پایگاه خبری سرمایه فردا

در جهانی که سرعت تغییرات از توان پردازش ذهن انسان پیشی گرفته، اقتصاد رفتاری و هوش مصنوعی به ابزاری حیاتی برای تصمیم‌گیری تبدیل شده‌اند. گفت‌وگویی با امیرمحمد، پژوهشگر اقتصاد رفتاری، نشان می‌دهد که چگونه ترس از ناشناخته‌ها، دلبستگی‌های احساسی و روایت‌های رایج می‌توانند مسیر سرمایه‌گذاری را منحرف کنند. اما با شناخت سوگیری‌های ذهنی، استفاده از داده‌های دقیق و بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین، می‌توان در مه ابهام، مسیر تصمیم‌گیری را روشن‌تر کرد.

در آستانه تصمیم‌گیری‌های مهم سیاسی و اقتصادی، بازارهای داخلی از جمله دلار، طلا و بورس با نوسانات و رفتارهای متناقضی مواجه شده‌اند. از راه‌اندازی مجدد حراج سکه توسط بازارساز تا افت شدید ارزش معاملات در صنایع بزرگ، نشانه‌هایی از بی‌اعتمادی و احتیاط در رفتار سرمایه‌گذاران دیده می‌شود. در این میان، تحلیلگران نسبت به آینده بازار هشدار می‌دهند و بر لزوم بازنگری در سیاست‌های کلان تأکید دارند.

در شرایطی که سایه مکانیسم ماشه، نوسانات ارزی و نااطمینانی‌های سیاسی بر سر اقتصاد ایران سنگینی می‌کند، بازار سهام برخلاف انتظارات، نشانه‌هایی از جان‌گرفتن را بروز داده است. رشد شاخص‌ها، افزایش سرانه خرید حقیقی و ورود نقدینگی تازه، همگی حکایت از بازتعریف موازنه میان ریسک و بازده دارند. با وجود تهدیدات تحریمی و ابهام در سیاست‌گذاری ارزی، سرمایه‌گذاران به‌نظر می‌رسد در حال بازنگری در رفتارهای معاملاتی خود هستند بازاری که تا دیروز در فاز احتیاط بود، اکنون به‌دنبال فرصت‌های تازه در دل بحران است.

ملی‌گرایی‌ای که با ترکیب پارانویای دائمی و خودبزرگ‌بینی تاریخی، هر نقدی به نمادهای ملی را تهدیدی وجودی می‌بیند و با اسطوره‌سازی از فردوسی و روایت‌های گزینشی تاریخ، هویتی بسته و برتری‌طلب می‌سازد. نویسنده این جریان را نه نشانه اقتدار، بلکه بیماری فکری می‌داند که گفت‌وگو و نقد را سرکوب کرده و جامعه را در چرخه‌ای از ترس، خودستایی و تحریف تاریخی گرفتار می‌کند.

بورس تهران برای دومین روز متوالی سبزپوش شد و شاخص کل با رشد نزدیک به ۲ درصدی به مرز ۲.۵ میلیون واحد رسید. ورود بیش از ۱۰۰۰ میلیارد تومان پول حقیقی و بهبود تدریجی ارزش معاملات، نشانه‌هایی از بازگشت نسبی اعتماد به بازار را نمایان کرده است. با این حال، کارشناسان هشدار می‌دهند که تا تثبیت معاملات بالای ۶ تا ۷ همت و مشاهده نشانه‌های قطعی تغییر روند، نباید به رشدهای اخیر به‌عنوان آغاز یک موج صعودی پایدار نگاه کرد.

علی کاکادزفولی، جامعه‌شناس سیاسی، در این یادداشت تحلیلی به بررسی سازوکار شکل‌گیری تصویر مقتدر از رئیس‌جمهوری می‌پردازد؛ تصویری که پیش از تحقق دستاوردهای عینی، در ذهن مردم و نخبگان شکل می‌گیرد و بر پایه ثبات گفتمانی، توان اجرایی، انسجام تیمی و نشانه‌گذاری‌های سنجیده در داخل و خارج بنا می‌شود. او ضمن تشریح اجزای این تصویر، هشدار می‌دهد که چگونه خطاهای راهبردی، روایت‌های متناقض و نمایش‌گرایی می‌توانند سرمایه نمادین ریاست‌جمهوری را فرسوده کنند.

تداوم تخصیص ارز دولتی به واردات مواد اولیه، ضمن کاهش هزینه‌های تولید، زمینه‌ساز رونق صنایع داخلی و تعادل در بازار مصرف شده و از فشار تقاضای تورم‌زا جلوگیری می‌کند.

در آستانه اجرای مکانیزم ماشه، بازار سرمایه ایران وارد سومین موج ریزش شده است؛ موجی کم‌رمق‌تر از گذشته، اما همچنان نگران‌کننده. نبود حمایت‌های مؤثر، خروج نقدینگی، و چشم‌انداز مبهم سیاسی، فضای بازار را به نقطه‌ای شکننده رسانده‌اند.

در تابستانی که با جنگ ۱۲ روزه و سایه مکانیزم ماشه همراه بود، بازار سرمایه ایران بیش از هر زمان دیگری با خروج نقدینگی و بی‌اعتمادی مواجه شد. سرمایه‌گذاران، در غیاب چشم‌انداز روشن، به‌دنبال پناهگاه‌های امنی چون طلا و دلار رفته‌اند.