پایگاه خبری سرمایه فردا

فرزاد وجیهی می گوید بازارهای جهانی در آستانه یک چرخش راهبردی قرار دارند؛ دوره‌ای که تحت تأثیر سیاست‌های فدرال رزرو و اصلاحات اقتصادی چین،مسیر سرمایه‌گذاری جهان را تغییر می‌دهد.

نشست‌های سپتامبر ۲۰۲۵، از «سازمان همکاری شانگهای پلاس» تا مجمع عمومی سازمان ملل، تصویری متضاد و نگران‌کننده از آینده حکمرانی جهانی ارائه دادند. در حالی که چین با نمایش قدرت نظامی و دیپلماتیک، خود را نماد ثبات معرفی می‌کند، ایالات متحده با سیاست‌های متناقض و یک‌جانبه‌گرایانه، اتحاد غربی را متزلزل کرده است. نهادهای بین‌المللی از پاسخ‌گویی به بحران‌ها ناتوان‌اند، معاهدات امنیتی در حال فروپاشی‌اند، و رقابت قدرت‌ها در حوزه‌هایی چون فضا و فناوری نظامی، چشم‌اندازی از جهانی ناامن‌تر را ترسیم می‌کند. آنچه در حال شکل‌گیری است، نه یک نظم نوین باثبات، بلکه واقعیتی ترکیبی، پرتنش و چندقطبی است که مسیر آن به‌جای اجماع، از دل شکاف‌ها و رقابت‌ها می‌گذرد.

تحولات جهانی امروز، ساختارهای سنتی قدرت، اقتصاد و فرهنگ را دگرگون کرده‌اند. ایران، به‌عنوان کشوری با موقعیت ژئوپلیتیک و منابع انسانی و طبیعی قابل‌توجه، در معرض امکان‌ها و امتناع‌های هم‌زمان قرار دارد. تحلیل این وضعیت نشان می‌دهد که تنها با حکمرانی هوشمند، توسعه پایدار و مشارکت در فرآیندهای جهانی می‌توان از مصرف‌کننده بودن عبور کرد و به آفریننده تحولات بدل شد.

در حالی‌که اقتصاد ایران پس از یک دوره‌ی تنش‌زا هنوز در شوک پساجنگ به‌سر می‌برد، بازارهای مالی با رکود، بی‌اعتمادی و نوسانات شدید دست‌وپنجه نرم می‌کنند. از جهش تورم نقطه‌به‌نقطه تا رشد افسارگسیخته‌ی قیمت کالاهای اساسی، از سردرگمی در سیاست‌گذاری ارزی تا تلاش نهادهای مالی برای حفظ منابع مردم، همه و همه نشان می‌دهند که اقتصاد کشور در مرحله‌ای بحرانی از بازتعریف خود قرار دارد. این گزارش، با نگاهی چندلایه به رفتار بازارها، ترکیب‌های سرمایه‌گذاری، سیاست‌های پولی و روان‌شناسی فعالان مالی، تصویری دقیق از چالش‌ها و تصمیم‌گیری‌های حیاتی پیش‌روی سرمایه‌گذاران ترسیم می‌کند.

در حالی که اقتصاد ایران طی یک دهه گذشته با تورم مزمن و رشد اقتصادی نزدیک به صفر دست‌و‌پنجه نرم کرده، بررسی‌ها نشان می‌دهد یکی از ریشه‌های اصلی این بحران، ساختار متورم و ناکارآمد دولت است. از کسری بودجه سنگین تا بی‌اعتمادی عمومی به بازار سرمایه، مجموعه‌ای از چالش‌ها در حال انباشت است که تنها با اصلاحات ساختاری، کوچک‌سازی دولت و تقویت بخش خصوصی می‌توان به سمت شکوفایی اقتصادی حرکت کرد. این یادداشت، نگاهی دارد به ضرورت بازنگری در سیاست‌های استخدامی، بودجه‌ای و مالی کشور.

در مواجهه با خشونت عریان رژیم صهیونیستی در غزه، اسلاوی ژیژک با نگاهی فلسفی و بی‌پرده، از فروپاشی معیارهای اخلاقی در نظم جهانی پرده برمی‌دارد. او با نقد واژگان فریبنده‌ای چون «دفاع از خود» و «حق امنیت»، نشان می‌دهد که چگونه رسانه، دین و سیاست، در خدمت طبیعی‌سازی جنایت قرار گرفته‌اند. غزه، در نگاه ژیژک، نه فقط یک بحران منطقه‌ای، بلکه گره‌گاهی است که حقیقت، اخلاق و ایدئولوژی در آن به آزمون گذاشته می‌شوند؛ آزمونی که جهان امروز، با نمره‌ای شرم‌آور در حال عبور از آن است.

دونالد ترامپ، فراتر از یک رئیس‌جمهور، نماد تحول در سیاست خارجی آمریکا است؛ از انزواگرایی فعال تا رقابت بی‌پرده با چین، از تاکتیک‌های پرریسک تا بازتعریف نقش آمریکا در جهان. در این تحلیل، نگاهی داریم به پیوستگی‌ها و تفاوت‌های ترامپ ۱ و ۲ و پیامدهای آن برای ایران و نظم جهانی.

در شرایطی که اقتصاد ایران با بحران‌های عمیق و ناکارآمدی‌های ساختاری مواجه است، بازگشت به مدل موفق دهه ۱۳۴۰ و احیای تیم چهار نفره توسعه‌گرا می‌تواند نقطه عطفی در مسیر نجات باشد. تجربه تاریخی نشان می‌دهد که تنها با توافقی بلندمدت میان حاکمیت و کارآفرینان بزرگ، می‌توان ریسک‌های بزرگ را پذیرفت و مسیر توسعه صنعتی و زیست‌محیطی کشور را هموار کرد.

در دو دهه اخیر، سهم اشتغال کشاورزی و صنعت در ایران به‌طرز نگران‌کننده‌ای کاهش یافته و بخش خدمات، به‌رغم رشد ظاهری، به پناهگاه نیروی کار مازاد بدل شده است. این تحول نامتوازن، پیامد بحران آب، ناکارآمدی صنعتی، و نبود سیاست‌گذاری راهبردی است؛ و تنها راه نجات، گذار به سیاست صنعتی فعال برای احیای تولید ملی و تحقق رشد پایدار است