یکشنبه ۱۱ خرداد ۱۴۰۴
با گذشت ۷۰ روز از سال ۱۴۰۴، صنعت خودرو ایران با چالش‌های متعددی از جمله کمبود ارز، مشکلات زنجیره تأمین و اختلاف عملکرد میان خودروسازان دولتی و خصوصی مواجه است. ایران خودرو با اجرای اصلاحات ساختاری توانسته مسیر رشد را پیدا کند، در حالی که سایپا با کاهش تولید و بحران‌های مدیریتی روبه‌رو شده است. حادثه بندرعباس و تأخیر در تخصیص ارز نیز فشار بیشتری بر این صنعت وارد کرده است. در شرایط کنونی، سیاست‌گذاری دقیق، حمایت از تولید داخلی و اصلاح فرآیندهای تخصیص ارز می‌توانند مسیر پایدارتری برای آینده این صنعت رقم بزنند
به گزارش سرمایه فردا، صنعت خودرو ایران همچنان با چالش‌های جدی، به‌ویژه در حوزه تأمین ارز و زنجیره تأمین، دست‌وپنجه نرم می‌کند. در حالی که این سال به‌عنوان «سال سرمایه‌گذاری در تولید» نام‌گذاری شده، تولیدکنندگان خودرو و قطعه‌سازان با مشکلات متعددی مواجه‌اند که از سیاست‌های ارزی گرفته تا موانع مدیریتی و اقتصادی را شامل می‌شود.
یکی از اصلی‌ترین مشکلاتی که صنایع خودروسازی و قطعه‌سازی کشور با آن روبه‌رو هستند، فرایند پیچیده و دشوار ثبت سفارش و تخصیص ارز است. به گفته کارشناسان صنعت، از ۱۳.۱ میلیارد دلار ارز تخصیصی به صنعت خودرو در سال گذشته، تنها ۴.۹ میلیارد دلار به تولید داخلی اختصاص یافت، که حتی این مقدار نیز به‌طور کامل تحقق نیافت.
موانع متعدد در مسیر تأمین ارز موجب شده که بسیاری از قطعه‌سازان نتوانند برنامه‌های توسعه‌ای خود را عملی کنند. برخی از قطعه‌سازان با تأخیرهای طولانی‌مدت، بعضاً تا ۱۵۰ روز، در تخصیص ارز روبه‌رو هستند، که این امر می‌تواند منجر به کاهش تولید یا حتی توقف خطوط تولید شود. از سوی دیگر، سهم قابل‌توجهی از ارز تخصیصی صرف واردات خودروهای مونتاژی شده، که موجب فشار مضاعف بر تولیدکنندگان داخلی و کاهش توان رقابتی آن‌ها شده است.
عملکرد دو خودروساز بزرگ کشور در سال‌های اخیر تفاوت‌های قابل‌توجهی را نشان داده است. ایران خودرو طی فروردین ۱۴۰۴ توانست با ثبت رشد ۲۵ درصدی تولید نسبت به سال قبل، رکورد تولید چهار ساله خود را بشکند. بسیاری از کارشناسان این موفقیت را نتیجه خصوصی‌سازی و اصلاحات ساختاری در این شرکت می‌دانند. کاهش تصدی‌گری دولت در مدیریت این خودروساز، زمینه بهبود بهره‌وری و افزایش تولید را فراهم کرده است.
در مقابل، سایپا با کاهش تولید مواجه شده است. بررسی روند تولید این شرکت نشان می‌دهد که پس از رکوردشکنی در سال ۱۴۰۱، طی سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ با افت تدریجی تولید روبه‌رو شده و نوسانات بیشتری را تجربه کرده است. فروردین ۱۴۰۴ برای این خودروساز با کاهش ۱۳۱۷۶ دستگاهی در تولید، پایین‌ترین سطح طی چهار سال گذشته را رقم زد.
یکی از چالش‌های اساسی سایپا، عدم تغییرات ساختاری و مدیریت دولتی آن است. برخلاف ایران خودرو، این شرکت هنوز نتوانسته از ظرفیت‌های خصوصی‌سازی به‌درستی بهره بگیرد و همین مسئله موجب کاهش رقابت‌پذیری آن در بازار شده است.
یکی دیگر از بحران‌هایی که صنعت خودرو ایران با آن روبه‌رو شد، حادثه بندرعباس و مشکلات مربوط به گمرک شهید رجایی بود که موجب آسیب‌دیدگی محموله‌های قطعات خودرو شد. این حادثه تأمین قطعات را با چالش مواجه کرد و تولید برخی خودروها را به تعویق انداخت.
برآورد دقیق میزان خسارت هنوز انجام نشده، اما تأخیر در ترخیص قطعات می‌تواند منجر به افت تولید یا حتی توقف برخی خطوط تولید شود. برخی قطعه‌سازان تلاش دارند با حمل هوایی یا زمینی، قطعات مورد نیاز را سریع‌تر تأمین کنند. با این حال، مشکلات مربوط به تخصیص ارز، پیچیدگی ثبت سفارش، و عدم تمدید بخشنامه‌های تسهیل‌گر موجب افزایش فشار بر تولیدکنندگان شده است.
با توجه به چالش‌های مطرح‌شده، برخی از اقدامات کلیدی می‌توانند به حل این بحران‌ها کمک کنند:
صنعت خودرو ایران در سال ۱۴۰۴ با چالش‌های متعددی روبه‌رو است که از سیاست‌های ارزی گرفته تا مشکلات مدیریتی را شامل می‌شود. در حالی که ایران خودرو توانسته با اجرای اصلاحات ساختاری مسیر رشد را پیدا کند، سایپا با افت تولید مواجه شده و نیازمند تغییرات بنیادی است. بحران‌های زنجیره تأمین، موانع تخصیص ارز، و سیاست‌های ناهماهنگ اقتصادی از عواملی هستند که در صورت عدم مدیریت صحیح، می‌توانند موجب افت بیشتر تولید و افزایش وابستگی به واردات شوند.
در این شرایط، اصلاحات اقتصادی، حمایت از خصوصی‌سازی، و بازنگری در سیاست‌های تخصیص ارز می‌توانند زمینه بهبود وضعیت صنعت خودرو را فراهم سازند و مسیر پایدارتری برای تولید داخلی ایجاد کنند
تمام حقوق برای پایگاه خبری سرمایه فردا محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
سرمایه فردا