یکشنبه ۱۳ مهر ۱۴۰۴
در اقتصاد ایران که سرمایه‌گذاری با ریسک‌های تحریمی، محدودیت‌های بانکی و تهدید اسنپ‌بک مواجه است، رشد عددی درآمد شرکت‌ها لزوماً نشانه‌ای از سلامت نیست. بررسی صورت‌های مالی صبا فولاد خلیج فارس در نیمه نخست سال ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که افزایش درآمد صادراتی این شرکت، عمدتاً ناشی از جهش نرخ ارز بوده و نه بهبود عملکرد تولیدی. افت محسوس در تولید و فروش داخلی، تصویر واقعی‌تری از چالش‌های عملیاتی و فرصت‌سوزی در بازار فولاد ترسیم می‌کند.
به گزارش سرمایه فردا، در اقتصاد صنعتی ایران، فولاد نه‌تنها یک محصول، بلکه شاخصی برای سنجش پویایی تولید، صادرات و تاب‌آوری در برابر نوسانات ارزی است. شرکت‌هایی مانند صبا فولاد خلیج فارس، در دل این معادله پیچیده، نقش تعیین‌کننده‌ای باید ایفا کنند. اما آنچه در نیمه نخست سال ۱۴۰۴ از دل صورت‌های مالی این شرکت بیرون آمده، افزایش درآمد صادراتی در سایه افزایش نرخ ارز، و همزمان افت محسوس در تولید و فروش داخلی است. این مساله پرسشی اساسی را پیش می‌کشد که آیا رشد عددی درآمد می‌تواند نشانه‌ای از سلامت عملیاتی شرکت باشد، یا تنها پوششی بر ضعف‌های ساختاری و فرصت‌های از دست‌رفته است؟ درواقع اگر قیمت دلار نیمایی افزایش نمی یافت این شرکت به طور قطع با افت شدید درآمد مواجه می شد چراکه با افت تولید روبرو شده است. این گزارش، به واکاوی دقیق همین پرسش می‌پردازد.
در شرایطی که تحریم‌های بین‌المللی و مکانیسم اسنپ‌بک، فضای سرمایه‌گذاری در ایران را به میدان مین تبدیل کرده‌اند، شرکت‌هایی مانند صبا فولاد خلیج فارس برای حفظ سودآوری ناگزیر به اتکا بر نوسانات بیرونی شده‌اند. گزارش عملکرد نیمه نخست سال ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که رشد درآمد این شرکت بیش از آنکه حاصل بهبود تولید باشد، نتیجه جهش نرخ ارز است رشدی که اگر با اصلاحات عملیاتی همراه نشود، در نیمه دوم سال به نقطه‌ای ناپایدار خواهد رسید.
در نیمه نخست سال ۱۴۰۴، شرکت صبا فولاد خلیج فارس با ثبت افزایش درآمدی در حدود ۷۰۰ میلیارد تومان نسبت به دوره مشابه سال گذشته، در ظاهر عملکردی رو به رشد را تجربه کرده است. اما بررسی دقیق‌تر داده‌ها نشان می‌دهد که این رشد عمدتاً ناشی از جهش نرخ ارز بوده و نه حاصل بهبود در تولید یا فروش عملیاتی. در واقع، کاهش محسوس در ظرفیت تولید و افت فروش داخلی، تصویر متفاوتی از وضعیت واقعی این شرکت فولادی ترسیم می‌کند.
درآمد حاصل از فروش داخلی شرکت با کاهش مواجه شده و از ۵۴۰۰ میلیارد تومان در نیمه نخست ۱۴۰۳ به ۵۱۰۰ میلیارد تومان در نیمه نخست ۱۴۰۴ رسیده است. این افت در شرایطی رخ داده که قیمت محصولات فولادی در بازار داخلی نیز افزایش داشته، اما کاهش حجم فروش و افت تولید، مانع از بهره‌برداری کامل از این فرصت شده است
در بخش صادرات، درآمد شرکت از ۳۸۰۰ میلیارد تومان در نیمه نخست ۱۴۰۳ به ۵۳۰۰ میلیارد تومان در نیمه نخست ۱۴۰۴ رسیده است؛ افزایشی معادل ۴۱ درصد. این رشد، در نگاه اول قابل توجه است، اما باید در نظر داشت که نرخ ارز صادراتی در همین بازه زمانی حدود ۷۰ درصد افزایش یافته و قیمت بریکت آهن اسفنجی نیز از ۱۴ میلیون تومان به بیش از ۱۶ میلیون تومان به ازای هر تن رسیده است. با این حساب، اگر ظرفیت تولید حفظ می‌شد، درآمد صادراتی می‌توانست تا بیش از ۷۶۰۰ میلیارد تومان افزایش یابد. این فاصله، نشان‌دهنده فرصت‌های از دست‌رفته‌ای است که به دلیل افت تولید، تحقق نیافته‌اند.
در مقابل، درآمد حاصل از فروش داخلی شرکت با کاهش مواجه شده و از ۵۴۰۰ میلیارد تومان در نیمه نخست ۱۴۰۳ به ۵۱۰۰ میلیارد تومان در نیمه نخست ۱۴۰۴ رسیده است. این افت در شرایطی رخ داده که قیمت محصولات فولادی در بازار داخلی نیز افزایش داشته، اما کاهش حجم فروش و افت تولید، مانع از بهره‌برداری کامل از این فرصت شده است.
مهم‌ترین عامل محدودکننده عملکرد شرکت در سال جاری، کاهش چشمگیر تولید بوده است. تولید میکس بریکت و آهن اسفنجی از ۳۶.۵ هزار تن در نیمه نخست ۱۴۰۳ به تنها ۶ هزار تن در نیمه نخست ۱۴۰۴ رسیده که نشان‌دهنده افتی بیش از ۸۳ درصد است. همچنین تولید بریکت آهن اسفنجی نیز از ۹۶۷ هزار تن به ۸۴۴ هزار تن کاهش یافته و افتی حدود ۱۲.۷ درصد را رقم زده است. این کاهش تولید، نه‌تنها بر فروش داخلی اثر منفی گذاشته، بلکه ظرفیت صادراتی شرکت را نیز محدود کرده و در شرایطی که بازار جهانی فولاد با تقاضای نسبی روبه‌رو بوده، فرصت‌های درآمدی را از دسترس خارج کرده است.
افزایش نرخ ارز در بازار نیمایی و آزاد، یکی از عوامل کلیدی در رشد درآمد صادراتی شرکت بوده است. با رشد حدود ۷۰ درصدی نرخ دلار صادراتی، بسیاری از صادرکنندگان توانسته‌اند بخشی از افت تولید را با افزایش ارزش ریالی جبران کنند. اما در مورد صبا فولاد، این جبران کامل نبوده و به دلیل افت تولید، درآمد صادراتی به نسبت نرخ ارز رشد نکرده است. این شکاف، بیانگر ظرفیت بلااستفاده و ضعف در بهره‌برداری از فرصت‌های ارزی است.
در مجموع، عملکرد صبا فولاد خلیج فارس در نیمه نخست ۱۴۰۴ ترکیبی از فرصت‌های ارزی و چالش‌های عملیاتی بوده است. در حالی که بازار صادراتی و نرخ ارز زمینه‌ساز رشد درآمد بوده‌اند، افت تولید و کاهش فروش داخلی مانع از تحقق کامل این ظرفیت شده‌اند. این وضعیت، پیامدهایی چون کاهش بهره‌وری عملیاتی، فرصت‌سوزی در بازار صادراتی، و افت در سهم بازار داخلی را به همراه داشته است.
صبا فولاد در نیمه نخست سال، نه به‌واسطه عملکرد تولیدی، بلکه به‌دلیل نوسانات بیرونی رشد عددی را تجربه کرده است. اگر این شرکت نتواند ظرفیت تولید را احیا و بهره‌وری را بازسازی کند، تداوم سودآوری در نیمه دوم سال با چالش‌های جدی مواجه خواهد شد و رشد فعلی ممکن است به نقطه ای ناپایدار تبدیل شود
برای بهبود عملکرد در نیمه دوم سال، شرکت باید بر چند محور کلیدی تمرکز کند: افزایش ظرفیت تولید از طریق رفع گلوگاه‌های عملیاتی، تنوع‌بخشی به بازارهای صادراتی با تمرکز بر بازارهای منطقه‌ای و نوظهور، بازنگری در سیاست‌های فروش داخلی از طریق تقویت شبکه توزیع و ارائه خدمات هدفمند، و مدیریت هوشمند نرخ ارز با استفاده از ابزارهای پوشش ریسک و مذاکره در قراردادهای صادراتی.
بنابراین رشد اسمی درآمد صبا فولاد در نیمه نخست سال جاری، بیش از آنکه حاصل بهبود عملکرد باشد، نتیجه جهش نرخ ارز است. برای حفظ پایداری مالی و افزایش سودآوری، شرکت باید از اتکای صرف به متغیرهای بیرونی فاصله گرفته و بر اصلاح ساختار تولید، بهره‌وری عملیاتی و توسعه بازار تمرکز کند. تنها در این صورت است که می‌توان از رشد عددی به رشد واقعی و پایدار رسید. چراکه صبا فولاد در نیمه نخست سال، نه به‌واسطه عملکرد تولیدی، بلکه به‌دلیل نوسانات بیرونی رشد عددی را تجربه کرده است. اگر این شرکت نتواند ظرفیت تولید را احیا و بهره‌وری را بازسازی کند، تداوم سودآوری در نیمه دوم سال با چالش‌های جدی مواجه خواهد شد و رشد فعلی ممکن است به نقطه ای ناپایدار تبدیل شود.
تمام حقوق برای پایگاه خبری سرمایه فردا محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
سرمایه فردا