پنجشنبه ۲۲ آذر ۱۴۰۳
سقوط سوریه نفت را گران نکرد اما تنش زایی رژیم صهیونیستی در سوریه و خاورمیانه می‌تواند جرغه رشد قیمت در بازارهای جهانی باشد
در این گزارش چشم انداز تحولات منطقه خاورمیانه و تأثیر آن بر رشد قیمت نفت بررسی شده است. به دلیل اینکه در آستانه زمستان هستیم این مضووع اهمیت بالایی دارد.
با وجود اینکه سوریه یک تولیدکننده نفت بوده است، سقوط این کشور تأثیر مستقیمی بر بازار نفت جهانی نداشته است. قبل از جنگ داخلی، سوریه حدود ۳۵۰,۰۰۰ بشکه نفت در روز تولید می‌کرد که در مقایسه با تولیدکنندگان بزرگ نفتی مانند عربستان سعودی، روسیه و آمریکا، مقدار ناچیزی است.
تصمیمات سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، تحریم‌های اقتصادی، تغییرات ژئوپلیتیک در مناطق دیگر و نوسانات عرضه و تقاضای جهانی نفت تأثیر بیشتری نسبت به سقوط سوریه بر بازار نفت داشته‌اند. در حال حاضر نوسانات قیمت نفت بیشتر به سیاست‌های دولت چین نسبت داده شود. به عبارت دیگی این کشور یک بسته رونق اقتصادی به ارزش ۱۷ میلیارد دلار پیش بینی کرده بود تا اقتصاد این کشور به سمت رشد حرکت کند.
البته همواره تحریم‌های اقتصادی و تغییرات ژئوپلیتیک در مناطق مختلف جهان نقش مهمی در تعیین قیمت نفت دارند. تصمیمات اوپک نیز به عنوان یکی از اصلی‌ترین عوامل تأثیرگذار بر تولید و قیمت نفت، می‌توانند بازار را تحت تأثیر قرار دهند. این موضوعات به ویژه در مناطقی که تولید و صادرات نفت بالاست، اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که سقوط سوریه به تنهایی تأثیر چشمگیری بر بازار نفت جهانی نداشته و نوسانات قیمت نفت بیشتر به عوامل دیگری مانند تصمیمات اوپک، تحریم‌های اقتصادی و تغییرات ژئوپلیتیک نسبت داده می‌شود.
سعید میرترابی، کارشناس انرژی، در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی روزنامه “وطن امروز”، به بررسی وضعیت بازار جهانی نفت باتوجه به تحولات سوریه و ادامه تنش‌ها بین روسیه و اوکراین و همین‌طور آغاز فصل سرما پرداخت. او گفت: «با وجود تحولات اخیر در سوریه و ادامه تنش‌ها بین روسیه و اوکراین، تقاضا برای نفت در فصل سرما دستخوش تغییر قرار نگرفته است.»
میرترابی اظهار کرد: «هرچند پیش بینی شده بود که با ورود به فصل سرما، تقاضا برای نفت حرارتی و نفت سنگین به طور طبیعی افزایش کند که تاکنون این اتفاق نیفتاده است. با این حال پیش‌بینی می‌شود که مصرف نفت به حدود ۲ میلیون بشکه در روز افزایش یابد. این افزایش تقاضا یک روند طبیعی است و فشار زیادی بر قیمت‌ها نخواهد گذاشت، زیرا این پدیده در بازار نفت امری عادی به شمار می‌آید.»
میرترابی در ادامه به وضعیت سوریه و تأثیرات آن بر بازار جهانی نفت اشاره کرد و گفت: «با وجود تحولات در سوریه، این کشور به عنوان یک تولیدکننده مهم نفت شناخته نمی‌شود و از نظر جغرافیایی نیز دور از مراکز اصلی عرضه نفت قرار دارد. به همین دلیل، حتی اگر تنش‌ها در سوریه افزایش یابد، تأثیر چشمگیری بر قیمت‌های نفت نخواهد داشت، به شرطی که کشورهای حاشیه خلیج‌فارس در این تنش‌ها درگیر نشوند.»
میرترابی همچنین به جنگ جاری بین روسیه و اوکراین و تأثیرات احتمالی آن روی آینده بازار نفت اشاره کرد و گفت: «ممکن است به دنبال روی کار آمدن دولت جدید در آمریکا، به رهبری ترامپ، تحولی در کاهش تنش‌ها ایجاد شود. بدون دخالت کشورهای تولیدکننده نفت، قیمت جهانی نفت احتمالاً مسیر طبیعی خود را طی خواهد کرد. او به روند کلی بازار اشاره کرد و گفت که با وجود افزایش مصرف ناشی از فصل سرما، تنش‌های سیاسی تأثیر قابل توجهی بر قیمت‌ها نخواهد داشت.»
میرترابی با مرور رویدادهای سال ۲۰۱۱ و رقابت‌های منطقه‌ای، به این نکته اشاره کرد که «با توجه به موقعیت سوریه و عدم تمایل کشورهای حاشیه خلیج‌فارس به درگیری در تحولات منطقه، احتمال بروز رقابت‌های جدی مشابه سال ۲۰۱۱ بسیار کم به نظر می‌رسد. به این ترتیب، بازار جهانی نفت در شرایط فعلی، تحت تأثیر عوامل فصلی و سیاسی به آرامی به سمت ثبات پیش می‌رود.»
مرتضی بهروزی‌فر، کارشناس انرژی، تأکید کرد: «سوریه سهم کوچکی در بازار جهانی نفت دارد و در مقایسه با مقیاس جهانی رقم ناچیزی است. سال گذشته، تولیدات نفتی سوریه به حدی کاهش یافت که نیاز به واردات نفت خام و فرآورده‌های نفتی داشت. بنابراین، بحران سوریه تأثیر چندانی بر بازارهای جهانی نفت ندارد.»
بهروزی‌فر افزود: «تغییر قیمت نفت تا کنون بسیار محدود بوده و کمتر از یک دلار افزایش یافته است. اگر بحران سوریه گسترش نیابد، انتظار تغییرات چشمگیری در بازار جهانی نفت وجود ندارد. با این حال، بحران‌های منطقه‌ای مانند درگیری‌های نظامی در مناطق دیگر و تغییرات سیاست‌های اقتصادی می‌توانند تحولات ناگهانی در بازار نفت ایجاد کنند. اقدام کشورهایی همچون اسرائیل تنش‌های بیشتری در منطقه ایجاد خواهد کرد و تأثیرات قابل توجهی بر قیمت نفت خواهد گذاشت.»
بهروزی‌فر تاکید کرد «در حال حاضر، پیش‌بینی‌ها نشان نمی‌دهند که تحولات چشمگیری در کوتاه‌مدت رخ دهد و بازار نفت به روند عادی خود ادامه خواهد داد. اما در ادامه عواملی مانند سیاست‌های اقتصادی ترامپ و وضعیت اقتصادی چین می‌توانند در بلندمدت تأثیرگذار باشند. در کوتاه‌مدت، قیمت نفت در محدوده‌ی ۷۰ تا ۷۵ دلار باقی خواهد ماند و تنها تغییرات فصلی معمول می‌تواند موجب کاهش قیمت‌ها شود.»
سقوط سوریه تأثیر مستقیمی بر بازار جهانی نفت نداشته است. هرچند سوریه یکی از تولیدکنندگان نفت بوده است. اما سهم این کشور در تولید و صادرات نفت جهانی بسیار کم و ناچیز بوده است. حتی در بهترین دوران، حجم تولید نفت سوریه به کمتر از ۵۰۰ هزار بشکه در روز می‌رسید که در مقیاس جهانی رقم قابل‌توجهی محسوب نمی‌شود. با این حال، نمی‌توان احتمال تأثیر بحران‌های منطقه‌ای دیگر بر بازار نفت را نادیده گرفت.
چراکه در چند وقت اخیر شاهد نفوذ رژیم صهیونیستی به عمق خاک سوریه بوده ایم و از طرف دیگر گروه‌هایی تروریستی در مرز عراق حضور پررنگی پیدا کرده اند. به طور قطع اگر دامنه این تنش‌ها به سایر کشورهای منطقه کشیده شود باید انتظار جهش قیمت نفت داشته باشیم. چراکه رفته رفته میزان تقاضا برای نفت و فراورده‌های نفتی در اروپا افزایش می‌یابد.
از طرف دیگر سیاست‌های چین در راستای بهبود رشد اقتصادی کشور در جریان است. این مساله می‌تواند بار دیگر تقاضای نفت در بازار جهانی را افزایش دهد. بر همین مبنا می‌توان گفت در مقطع کنونی هرچند قیمت نفت در محدوده‌ای ۷۴ دلار است، اما احتمال اینکه قیمت نفت به بالای ۸۵ دلار برسد نیز دور از انتظار نیست. چراکه کشورهای عضو اوپک قرار است نسبت به بازار نفت تصمیم گیری جدیدی داشته باشند.
اگر میزان تقاضا به شدت افزایش یابد احتمالاً میزان تولید و صادرات کشورهای عضو اوپک در همین محدوده حفظ شود. اما احتمال این نیز وجود دارد در صورتی که میزان تقاضا کمتر از پیش بینی‌ها شد میزان تولید و عرضه نفت خود را کاهش دهند.
در سال‌های اخیر میزان تورم در بازار جهانی بر رشد قیمت نفت موثر بوده است. به همین دلیل هزینه استخراج نفت نیز بیشتر شده است. بنابراین در برخی کشورها حاشیه سود تولید و استخراج نفت چندان بالا نیست و دولت‌ها ترجیح می‌دهند نفت را با قیمت بالاتری عرضه کنند. حالا باید دید که با آغاز فعالیت ترامپ در آمریکا چه تغییراتی در بازار جهانی شاهد خواهیم بود.
چراکه پیش از این گفته بود که سیاست‌های دولت آمریکا در بازار نفت باید در راستای منافع آمریکا باشد. به همین دلیل بسیاری از تحلیلگران پیش بینی کرده بودند که قیمت نفت و فرآورده‌های نفتی بالا می‌رود. با در نظر گرفتن مجموع این عوامل می‌توان پیش بینی کرد که بازار نفت بسیار شکننده است و می‌تواند تحت تأثیر هر عاملی رشد پیدا کند.
تمام حقوق برای پایگاه خبری سرمایه فردا محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
سرمایه فردا