وضعیت اقتصاد رژیم صهیونسیتی به این مرحله رسیده که واردات سوخت از کشورهایی نظیر قبرس، یونان، پرتغال ، مصر و آمریکا را افزایش داده است.

به گزارش سرمایه فردا، در پی تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران، موجی از حملات موشکی کشورمان به زیرساخت‌های حیاتی رژیم آغاز شده و تا روز ۳۱ خرداد با ۱۸ عملیات باعث شکل‌گیری بحرانی چندلایه و بی‌سابقه در سرزمین های اشغالی شده است؛ بحرانی که هم‌زمان بر پایه‌های اقتصادی، نظامی، انرژی و اعتماد داخلی و بین‌المللی رژیم تأثیر گذاشته و آینده‌ی ثبات این کشور را با تردیدهای جدی مواجه کرده است.

اختلال سیستماتیک در اقتصاد و کاهش تولید ناخالص داخلی

مطابق گزارش رسانه‌های عبری‌زبان، خسارات اقتصادی ناشی از حملات موشکی ایران به‌طور روزانه حدود ۱.۵ میلیارد دلار برآورد می‌شود. بخش خدمات، که نزدیک به دو سوم از اقتصاد اسرائیل را شامل می‌شود، تقریباً فلج شده و بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی در مناطق کلیدی چون تل‌آویو، حیفا و پتاح تیکوا متوقف شده‌اند. این وضعیت به افت شدیدی در تولید ناخالص داخلی منجر خواهد شد و نشانه‌هایی از رکود اقتصادی در حال گسترش است.

از سوی دیگر، بدهی عمومی اسرائیل به حدود ۳۸۰ میلیارد دلار رسیده و با افزایش نرخ بهره و کسری بودجه‌ی فزاینده، فشار مضاعفی بر منابع مالی دولت وارد شده است. تحلیل‌گران هشدار داده‌اند که در صورت ادامه‌ی جنگ، کسری بودجه می‌تواند از سطح ۸.۳ درصد تولید ناخالص داخلی نیز فراتر رود و به یکی از شدیدترین شکاف‌های مالی اسرائیل در دهه‌های اخیر تبدیل شود.

بحران در تجارت خارجی و از دست رفتن اعتبار بین‌المللی

بندر حیفا، به‌عنوان اصلی‌ترین دروازه تجاری اسرائیل، هدف مستقیم حملات موشکی قرار گرفته و بر اثر آن روز جمعه ۳۰ خرداد شرکت کشتیرانی بین‌المللی «مرسک» فعالیت خود را در این بندر متوقف کرده است. این رخداد نه‌تنها باعث اختلال در واردات و صادرات شده، بلکه به شکل ملموسی اعتماد سرمایه‌گذاران خارجی را نسبت به ثبات اقتصادی اسرائیل کاهش داده است.

در کنار آن، مؤسسات رتبه‌بندی جهانی همچون مودیز، رتبه اعتباری اسرائیل را کاهش داده‌اند و چشم‌انداز اقتصادی آن را در وضعیت منفی قرار داده‌اند. این مسئله ضمن افزایش هزینه استقراض، خروج سرمایه از بانک‌های اسرائیلی را نیز سرعت بخشیده و شرکت‌های حوزه فناوری بخشی از فعالیت‌های خود را به کشورهای دیگر منتقل کرده‌اند.

فشار بی‌سابقه بر بودجه نظامی و توان پدافندی

براساس گزارش روزنامه آمریکایی واشنگتن‌پست، تنها هزینه‌ی روزانه پدافند هوایی اسرائیل حدود ۲۸۵ میلیون دلار است؛ رقمی که با احتساب سایر هزینه‌های نظامی از جمله عملیات‌های تهاجمی، پروازهای رزمی و تدارکات، به ۷۲۵ میلیون دلار در روز نیز می‌رسد. در نتیجه، تنها در ۹ روز نخست جنگ، بیش از ۶.۵ میلیارد دلار صرف فعالیت‌های نظامی شده است.

سامانه‌های دفاعی پیشرفته‌ای مانند «دیویدز اسلینگ» و «ارو ۲ و ۳» هرکدام بین ۷۰۰ هزار تا ۴ میلیون دلار برای رهگیری هر موشک هزینه دارند. همچنین جنگنده‌های F‑۳۵ با هزینه‌ی عملیاتی تقریباً ۱۰ هزار دلار در ساعت پرواز، به‌همراه بمب‌های  JDAM و MK‑۸۴، هزینه‌ی بالایی بر دوش ارتش اسرائیل گذاشته‌اند. در عین حال، منابع دولت برای بازسازی سریع مناطق غیرنظامی آسیب‌دیده حداقل هفته‌ای به ۴۰۰ میلیون دلار نیاز دارد؛ رقمی که تنها بخشی از هزینه‌های ناشی از آسیب‌های فیزیکی و خدماتی است.

انهدام پالایشگاه حیفا و اختلال در زنجیره سوخت

یکی از ضربات راهبردی واردشده به زیرساخت‌های اسرائیل، تخریب پالایشگاه حیفا بود؛ مرکزی که روزانه نزدیک به ۲۰۰ هزار بشکه نفت خام فرآوری می‌کرد و حدود ۶۰٪ گازوئیل و ۴۰٪ بنزین مصرفی اسرائیل را تأمین می کرد. آسیب به این پالایشگاه باعث شد زنجیره سوخت‌رسانی دچار اختلال شده و رژیم صهیونسیتی به‌طور فوری واردات سوخت را از کشورهایی نظیر قبرس، یونان، پرتغال ، مصر و آمریکا افزایش دهد.

طبق داده‌های بازار انرژی، سطح واردات نفت و بنزین در ماه ژوئن به بالاترین میزان از ژوئیه ۲۰۲۲ رسیده است. همچنین با افزایش تقاضای فصلی برای برق و کاهش عرضه گاز طبیعی، نیروگاه‌ها به‌طور اضطراری به مصرف نفت سیاه و دیزل روی آورده‌اند؛ امری که بر ذخایر استراتژیک فشار آورده و خطر کمبود سوخت در بخش حمل‌ونقل، بیمارستان‌ها، و شبکه توزیع برق را افزایش داده است.

افزون بر آن، پالایشگاه حیفا یکی از صادرکنندگان اصلی محصولات پتروشیمی به کشورهای حوزه‌ی مدیترانه بود؛ توقف فعالیت این مرکز، نه‌تنها بازار داخلی بلکه جایگاه تجاری منطقه‌ای رژیم در صنعت انرژی را نیز تضعیف کرده است.

ابعاد بازسازی؛ هزینه‌بر، زمان‌بر و فرسایشی است

طبق گزارش روزنامه اقتصادی «گلوبس»، هزینه‌ی بازسازی هر مترمربع ساختمان در شهرهای آسیب‌دیده‌ای مانند پتاح تیکوا، حدود ۶٬۰۰۰ شِکِل برآورد شده است. با توجه به وسعت و تنوع خسارات ناشی از حملات موشکی، تخمین زده می‌شود بازسازی کامل زیرساخت‌ها، سال‌ها به‌طول بینجامد. کمبود منابع مالی، کاهش سرعت خدمات عمرانی و فشارهای اجتماعی ناشی از جابه‌جایی‌های جمعیتی نیز بر دشواری این روند افزوده‌اند.

افق پیشِ رو رژیم بحران ترکیبی امنیت، اقتصاد و انرژی

روزنامه وال‌استریت ژورنال هزینه‌ی ماهانه جنگ را حدود ۱۲ میلیارد دلار تخمین زده و تحلیل‌گران هشدار داده‌اند که در صورت ادامه جنگ برای بیش از دو هفته، فشارهای مالی و ساختاری از کنترل دولت خارج خواهد شد. اثرات زنجیره‌ای این بحران در حوزه‌های اعتباری، انرژی، سلامت عمومی، زیرساخت‌های مدنی و سرمایه‌گذاری خصوصی به‌گونه‌ای‌ست که بازگشت به وضعیت پیش از جنگ حتی در میان‌مدت نیز دشوار به‌نظر می‌رسد.

در مجموع، جنگ اخیر نه‌تنها بنیان‌های دفاعی و اقتصادی اسرائیل را به لرزه درآورده، بلکه باعث فعال‌شدن بحران‌هایی هم‌زمان در سه جبهه کلیدی یعنی امنیت ملی، پایداری اقتصادی و ثبات انرژی شده است. برای عبور از این بحران، این رژیم نیازمند تغییرات اساسی در ساختار سیاست‌گذاری، تأمین مالی، و بازتعریف راهبردهای ملی خواهد بود.