چهارشنبه ۲۶ شهریور ۱۴۰۴
پس از پایان جنگ ۱۲ روزه، رسانه‌های بین‌المللی با تمرکز بر روابط دفاعی ایران و چین، از شکل‌گیری یک محور نوظهور در معادلات امنیتی منطقه خبر می‌دهند. گزارش موسسه هادسون نشان می‌دهد که با کاهش نفوذ تسلیحاتی روسیه در خاورمیانه، چین در حال پر کردن این خلأ است و ایران با بهره‌گیری از سامانه‌های ناوبری، جنگنده‌های نسل ۴.۵، پدافند هوایی HQ-9 و موشک‌های ضدکشتی YJ-12، در مسیر بازسازی توان نظامی خود قرار گرفته است. این همکاری راهبردی، نه‌تنها موازنه قدرت منطقه‌ای را دگرگون می‌کند، بلکه به آمریکا هشدار می‌دهد که ایران همچنان بازیگری کلیدی در محور شرق باقی مانده است.
به گزارش سرمایه فردا، یکی از خطوط رسانه‌ای مهم در رسانه‌های بین‌المللی بعد از پایان جنگ ۱۲ روزه، مسئلۀ روابط دفاعی و اقتصادی ایران با دولت چین است. این خط رسانه‌ای بلافاصله بعد از سفر رئیس جمهور به چین هم تشدید شد. در یک بازۀ بسیار کوتاه، چندین گزارش تخصصی به بحث از رابطۀ دفاعی ایران و چین پرداختند و تلاش داشتند تا نشان دهند که ایران اسلامی در همکاری نزدیک با دولت چین، در حال بازسازی دفاعی خود است.
یکی از مهم‌ترین متن‌هایی که به این مسئله پرداخت، گزارش مفصلی بود که موسسۀ هادسون منتشر کرد. این موسسه بر آن است که یکی از دلایل تقویت همکاری دفاعی ایران و چین، افول قدرت دفاعی روسیه در خاورمیانه و خیز بلند چین برای گسترش صادرات دفاعی خود است «چین به‌دنبال گسترش سبد محدود صادرات تسلیحاتی خود است. بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴، بیش از ۶۰ درصد صادرات تسلیحات چین به پاکستان رفت. سهم پکن از کل صادرات تسلیحات جهان کمتر از ۶ درصد بود؛ در حالی‌که ایالات متحده ۴۳ درصد، فرانسه ۹/۶ درصد و روسیه ۷/۸ درصد را در اختیار داشتند. در همین بازه، شرکت‌های تسلیحاتی آمریکایی بیش از ۵۰ درصد واردات سلاح به خاورمیانه را تأمین کردند و دیگر اعضای ناتو نیز عملاً بقیه بازار منطقه را در اختیار گرفتند. فرصت چین برای گسترش حضورش تا حد زیادی ناشی از ضعف برجسته‌ترین متحدش یعنی روسیه است. از زمان آغاز جنگ تمام‌عیار مسکو در اوکراین، فروش تسلیحات روسیه به‌ویژه در خاورمیانه سقوط کرده است. در چنین شرایطی، چین می‌تواند با پر کردن این خلأ، جای پای خود را در بازارهای تسلیحاتی جهان گسترش دهد و به ایران کمک کند نیروهایش را بازسازی کند.»
موسسۀ هادسون می‌نویسد که در پرتوی نگاه مثبت رهبر انقلاب به سیاست نگاه به شرق، همکاری‌های دفاعی و امنیتی دو کشور به صورت چشمگیری افزایش پیدا کرده است و اولین نمود آن در همکاری سپاه پاسداران به چین دیده می‌شود که از سیستم ناوبری جهانی چین استفاده می‌کند «در سال ۲۰۱۵، هنگامی‌که توافق هسته‌ای (برجام) میان تهران و واشنگتن امضا شد، چین دسترسی ایران به تجهیزات مکان‌یابی، ناوبری و زمان‌بندی (PNT) با استفاده از سامانه ناوبری بیدو یا همان معادل چینی GPS را فراهم کرد. در سال ۲۰۲۱، ایران دسترسی کامل به این سامانه پیدا کرد. همان سال، تهران و پکن یک توافق جامع مشارکت راهبردی ۲۵ ساله به ارزش ۴۰۰ میلیارد دلار امضا کردند. »
گزارش موسسۀ هادسون به ارزیابی و گمانه‌زنی گزینه‌های احتمالی همکاری‌های آتی دو کشور می‌پردازد و به باورش اولین مورد همکاری، مسئلۀ دفاع هوایی و خرید جنگنده است «محتمل‌ترین گزینه، J-۱۰C است؛ یک جنگنده نسل ۴.۵ چینی که به رادار آرایه فازی فعال (AESA) مجهز است و قابلیت شلیک موشک‌های هوا به هوای PL-۱۵ با برد مؤثر تا ۱۹۰ مایل را دارد. این جنگنده در جریان درگیری ماه مه ۲۰۲۵ میان هند و پاکستان خبرساز شد. گزارش‌های تأییدنشده مدعی شدند که J-۱۰C نخستین شکارهای هوایی خود را ثبت کرده و احتمالاً جنگنده‌های رافال فرانسوی یا میگ-۲۹ و سوخو-۳۰ ساخت روسیه را سرنگون کرده است. فارغ از صحت این گزارش‌ها، سهام صنایع دفاعی چین رشد چشمگیری پیدا کرد. یک ناوگان کافی از J-۱۰C می‌تواند جایگاه تهران را در سطح برخی کشورهای ناتو بالا ببرد؛ کشورهایی که هنوز عمدتاً به جنگنده‌های نسل ۴.۵ مانند F-۱۶V ساخت آمریکا یا رافال فرانسه متکی هستند.»
گزینۀ دیگر همکاری دو کشور براساس این گمانه‌زنی، پدافند هوایی است. این موسسه می‌نویسد که « برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که ایران پیشاپیش سامانه‌های پدافندی چین را خریداری کرده است؛ به‌ویژه HQ-۹. با توجه به اینکه صنایع ریزالکترونیک چین پیشرفته‌تر از روسیه است، سامانه HQ-۹ احتمالاً از سنسورهایی بهتر از همتای روسی خود بهره‌مند است. بنابراین، هرچند این سامانه معجزه‌گر نیست؛ اما یک شبکه متراکم HQ-۹ می‌تواند آسمان ایران را برای نیروهای دشمن بسیار خطرناک‌تر کند.»
گزینۀ دیگر همکاری ایران و چین هم براساس ارزیابی موسسۀ هادسون؛ موشک‌های ضد کشتی است «موشک‌های کروز ضدکشتی YJ-۱۲ چین به‌زودی می‌توانند به زرادخانه نظامی سپاه پاسداران افزوده شوند. این موشک مجهز به موتور رم‌جت است که امکان پرواز با سرعت‌های بالا را فراهم می‌کند و اغلب به‌عنوان «قاتل ناو هواپیمابر» توصیف می‌شود؛ موشکی که می‌تواند تهدیدی جدی برای نیروی دریایی ایالات متحده باشد.»
متن با تمام این برآوردها، در نهایت به آمریکا توصیه می‌کند که مبادا تصور کند که اسرائیل در برابر ایران به پیروزی دست یافته است « با وجود خسارت‌ها، جمهوری اسلامی به برخی موفقیت‌ها نیز دست یافته است: بخشی از سامانه‌های پدافندی اسرائیل را نفوذ کرد، به یک پایگاه مهم آمریکا در خلیج فارس حمله نمود و توانست بقای خود را در داخل حفظ کند. ایران همچنان یک تهدید قدرتمند منطقه‌ای و بخشی کلیدی از محور کره شمالی، چین و روسیه محسوب می‌شود.» توصیۀ نهایی موسسۀ هادسون آن است که آمریکا باید همکاری‌های دو کشور را به دقت مورد بررسی قرار دهد.
تمام حقوق برای پایگاه خبری سرمایه فردا محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
سرمایه فردا