یکشنبه ۳۰ شهریور ۱۴۰۴
بررسی تحولات صنعت خودرو، سه محور اصلی مورد توجه قرار گرفته‌اند: پذیرش خودرو در بورس کالا و مخالفت شورای رقابت، تعویق واگذاری سهام دولتی ایران‌خودرو و سایپا، و جریمه سنگین ایران‌خودرو به دلیل گرون‌فروشی. این تحولات، تصویری از پیچیدگی‌های سیاست‌گذاری، مقاومت‌های نهادی و چالش‌های بخش خصوصی در صنعت خودرو ایران ارائه می‌دهند.
به گزارش سرمایه فردا،در روزهای اخیر، صنعت خودرو با موجی از اخبار مهم مواجه شده که هرکدام به‌تنهایی می‌توانند مسیر بازار را تحت تأثیر قرار دهند. نخستین خبر مربوط به پذیرش خودروهای ایران‌خودرو در بورس کالاست؛ اتفاقی که در ظاهر نوید شفافیت می‌دهد اما در عمل، با مخالفت سریع شورای رقابت روبه‌رو شد. دلیل این مخالفت، انحصاری بودن خودروهای سواری و الزام قانونی برای قیمت‌گذاری توسط نهادهای دولتی است. طبق آخرین حکم دیوان عدالت اداری، قیمت‌گذاری باید از سوی خودروساز انجام شود و پس از تأیید سازمان حمایت، نهایی شود؛ روالی که برخلاف مسیر بالا به پایین شورای رقابت، از پایین به بالا طراحی شده است.
دومین محور، مربوط به واگذاری سهام دولتی در ایران‌خودرو و سایپا است. مجلس با استناد به سیاست‌های کلی اصل ۴۴، اعلام کرده که دولت نمی‌تواند بیش از ۸۰ درصد سهام این شرکت‌ها را واگذار کند. در نتیجه، هیئت واگذاری تصمیم گرفته واگذاری سهام تا پایان سال به تعویق بیفتد. این تصمیم، در حالی اتخاذ شده که دولت تنها مالک حدود ۱۵.۶ درصد از سایپا و ۵۶ درصد از ایران‌خودرو است. با این حال، سهام تودلی که شرکت‌های وابسته مانند ورنا و بساپا در اختیار دارند، فعلاً مشمول این محدودیت نیستند و احتمال واگذاری آن‌ها همچنان وجود دارد.
اما مهم‌ترین خبر، مربوط به جریمه سنگین ایران‌خودرو توسط سازمان تعزیرات است. این سازمان، با استناد به اختلاف قیمت میان نرخ‌های اعلام‌شده توسط شورای رقابت و نرخ‌های فروش واقعی، ایران‌خودرو را به پرداخت ۱.۶ همت جریمه محکوم کرده است. ماجرا از آنجا آغاز شد که ایران‌خودرو در خردادماه، قیمت‌های جدید خود را بر اساس هزینه‌های تولید محاسبه و به شورای رقابت ارائه کرد. شورای رقابت این قیمت‌ها را تأیید کرد و فروش آغاز شد. اما سازمان حمایت و تعزیرات، با استناد به سقف ۱۵ درصدی افزایش قیمت، این اقدام را گرون‌فروشی دانستند.
طبق محاسبات، برای ۳۳ هزار خودروی فروخته‌شده، اختلاف قیمت حدود ۸۱۲ میلیارد تومان بوده که تعزیرات آن را دو برابر کرده و به رقم ۱.۶ همت رسانده است. مدیرعامل ایران‌خودرو نیز اعلام کرده که حاضر به بازگرداندن این مبلغ نیست، چرا که کاهش قیمت‌ها منجر به زیان عملیاتی خواهد شد. این موضع‌گیری، نشان‌دهنده تقابل میان بخش خصوصی و نهادهای دولتی در تعیین قیمت و مدیریت بازار است.
در مجموع، صنعت خودرو ایران در نقطه‌ای حساس قرار دارد؛ از یک‌سو تلاش برای واگذاری و خصوصی‌سازی با مقاومت‌های سیاسی مواجه شده، و از سوی دیگر، بخش خصوصی با چالش‌های حقوقی و نظارتی در مسیر قیمت‌گذاری و فروش روبه‌روست. ادامه این گزارش به بررسی تأثیر این تحولات بر بازار سرمایه، رفتار سهامداران و چشم‌انداز تولید در نیمه دوم سال خواهد پرداخت.
در بخش پایانی تحلیل این هفته، صادق الحسینی به تحولات منطقه‌ای و دیپلماسی هسته‌ای ایران پرداخت. او با اشاره به حمله غیرمنتظره اسرائیل به قطر، که هدف آن ترور رهبران حماس بود، تأکید کرد که سطح تنش در منطقه به‌طور چشمگیری افزایش یافته است. این حمله، که به یکی از متحدان کلیدی آمریکا در خلیج فارس صورت گرفت، با محکومیت گسترده بین‌المللی مواجه شد و حتی دونالد ترامپ نیز از پذیرش مسئولیت آن خودداری کرد.
به گفته الحسینی، این حمله نشان‌دهنده تغییر رفتار اسرائیل در منطقه است؛ کشوری که اکنون با دست بالا، به‌طور تهاجمی‌تر عمل می‌کند و ممکن است در روزهای آینده حملات مشابهی را در لبنان، سوریه یا حتی ترکیه و ایران ترتیب دهد. او هشدار داد که در چنین شرایطی، سطح ریسک ژئوپلیتیکی برای ایران و همسایگانش بالا باقی خواهد ماند تا زمانی که واکنشی مؤثر یا سرکوبی دیپلماتیک در برابر این اقدامات صورت گیرد.
بررسی تحولات سیاسی و اقتصادی هفته، از واکنش ایران‌خودرو به جریمه تعزیرات تا حمله اسرائیل به قطر و تفاهمنامه هسته‌ای ایران و آژانس، مجموعه‌ای از رویدادهای مهم در حال شکل‌گیری است که هم سطح ریسک منطقه را بالا برده و هم مسیر دیپلماسی ایران را وارد مرحله‌ای تازه کرده است
در همین فضای پرتنش، مهم‌ترین رویداد هفته، دیدار عباس عراقچی با رافائل گروسی، دبیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مصر بود. این دیدار، که به امضای یک تفاهمنامه منجر شد، گام تازه‌ای در مسیر مذاکرات هسته‌ای ایران محسوب می‌شود. هرچند جزئیات تفاهمنامه هنوز مبهم است، اما به نظر می‌رسد ایران اطلاعاتی درباره میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود ارائه کرده، بدون آنکه مجوز بازرسی جدیدی صادر کند.
گروسی در اظهارات خود این تفاهم را «گامی مثبت» در مسیر درست توصیف کرد، اما طرف‌های اروپایی واکنشی سرد نشان دادند و خواستار اقدامات عملی و آغاز بازرسی‌ها شدند. به باور تحلیل‌گر، اروپا با شناخت رفتار مذاکره‌ای ایران، نگران خرید زمان از سوی تهران است و تلاش دارد از تأخیر در اجرای تعهدات جلوگیری کند.
در مجموع، ایران در نقطه‌ای حساس قرار دارد؛ از یک‌سو با افزایش تنش‌های منطقه‌ای و تهدیدات امنیتی مواجه است، و از سوی دیگر، در مسیر دیپلماسی هسته‌ای تلاش می‌کند با حفظ منافع خود، از فشارهای بین‌المللی بکاهد. ادامه این روند، به توان ایران در مدیریت همزمان بحران‌های امنیتی و مذاکرات دیپلماتیک بستگی دارد—مسئله‌ای که در هفته‌های آینده بیش از پیش روشن خواهد شد.
در بخش پایانی تحلیل این هفته، صادق الحسینی به رفتار بازار در روزهای اخیر پرداخت. به گفته او، بازار سه‌شنبه گذشته با ثبت ارزش معاملات ۹ همت در سهام و صندوق‌های سهامی، یکی از پرحجم‌ترین روزهای معاملاتی پس از دوره جنگ را تجربه کرد. عبور شاخص از میانگین‌های کوتاه‌مدت و میان‌مدت، شکست کانال نزولی و شکل‌گیری کراس تکنیکال، همگی نشانه‌هایی از ورود بازار به فاز جدیدی هستند.
با این حال، او هشدار می‌دهد که بازار در محدوده مقاومتی ۲.۶۴۰ تا ۲.۶۸۰ قرار دارد و ممکن است در کوتاه‌مدت با تثبیت یا اصلاح جزئی مواجه شود. به باور او، اگر تاییدیه‌های فنی در روز شنبه نیز حفظ شوند، می‌توان وزن سبد سهام را تا ۶۰ درصد افزایش داد—البته برای معامله‌گران حرفه‌ای که توانایی نقدشوندگی سریع دارند.
بررسی دقیق رفتار بازار، شاخص‌های فنی، گزارش‌های مالی و تحولات سیاسی، تصویری چندلایه از وضعیت فعلی بورس ایران ارائه می‌دهد. او ضمن هشدار درباره نشانه‌های رکود و دخالت‌های دولتی، تأکید می‌کند که بازار سهام همچنان در ناحیه ارزندگی قرار دارد و با مدیریت ریسک، می‌توان از فرصت‌های پیش‌رو بهره برد
در ادامه، الحسینی به اشتباه رایج در مقایسه سود بانکی با بازدهی سهام اشاره می‌کند. او تأکید می‌کند که سهام، دارایی‌ای است که با تورم هم‌راستا یا فراتر از آن رشد می‌کند و نباید صرفاً با نرخ بهره بانکی سنجیده شود. به گفته او، ارزندگی سهام باید بر اساس سودهای آتی و توان شرکت در حفظ و رشد سودآوری در شرایط تورمی ارزیابی شود.
اما در کنار این فرصت‌ها، نشانه‌هایی از رکود نیز دیده می‌شود. شاخص مدیران خرید، داده‌های تراکنشی و موجودی انبار شرکت‌ها، همگی حاکی از کاهش تقاضا در برخی صنایع هستند. اگر این روند ادامه یابد، حتی شرکت‌های صادرات‌محور نیز ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند. صنایعی مانند سیمان، که در گذشته با کاهش تقاضا مواجه شده‌اند، در صورت تشدید رکود، آسیب‌پذیر خواهند بود.
در نهایت، الحسینی توصیه می‌کند که سرمایه‌گذاران با دقت بیشتری صنایع را انتخاب کنند و از بخش‌هایی که در معرض ریسک‌های ساختاری یا رکود تقاضا هستند، فاصله بگیرند. او تأکید می‌کند که بازار سهام ایران همچنان در ناحیه ارزندگی قرار دارد، اما برای بهره‌برداری از این فرصت، باید با تحلیل دقیق، مدیریت ریسک و شناخت رفتار دولت، تصمیم‌گیری کرد.
تمام حقوق برای پایگاه خبری سرمایه فردا محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
سرمایه فردا