در سال های گذشته غرب از طریق هژمونی دلار تلاش کرده بر تجارت کشورهای دیگر استیلا داشته باشد. اما پیش بینی افت ارزش جهانی دلار با پایان پترودلار واکنش مثبت بازارهای جهانی خواهد بود.

به گزارش سرمایه فردا، توافقنامه پترودلار بین آمریکا و عربستان به پایان کار خود رسید. حالا اقتصاد دنیا در حال پوست اندازی است. زیرا با کنار رفتن دلار از معاملات نفت باعث می شود کشورهای صادرکننده نفت که بیش از ۳۰۰ میلیارد دلار در بانک های خود ذخیره کرده اند را کم کم در بازار عرضه کنند.

پیش بینی افت ارزش جهانی دلار با کاهش معاملات نفتی

این کاهش ذخایر دلار باعث کاهش ارزش دلار در برابر طلا می شود. به طور قطع این اتفاق تغییراتی را در سطح تجارت خارجی ایجاد می کند، چرا که بسیاری از کشورهای دنیا در سال های اخیر به واسطه اینکه باید با دلار معاملات نفتی انجام می دادند ریسک خرید و تجارت با کشورهای تحریمی را نمی پذیرفتند. اما در شرایط کنونی شرایط تغییر می کند. این مساله سطح روابط تجارت منطقه ای به ویژه با محوریت بریکس و شانگهای را تقویت می کند. هرچند در بلندمدت آمریکا و اروپا به دلیل در اختیار داشتن فناوری های مالی تلاش می کنند هژمونی ارزی خود را حفظ کنند. با این حال نمی توانند همچون گذشته برتری ارزی خود را حفظ کنند.

پایان پترو دلار آغازی بر تغییرات تجاری

کامران ندری، اقتصاددان با اشاره به اینکه در دهه ۷۰ در آمریکا زمانی که نیکسون نتوانست رابطه بین دلار و طلا را حفظ کند و ارزش دلار سقوط کرد پترو دلار را اجرایی کرد، گفت: اما در آن زمان توافق نامه پترودلار به هژمونی دلار خیلی تغییر در تجارت جهانی ایجاد کرد. زیرا از آن زمان دیگر آمریکا واردکننده نفت نیست. در حال حاضر دلار و یورو در دنیا هژمونی دارند زیرا بالغ بر ۸۰ درصد تجارت دنیا با این دو ارز است. با این حال پایان پترودلار آغازی بر تغییرات تجاری خواهد بود.
او درباره عواملی که مانع کاهش هژمونی دلار و یورو می شود، تصریح کرد: در حال حاضر بیشترین ابزارهای مالی در نهادهای مالی غرب وجود دارد. به همین دلیل قدرت نهادهای مالی کشورهای دیگر در هند، چین و … عقب هستند. از طرف دیگر اقتصاد غرب به دلیل اینکه تکنولوژی در صنعت پیشرو است. این وابستگی منجر به بروز چالش هایی در کنار زدن دلار در تجارت می شود.
ندری با اشاره به اینکه در شرایط کنونی اقتصاد بریکس و شانگهای به دلیل حجم بالایی که در تجارت دارند، تصریح کرد: این سازمانها سهم بالایی در اقتصاد دنیا دارند. اما هنوز در بحث نوآوری و تکنولوژی عقب هستند. به همین دلیل روند دلار زدایی نیاز به زمان دارد. در واقع با وجود پیشرفت های زیاد اقتصاد چین از نظر فناوری های مالی از کشورهای غرب عقب است.

افت ارزش دلار با عامل روانی

او با تاکید بر اینکه به طور قطع مدیریت پول مهم است، اظهار کرد: برای نمونه فدرال رزرو در آمریکا یا بانک مرکزی اروپا سیاست هایی را بکار می گیرند که همچنان بتوانند ارزش پول دلار و یورو را حفظ کنند. به همین دلیل در صورتی که این ارزها از معاملات نفتی حذف شوند سیاست های جدیدی را بکار می گیرند. زیرا فناوری بالایی در اختیار دارند. به همین دلیل باید شاهد تحولات فناوری در سایر کشورهای قدرتمند اقتصادی باشیم تا بتوانند تابع سیاست های مالی غرب نباشند.
کامران ندری با تاکید بر اینکه پایان پترودلار احتمال دارد درصدی سقوط در ارزش دلار ایجاد کند. گفت: افت ارزش دلار تحت تاثیر توقف پترو دلار در گام نخست جنبه روانی دارد. اما باید دید در ادامه چه تغییرات واقعی در تجارت می گذارد.

حذف دلار در مراودات جهانی شتاب می گیرد

در همین حال مهدی فتحی مقدم کارشناس اقتصادی می گوید: اثر دراز مدت این اتفاق منجر به کاهش شدید سهم ارز در تجارت خارجی خواهد شد مگر ان که آمریکا برای جلوگیری از پایان هژمونی دلار در بازارهای مالی برنامه ای داشته باشد که تاکنون اعلام نکرده است.
وی افزود: با توجه به روند تغییر مسیر توسعه به شرق و سهم تجارت بالای اعضا بریکس در تجارت جهانی و گرایش فروش نفت توسط عربستان با ارزهای دیگر به نظر سرعت دلار زدایی در جهان شتاب بگیرد.
فتحی مقدم درباره نقش تکنولوژی پیشرفته غرب در حفظ هژمونی دلار و یورو در تجارت خارجی نیز گفت: آنچه در تجارت جهانی مهم است تجارت کالایی است که به نظر می رسد حفظ دلار در آن شدنی است و نفت هم یکی از مهمترین کالاها برای موتور محرک تولید است.
وی ادامه داد: در حوزه تکنولوژی هم اگرچه رمز ارزها در حال رصد هستند اما همچنان میتواند از این مسیر نیز دلار تضعیف شود.

پایان پترو دلار به نفع کشورهای تحریم شده

فتحی مقدم در پایان خاطر نشان کرد: دلار زدایی از بازار نفت به ویژه در عرضه نفت عربستان که سهم قابل توجهی در بازار دارد قطعا برای کشورهای تحریم شده مانند ما و روسیه اثر مثبت داشته و چون تجربه این کشورها پیش روی سایر کشورها قرار دارد لذا ترس از تکرار بسیاری از کشورهای دیگر را نیز تشویق به جایگزینی سایر ارزها با دلار در مراودات تجاری میان کشورها می کند.