پایگاه خبری سرمایه فردا

در شرایطی که سایه مکانیسم ماشه، نوسانات ارزی و نااطمینانی‌های سیاسی بر سر اقتصاد ایران سنگینی می‌کند، بازار سهام برخلاف انتظارات، نشانه‌هایی از جان‌گرفتن را بروز داده است. رشد شاخص‌ها، افزایش سرانه خرید حقیقی و ورود نقدینگی تازه، همگی حکایت از بازتعریف موازنه میان ریسک و بازده دارند. با وجود تهدیدات تحریمی و ابهام در سیاست‌گذاری ارزی، سرمایه‌گذاران به‌نظر می‌رسد در حال بازنگری در رفتارهای معاملاتی خود هستند بازاری که تا دیروز در فاز احتیاط بود، اکنون به‌دنبال فرصت‌های تازه در دل بحران است.

در حالی که گروهی از سلطنت‌طلبان به نمایندگی از رضا پهلوی با مقامات رژیم صهیونیستی دیدار کرده‌اند، رسانه‌های اسرائیلی با حمایت از طرح انتقال قدرت پهلوی، تلاش می‌کنند سناریوی براندازی جمهوری اسلامی را عادی‌سازی کنند. این روایت‌سازی هدفمند، با تمرکز بر کاهش حساسیت‌های جامعه ایران نسبت به خطر تجزیه، بخشی از راهبرد اسرائیل برای تضعیف تمامیت ارضی و نفوذ منطقه‌ای ایران تلقی می‌شود—راهبردی که پهلوی را نه به‌عنوان یک رهبر مستقل، بلکه به‌عنوان مهره‌ای برای پیشبرد منافع تل‌آویو معرفی می‌کند.

یک سال پس از هشدار رهبر انقلاب درباره بی‌آبرویی رژیم صهیونیستی در پی شکست عملیات طوفان الاقصی، اکنون نهادهای رسمی آمریکا و اندیشکده‌های اسرائیلی نیز به بحرانی بی‌سابقه در جایگاه اسرائیل اذعان دارند. افول حمایت افکار عمومی آمریکا، شکاف در احزاب سیاسی، تردید در جامعه یهودیان و هشدار نخبگان درباره تبعات جنگ غزه، نشان می‌دهد که رابطه راهبردی اسرائیل و آمریکا در حال تجربه تحولی تاریخی است—تحولی که نه‌تنها امنیت رژیم صهیونیستی، بلکه اعتبار تمدن غرب را نیز به لرزه انداخته است.

با سقوط دولت بشار اسد، خاورمیانه وارد مرحله‌ای از بی‌ثباتی ژرف و بازتعریف نظم سیاسی-امنیتی شده است؛ جایی که جاه‌طلبی‌های اسرائیل و ترکیه، رقابت‌های منطقه‌ای را به اوج رسانده و زمینه‌ساز شکل‌گیری جبهه‌ای تازه از مقاومت در شامات شده‌اند. در این میان، سوریه در آستانه تبدیل شدن به «یمن دوم» قرار دارد؛ جبهه‌ای که می‌تواند معادلات راهبردی اسرائیل را دگرگون کرده و نقشه خاورمیانه را از نو ترسیم کند

گزارشی تازه از سازمان ملل نشان می‌دهد صدها شرکت بین‌المللی، از صنایع تسلیحاتی تا فناوری و بانکداری، در ساختار اشغال و نسل‌کشی مردم فلسطین نقش مستقیم یا غیرمستقیم داشته‌اند. این گزارش با استناد به شواهد حقوقی و تاریخی، همکاری اقتصادی با رژیم صهیونیستی را مصداق مشارکت در جنایت‌های بین‌المللی دانسته و خواستار پیگرد قانونی شرکت‌ها و مدیران اجرایی آن‌ها شده است.

در آستانه اجرای مکانیزم ماشه، بازار سرمایه ایران وارد سومین موج ریزش شده است؛ موجی کم‌رمق‌تر از گذشته، اما همچنان نگران‌کننده. نبود حمایت‌های مؤثر، خروج نقدینگی، و چشم‌انداز مبهم سیاسی، فضای بازار را به نقطه‌ای شکننده رسانده‌اند.

در تابستانی که با جنگ ۱۲ روزه و سایه مکانیزم ماشه همراه بود، بازار سرمایه ایران بیش از هر زمان دیگری با خروج نقدینگی و بی‌اعتمادی مواجه شد. سرمایه‌گذاران، در غیاب چشم‌انداز روشن، به‌دنبال پناهگاه‌های امنی چون طلا و دلار رفته‌اند.

در حالی که بازار سرمایه نشانه‌هایی از بهبود در شهریور نشان می‌دهد، سایه سنگین سیاست‌های انقباضی و تهدیدهای سیاسی همچنان بر سر اقتصاد ایران باقی مانده است.

در میانه تلاطم‌های سیاسی، نوسانات بازارهای مالی، و رشد بی‌مهار نقدینگی، اقتصاد ایران در وضعیتی برزخی قرار گرفته است؛ نه در مسیر فروپاشی کامل، نه در مسیر اصلاح پایدار. بازار سرمایه با وجود ارزندگی بالا، از بی‌اعتمادی رنج می‌برد، بازار ارز در سایه سیاست‌های تکلیفی و مکانیزم ماشه تهدید می‌شود، و خانوارها زیر بار تورم پنهان در کالاهای مصرفی خم شده‌اند. آنچه امروز بیش از هر شاخصی اهمیت دارد، نه اعداد و نمودارها، بلکه ذهنیتی است که سیاست‌گذاری را شکل می‌دهد—ذهنیتی که اگر تغییر نکند، حتی توافق‌های سیاسی نیز راهی به سوی ثبات نخواهند گشود. این گزارش‌ها، تلاشی هستند برای ترسیم دقیق این برزخ اقتصادی و ارائه مسیرهایی برای عبور از آن، پیش از آن‌که دیر شود.