جمهور محترم نیز به‌صراحت بر آن تأکید کرده‌اند.»

سنگدوینی: آینده انرژی ایران در گرو جسارت و تحول‌خواهی است

در پایان نایب‌رئیس کمیسیون انرژی مجلس با تأکید بر نگاه تحولی مجلس و دولت در حوزه انرژی گفت: «اگر بخواهیم آینده‌ای امن، پاک و پایدار برای کشور بسازیم، باید جسارت تصمیم‌های بزرگ داشته باشیم. حرکت به‌سوی انرژی‌های نو، امروز نه شعار بلکه ضرورت ملی است. ما در مجلس، حتماً با تمام ظرفیت در کنار دولت خواهیم بود تا برنامه هفتم توسعه در حوزه انرژی به‌درستی اجرا شود.»

سخنان نایب‌رئیس کمیسیون انرژی مجلس، نشان می‌دهد که توسعه انرژی خورشیدی نه‌تنها یک راهکار فنی برای تأمین برق است، بلکه ابزاری کلیدی برای ارتقای امنیت ملی، کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی، مقابله با آلودگی هوا و افزایش تاب‌آوری زیرساخت‌های انرژی کشور در برابر تهدیدات خارجی به‌شمار می‌رود. با وجود ظرفیت‌های فراوان کشور در این حوزه، تحقق این هدف نیازمند جسارت در تصمیم‌گیری، تسریع در اجرای پروژه‌ها، تخصیص به‌موقع منابع مالی و هم‌افزایی میان دولت، مجلس و بخش خصوصی است. آینده انرژی ایران در گرو تحول‌خواهی و بهره‌گیری هوشمندانه از فرصت‌های تجدیدپذیر است—فرصتی که اگر به‌درستی مدیریت شود، می‌تواند ایران را به الگویی موفق در منطقه تبدیل کند.

در سال ۱۴۰۴، وضعیت تولید انرژی خورشیدی در ایران با وجود برخی پیشرفت‌ها، همچنان با ظرفیت بالقوه کشور فاصله دارد. طبق سند چشم‌انداز، ایران باید تا این سال حداقل ۱۰ درصد از انرژی‌های نو خود را از طریق منابع خورشیدی تأمین کند. با در نظر گرفتن هدف تولید ۱۰۰ هزار مگاوات برق در سال ۱۴۰۴، سهم انرژی خورشیدی باید به حدود ۱۰۰۰ مگاوات برسد. با این حال، سهم فعلی انرژی خورشیدی از کل تولید برق کشور هنوز کمتر از ۲ درصد است، که نشان‌دهنده نیاز به شتاب بیشتر در توسعه این بخش است.

توسعه انرژی خورشیدی در کشور

در سال‌های اخیر، اقدامات مهمی برای توسعه انرژی خورشیدی در کشور انجام شده است. از جمله می‌توان به قرارداد واردات پنل‌های خورشیدی با ظرفیت ۷۰۰۰ مگاوات از چین اشاره کرد که بخشی از آن در حال اجراست. همچنین پروژه‌هایی برای تولید داخلی پنل‌های خورشیدی با مشارکت شرکت‌های اروپایی مانند اشمید آلمان در حال پیگیری است. طرح‌هایی نظیر «جهاد روشنایی» نیز با هدف نصب سامانه‌های خورشیدی کوچک‌مقیاس در مناطق محروم و روستایی در حال اجرا هستند و می‌توانند نقش مهمی در گسترش عدالت انرژی ایفا کنند.

با این حال، توسعه انرژی خورشیدی در ایران با چالش‌هایی نیز روبه‌روست. تأخیر در تخصیص منابع مالی، بوروکراسی اداری در صدور مجوزها، نوسانات ارزی و ضعف زیرساخت شبکه در برخی مناطق از جمله موانع اصلی هستند. در مقابل، ایران از فرصت‌های بی‌نظیری مانند تابش خورشیدی بالا در بیش از ۳۰۰ روز سال، حمایت دولت از خرید تضمینی برق خورشیدی، کاهش هزینه جهانی تجهیزات و امکان صادرات گاز صرفه‌جویی‌شده به جای مصرف در نیروگاه‌ها برخوردار است.

در مجموع، سال ۱۴۰۴ را می‌توان نقطه عطفی در گذار ایران به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر دانست، به‌ویژه اگر برنامه‌های در دست اجرا با انسجام و سرعت بیشتری پیش بروند. با توجه به پتانسیل راهبردی کشور در حوزه انرژی خورشیدی، توسعه این بخش نه‌تنها یک ضرورت زیست‌محیطی و اقتصادی، بلکه یک الزام امنیتی برای آینده پایدار ایران محسوب می‌شود.