پایگاه خبری سرمایه فردا

در آستانه فعال شدن مکانیزم ماشه و بازگشت تحریم‌های سازمان ملل، ایران با بحرانی چندلایه مواجه شده است؛ بحرانی که نه‌تنها اقتصاد را درگیر رکود تورمی و گسترش فقر کرده، بلکه امنیت ملی و امید اجتماعی را نیز تهدید می‌کند. غلامرضا حداد، کارشناس مسائل بین‌الملل، در تحلیلی صریح هشدار می‌دهد که بدون تغییرات سیاسی بنیادین و استفاده هوشمندانه از فرصت‌های دیپلماتیک، مسیر آینده کشور به‌سوی انزوا، فشار بین‌المللی و ناامیدی داخلی خواهد رفت.

بازارهای مالی ایران تحت تأثیر تحولات سیاسی و اقتصادی داخلی و خارجی، نوسانات قابل توجهی را تجربه کردند. طلا با جهش قیمت و افزایش حباب انواع سکه، بار دیگر به مرکز توجه سرمایه‌گذاران بازگشت. دلار با عبور از مرز روانی سقف قبلی، مسیر صعودی خود را تثبیت کرد. در مقابل، بازار سهام با افت شاخص و خروج سنگین نقدینگی، همچنان در وضعیت شکننده قرار دارد.

صادق الحسینی به تشریح مکانیزم ماشه، نحوه فعال‌سازی آن، و اثرات اقتصادی، روانی و مشروعیت‌بخش آن پرداخت. به گفته او، اگرچه تحریم‌های سازمان ملل در مقایسه با تحریم‌های آمریکا از نظر اجرایی ضعیف‌ترند، اما فعال شدن مکانیزم ماشه می‌تواند تبعات روانی و سیاسی گسترده‌ای برای اقتصاد ایران به همراه داشته باشد.

در حالی‌که جمهوری اسلامی ایران با تکیه بر توان داخلی و سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در مسیر کاهش وابستگی‌های خارجی گام برمی‌دارد، جبهه غربی با فعال‌سازی مکانیزم ماشه تلاش دارد از طریق جنگ روانی و ایجاد نااطمینانی، مسیر تاب‌آوری اقتصادی کشور را مختل کند. این ابزار که در ظاهر حقوقی و در باطن سیاسی است، بیش از آنکه تحریم‌زا باشد، به دنبال تضعیف اعتماد عمومی و بی‌ثبات‌سازی فضای اقتصادی است.

در شرایطی که سرمایه‌های خرد در بورس گرفتار شده‌اند، بی‌اعتمادی به بازار نه‌تنها معیشت خانوارها را تهدید می‌کند، بلکه واگذاری‌های دولتی و تأمین مالی را نیز با چالش روبرو کرده است.

فعال‌سازی مکانیسم ماشه باعث افزایش ریسک‌های سیستماتیک در بورس تهران شده و نمادهای صادرات‌محور مانند پتروشیمی، فلزات و بانک‌ها با فشار فروش سنگین مواجه شده‌اند. سرمایه‌گذاران حقیقی با نگرانی از آینده، نقدینگی خود را به سمت طلا، ارز و اوراق بدهی دولتی منتقل کرده‌اند. این جابجایی، عمق بازار سرمایه را کاهش داده و می‌تواند به افت بیشتر شاخص‌ها، کاهش سرمایه‌گذاری مولد و تشدید تورم انتظاری منجر شود.

در آستانه نشست‌های دیپلماتیک در نیویورک، هیأت بلندپایه ایرانی به ریاست عراقچی و پزشکیان با هدف ارائه بسته‌ای چندمرحله‌ای وارد مذاکرات با آمریکا می‌شود. این بسته شامل تعهدات متقابل در حوزه امنیتی و هسته‌ای است که لغو کامل مکانیسم اسنپ‌بک و رفع تحریم‌ها را هدف‌گذاری کرده است.

با نزدیک شدن به ضرب‌الاجل ۶ مهرماه برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه، تنش میان ایران و سه کشور اروپایی وارد مرحله‌ای حساس شده است. در حالی که اروپا با بی‌توجهی به توافق ایران و آژانس، مسیر فشار را در پیش گرفته، ایران هشدار داده که در صورت اجرای این مکانیسم، همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به حالت تعلیق در خواهد آمد. این تقابل دیپلماتیک، پیامدهای سنگینی برای طرف‌های غربی به همراه خواهد داشت.

شورای امنیت بار دیگر به صحنه تقابل قدرت‌ها بر سر ایران تبدیل شد؛ جایی که تلاش آمریکا و اروپا برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه با مخالفت صریح چین و روسیه مواجه شد. این تقابل نه‌تنها مشروعیت فشارهای غرب را زیر سؤال برد، بلکه نشانه‌ای از فروپاشی نظم تک‌قطبی و آغاز دوره‌ای جدید در سیاست بین‌الملل بود—دوره‌ای که ایران باید با واقع‌گرایی و اتکا به قدرت داخلی، مسیر خود را بازتعریف کند.