پایگاه خبری سرمایه فردا

ناصر غریب‌نژاد: نرخ بین‌بانکی، عددی به‌ظاهر فنی و دور از چشم عموم، در واقع یکی از حساس‌ترین شاخص‌های اقتصادی است که می‌تواند مسیر نقدینگی، رفتار سرمایه‌گذاران و چشم‌انداز تولید را تحت‌تأثیر قرار دهد. این نرخ، حلقه اتصال میان سیاست پولی و بازار سرمایه است؛ عددی که در اتاق‌های بانک مرکزی تعیین می‌شود اما بازتاب آن در تالارهای بورس و زندگی روزمره مردم دیده می‌شود.

در ساختار اقتصادی ایران، انکار مرگ واحدهای زیان‌ده و مقاومت در برابر انحلال طبیعی بنگاه‌های ناکارآمد، به مانعی جدی در مسیر اصلاحات مالی، صنعتی و اعتماد عمومی تبدیل شده است. در حالی که اقتصادهای توسعه‌یافته مرگ اقتصادی را بخشی از بلوغ ساختاری می‌دانند، ایران با سیاست‌های احیای مصنوعی، منابع ملی را به حیات بی‌ثمر شرکت‌های ورشکسته اختصاص داده است.

جایی که ناترازی‌های انرژی، بی‌تصمیمی‌های ساختاری، و مهاجرت سرمایه‌گذاران از تولید به دارایی‌های امن، نشانه‌هایی از یک بحران خزنده‌اند. در حالی که صنایع با خطر تعطیلی مواجه‌اند و سرمایه‌گذاران به استراتژی «بنشین، ببین، خارج شو» رسیده‌اند، پیام اصلی این تحلیل روشن است: سیاست‌گذار باید پیش از آنکه دیر شود، تصمیم بگیرد.

در حالی که طلا و سکه رکوردهای جدیدی ثبت کردند بازار سهام تازه به دنبال این است که از وضعیت «هولد»خارج شود. تحلیل‌ها نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران در آستانه تصمیمی حیاتی‌اند: حفظ وزن طلا یا بازگشت به سهام، آن‌هم در سایه تهدید و تنش‌های منطقه‌ای.

در شرایطی که فشارهای بین‌المللی، تحریم‌های چندلایه و تهدیدات منطقه‌ای علیه ایران شدت گرفته‌اند، تحلیل‌گران معتقدند ایران تنها چهار مسیر پیش‌رو دارد از تسلیم کامل تا ورود به جنگ‌های سایه. بررسی وزن احتمالی هر سناریو نشان می‌دهد که ایران بیش از هر گزینه‌ای، به مسیر تقابل غیرمستقیم و حفظ مقاومت در چارچوب جنگ‌های اطلاعاتی و امنیتی نزدیک‌تر شده است.

در حالی که تنش‌های دیپلماتیک میان ایران، اروپا و آمریکا وارد مرحله‌ای حساس شده‌اند، بازارهای داخلی نیز با نوسانات ارز، طلا و شاخص بورس به این تحولات واکنش نشان می‌دهند. از پیش‌شرط‌های سخت‌گیرانه آمریکا تا سناریوهای احتمالی اصلاح شاخص، تحلیل‌گران بر این باورند که آینده اقتصادی کشور بیش از هر زمان دیگری به رفتار سیاسی طرفین و مدیریت ریسک داخلی وابسته است.

بازار سرمایه با سبزپوشی غیرمنتظره‌ای همراه شد؛ اتفاقی که برخلاف الگوهای فصلی گذشته، نشان می‌دهد انتظارات سنتی معامله‌گران در حال جابه‌جایی است. در حالی که آبان در سه سال اخیر ماه صعودی بازار بوده، به نظر می‌رسد این بار مهر جای آن را گرفته است. اما در پس این رشد، نشانه‌هایی از احتیاط، نوسان‌گیری و رفتارهای غیرخطی صندوق‌ها دیده می‌شود که تحلیل‌گران را به سمت سناریوهای محتاطانه سوق داده است.

در حالی که دارایی‌های ارزی و طلایی سقف‌های جدیدی را تجربه می‌کنند و حباب‌ها در بازارهای مالی شکل گرفته‌اند، نشانه‌های تورم، ناترازی و نااطمینانی ژئوپلیتیکی در حال انباشت‌اند. از تعلیق همکاری با آژانس تا وابستگی نفتی به چین و رشد فاصله دلار آزاد و نیما، اقتصاد ایران در وضعیتی قرار گرفته که تحلیل‌گران آن را نه صرفاً اقتصادی، بلکه پیش‌درآمدی بر تنش‌های سیاسی و نظامی می‌دانند. این گزارش، تصویری از تلاقی بازار، سیاست و ریسک را ترسیم می‌کند.

تجربه تاریخی بازار سرمایه ایران در مواجهه با قطعنامه‌های شورای امنیت نشان می‌دهد که واکنش‌های منفی شاخص کل اغلب کوتاه‌مدت و ناشی از شوک‌های روانی بوده‌اند. در بلندمدت، تورم ساختاری و رشد نرخ ارز همواره موتور محرک بازار بوده‌اند و اکنون نیز با فعال شدن دوباره برخی قطعنامه‌ها، این الگو می‌تواند تکرار شود، البته با تفاوت‌هایی مهم در متغیرهای اقتصادی امروز.