پایگاه خبری سرمایه فردا

بازار خودروی ایران در وضعیتی گرفتار شده که شعار خصوصی‌سازی با واقعیت انحصار در تضاد کامل است. دولت در ظاهر از مدیریت خودروسازان کنار رفته، اما در عمل با بستن واردات و مهندسی عرضه، انحصار را حفظ کرده و شکاف قیمتی کارخانه و بازار را به شدت افزایش داده است. نتیجه این سیاست‌ها، تبدیل خودرو از یک کالای مصرفی به کالای سرمایه‌ای و شکل‌گیری رانت‌های ۳۰۰ تا ۷۰۰ میلیون تومانی برای برندگان قرعه‌کشی است. نمونه روشن آن، ثبت‌نام ۱۰.۵ میلیون نفر برای ۳۱ هزار خودرو در آذر ۱۴۰۴ است؛ جایی که شانس برنده شدن به ۰.۱ درصد سقوط کرده و قرعه‌کشی عملاً به یک بخت‌آزمایی ملی تبدیل شده است.

چهار دهه پیش آلانگ به بزرگ‌ترین مرکز اوراق کشتی جهان بدل شد، اما امروز با کاهش ورود کشتی‌ها، رقابت نابرابر منطقه‌ای و فشارهای ژئوپلیتیک، این صنعت راهبردی در آستانه فروپاشی قرار گرفته است؛ ساحلی که زمانی ۶۰ هزار کارگر را در خود جای می‌داد، اکنون کمتر از ۱۵ هزار نفر را مشغول کرده و زنجیره اقتصادی وابسته به آن در رکود عمیق فرو رفته است.

بازار حمل‌ونقل هوایی ایران در سایه مخالفت با قیمت‌گذاری دستوری و نبود نظارت، به میدان انحصار ایرلاین‌ها و واسطه‌های چارتری تبدیل شده است؛ جایی که بلیت مسیر تهران–مشهد از دو میلیون تومان به ده میلیون تومان رسیده و سفر هوایی، به‌جای خدمت عمومی، تنها در دسترس طبقه مرفه قرار گرفته است.

در حال حاضر خودروهای بی‌کیفیت داخلی با قیمت‌های جهانی و مصرف‌کنندگان ناراضی است. واردات خودرو می‌تواند علاوه بر پوشش ناتوانی خودروسازان داخلی در تأمین خواسته‌های مصرف‌کنندگان، نقدینگی سرگردان را جذب کرده و مانع از ورود آن به بازار ارز شود. این اقدام نه‌تنها به ایجاد رقابت واقعی و ارتقای کیفیت خودروهای داخلی منجر خواهد شد، بلکه می‌تواند به ثبات نرخ ارز و کاهش نوسانات قیمتی کمک کند.

برخی شرکت‌های تولیدکننده لاستیک ۸ ماهه عملکردی ضعیف‌تر از میانگین صنعت داشته‌اند و حتی با سقوط درآمد مواجه شده‌اند.

برخی شرکت‌هی حمل‌ونقل مانند حسینا عملکردی ضعیف‌تر از میانگین صنعت داشته‌اند و حتی با افت درآمد مواجه شده‌اند؛ موضوعی که ضرورت بازنگری در استراتژی‌های عملیاتی و بازار آنها را برجسته می‌کند.

تصمیم دولت برای حذف سهمیه بنزین خودروهای صفر کیلومتر، به جای اصلاح مصرف سوخت، عملاً به سود خودروهای کارکرده و فرسوده تمام شده است. این سیاست با افزایش جذابیت خودروهای قدیمی، مصرف سوخت و آلودگی هوا را تشدید خواهد کرد.

بازار خودرو ایران بار دیگر در التهاب است؛ قیمت‌ها صعودی، عرضه محدود و تقاضا سرگردان. در حالی که وزارت صمت حذف شرط سپرده بلوکه‌شده را عامل هجوم مردم به پیش‌فروش ایران‌خودرو معرفی می‌کند، واقعیت بازار نشان می‌دهد ریشه بحران در ساختارهای معیوب، قیمت‌گذاری دستوری و تصمیم‌های ناپایدار است؛ چرخه‌ای که هر بار با سیاستی تازه تنها آرامشی کوتاه‌مدت ایجاد می‌کند و دوباره به التهاب بازمی‌گردد.

لایحه بیمه رانندگان تاکسی‌های اینترنتی پس از ماه‌ها بحث و جدل به مجلس رسیده است؛ طرحی که موافقان آن را گامی در جهت حمایت اجتماعی می‌دانند و منتقدانش آن را ابزاری برای جبران کسری منابع تأمین اجتماعی و فشار مضاعف بر رانندگان و مسافران توصیف می‌کنند.