بر اساس این پیش‌بینی‌ها، ظرفیت نصب‌شده سالانه این انرژی از ۱۰.۹ گیگاوات در سال ۲۰۲۳ به ۶۶ گیگاوات در سال ۲۰۳۳ افزایش خواهد یافت. این روند سهم انرژی بادی فراساحلی از تأسیسات جدید برق بادی را از ۹٪ کنونی به حداقل ۲۵٪ خواهد رساند. در این میان، اروپا و چین با اختصاص ۴۳٪ و ۳۰٪ از تأسیسات جهانی به این حوزه، پیشتاز توسعه انرژی بادی فراساحلی خواهند بود. با وجود اهداف بلندپروازانه، ایالات متحده در سال ۲۰۳۳ تنها ۸٪ از ظرفیت جدید این انرژی را به خود اختصاص خواهد داد. این داده‌ها بیانگر افزایش سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر و نقش کلیدی مناطق مختلف در توسعه تأسیسات بادی فراساحلی طی دهه آینده هستند.
در مقابل این روند توسعه جهانی، ایران با اتلاف انرژی گسترده مواجه است. کشور ما سالانه ۱۲ میلیارد دلار انرژی تلف می‌کند و از نظر اتلاف گاز و برق در سطح جهانی رتبه نخست را دارد. ناترازی شدید انرژی، علاوه بر هزینه‌های هنگفت، منجر به تعطیلی‌های پی‌درپی و اختلالات گسترده در تأمین برق و گاز شده است.
ابعاد اتلاف انرژی در بخش صنعت و ساختمان:
- بخش گاز: ۵۸.۷ میلیارد مترمکعب
- بخش برق: ۶۳.۳ میلیارد کیلووات‌ساعت
- هزینه دلاری: بیش از ۱۲ میلیارد دلار در سال
جزئیات اتلاف در بخش‌های مختلف:
- صنایع آهن و فولاد: ۱۹۲ میلیون دلار در گاز، ۸۵۰ میلیون دلار در برق
- بخش معدن: ۷۰.۵ میلیون دلار در گاز، ۴۴۴.۵ میلیون دلار در برق (۴۲٪ اتلاف انرژی)
- نفت، گاز و پتروشیمی: ۴۳۹ میلیون دلار در گاز، ۹۹۶ میلیون دلار در برق
- صنایع غذایی: ۶۳ میلیون دلار در گاز، ۱۹۹ میلیون دلار در برق
- بخش ساختمان (اداری، مسکونی و تجاری): ۳۸۰۸ میلیون دلار در گاز، ۵۳۰۸ میلیون دلار در برق
- صنعت سیمان: در مجموع ۳۶۰ میلیون دلار اتلاف انرژی
این آمار نشان می‌دهد که بحران اتلاف انرژی در ایران نیازمند اصلاحات ساختاری و بهینه‌سازی مصرف در بخش‌های مختلف اقتصادی است. بهینه‌سازی مصرف انرژی نه‌تنها در جلوگیری از هزینه‌های اضافی مؤثر خواهد بود، بلکه می‌تواند زمینه‌ساز پایداری اقتصادی و امنیت انرژی کشور باشد.
عوامل ناترازی شدید انرژی در ایران
بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد که بخش ساختمان یکی از مهم‌ترین عوامل ناترازی شدید انرژی در ایران است. ساختمان‌های مسکونی، اداری و تجاری به دلیل سیاست‌گذاری‌های نادرست و ضعف در اجرای استانداردهای مهندسی، سهم بالایی در اتلاف انرژی دارند.
بر اساس ترازنامه انرژی سال ۱۴۰۰ و داده‌های آژانس بین‌المللی انرژی (IEA)، ایران پنجمین کشور جهان از نظر سرانه مصرف انرژی در بخش ساختمان است؛ رتبه‌ای که پس از روسیه، فنلاند، نروژ و آمریکا قرار دارد، درحالی‌که این کشورها به دلیل قرار گرفتن در مناطق سردسیر، نیاز بیشتری به گرمایش دارند.
نکته قابل تأمل این است که ۴۰ درصد انرژی مصرف‌شده در ساختمان‌های ایران به دلیل عدم عایق‌بندی مناسب، فقدان استانداردهای مهندسی و بهره‌وری پایین سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی هدر می‌رود. کاهش همین اتلاف انرژی می‌توانست بخش قابل‌توجهی از مشکل ناترازی انرژی کشور را حل کند.
بررسی‌های وزارت نیرو نشان می‌دهد که در سال ۱۴۰۰، سرانه مصرف نهایی انرژی ایران ۱.۸ برابر متوسط جهانی بوده است، و در بخش خانگی این رقم به ۲.۱ برابر میانگین جهانی می‌رسد. با توجه به اینکه ایران کمتر از یک درصد مساحت و جمعیت جهان را دارد، اما ۷ درصد منابع جهانی را در اختیار دارد، منطقی است که رفاه و سطح ثروت شهروندان ایرانی باید ۷ برابر میانگین جهانی باشد. بااین‌حال، هدررفت گسترده انرژی و ناکارآمدی سیستم‌های مصرفی مانع از تحقق این ظرفیت بالقوه شده است.
حل بحران انرژی در ایران نیازمند اصلاحات ساختاری، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و تدوین سیاست‌های مؤثر برای بهینه‌سازی مصرف انرژی در بخش ساختمان است. اقداماتی همچون افزایش استانداردهای بهره‌وری، اجرای قوانین سخت‌گیرانه در حوزه عایق‌بندی، و به‌کارگیری سیستم‌های هوشمند مصرف انرژی می‌تواند نقش کلیدی در مدیریت منابع و بهبود وضعیت اقتصادی کشور ایفا کند. در شرایطی که جهان به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر و کاهش مصرف حرکت می‌کند، ایران نیز باید با برنامه‌ریزی دقیق، از اتلاف منابع ارزشمند خود جلوگیری کند.
