افزایش بی‌سابقه ذخایر نفت خام ایران، افت شدید قیمت‌ها و تخفیف‌های سنگین، سیگنال هشدارآمیزی از ناکارآمدی مدیریتی در بخش بازرگانی نفت مخابره می‌کند؛ مسئله‌ای که با انکار، قابل حل نیست و به اصلاح فوری نیاز دارد.

به گزارش سرمایه فردا، گزارش‌های معتبر بین‌المللی نشان می‌دهند که قیمت نفت خام ایران در بازارهای جهانی به پایین‌ترین سطح خود در سال‌های اخیر رسیده است. تخفیف‌هایی تا ۴ دلار کمتر از شاخص برنت، حاصل سیاست‌های نادرست و ضعف مدیریت در وزارت نفت عنوان شده‌اند؛ سیاست‌هایی که باعث انباشت گسترده نفت‌های فروش‌نرفته شده‌اند و حالا خریداران خارجی با قدرت چانه‌زنی بالا، نفت ایران را ارزان‌تر از همیشه خریداری می‌کنند.

بر اساس داده‌های مؤسسات بلومبرگ، Platts و Kpler، بیش از ۴۰ میلیون بشکه نفت ایران، عمدتاً در آب‌های بین‌المللی و بنادر چین، در انتظار مشتری مانده‌اند. این حجم انباشت شده، بالاترین رکورد ذخایر شناور در چند سال اخیر را ثبت کرده و موجب رکود در فروش و تشدید تخفیف‌ها شده است.

در بازار شاندونگ چین، نفت سبک ایران با ۴ دلار تخفیف نسبت به شاخص ICE Brent معامله می‌شود؛ شکافی که در کمتر از چند ماه، از ۲ دلار به ۴ دلار رسیده است. این افت قیمت علاوه بر چالش‌های اقتصادی، پیامدهایی بودجه‌ای برای کشور در شرایط تحریمی به دنبال دارد.

محاسبات اقتصادی نشان می‌دهد که با احتساب صادرات روزانه ۱.۸ میلیون بشکه نفت، ماهانه ۲۱۶ میلیون دلار درآمد نفتی از دست می‌رود؛ رقمی که در سال به زیانی معادل ۲.۵ میلیارد دلار می‌رسد.

با وجود ادعاهای مطرح‌شده از سوی برخی مسئولان مبنی بر اثرگذاری تحریم‌ها و جنگ‌های منطقه‌ای در این بحران، کارشناسان معتقدند ریشه اصلی این زیان عظیم، در سوءمدیریت بازرگانی و فروش نفت نهفته است. عدم برنامه‌ریزی، بی‌تجربگی در تنظیم قراردادهای منعطف و واکنش کند به نوسانات بازار، مهم‌ترین نقاط ضعف مدیریتی عنوان شده‌اند.

در چنین شرایطی، نیاز به اصلاحات فوری در ساختار مدیریتی فروش نفت ایران کاملاً محسوس است. این بازنگری باید با تغییرات قاطع در سطح مدیران ارشد و تجدید نظر در سیاست‌گذاری‌های فروش آغاز شود تا هم جایگاه ایران در بازار جهانی نفت احیا گردد و هم منافع ملی از فشارهای بازار محافظت شود.