پایگاه خبری سرمایه فردا

در حالی‌که بخش معدن می‌تواند یکی از موتورهای محرک اقتصاد ایران باشد، نبود نظارت مؤثر و خلأهای قانونی، آن را به بستری برای فرار مالیاتی، تخریب محیط‌زیست و تضییع حقوق دولتی بدل کرده است

مدیرعامل شرکت اکتشاف معادن و صنایع غدیر، از توسعه هم‌زمان پروژه‌های سنگ‌آهن، طلا، مس، نیکل و فسفات خبر می‌دهد؛ اما تأکید می‌کند که مسیر تبدیل ذخایر به کارخانه، بیش از آن‌که به ماشین‌آلات و تخصص وابسته باشد، به صدور به‌موقع مجوزها و رفع معارضات گره خورده است. او می‌گوید اگر دستگاه‌های اجرایی با گفتارشان همراهی کنند، غدیر می‌تواند چرخه اکتشاف تا تولید را در زمان کوتاه‌تری کامل کند.

در حالی‌که ایران بر یکی از غنی‌ترین سفره‌های معدنی منطقه نشسته، سهم این منابع در اقتصاد ملی همچنان ناچیز باقی مانده است. تصویب کلیات طرح ارتقای ایمنی و بهره‌برداری از معادن زغال‌سنگ در مجلس، می‌تواند نقطه آغاز بازتعریف نقش معدن در توسعه پایدار کشور باشد—مشروط به آن‌که سیاست‌گذاری، سرمایه‌گذاری و فناوری هم‌زمان به میدان بیایند.

در حالی که تولید فولاد چین در سال ۲۰۲۵ با کاهش ۵۰ میلیون تنی مواجه شده و بازار جهانی فلزات در رکود است، شرکت‌های معدنی ایران نیز با افت صادرات کاهش تقاضای داخلی روبرو هستند.

در جنوب کرمان، جایی که هر قطره آب حکم حیات دارد، مجوزی برای بهره‌برداری از معدنی صادر شده که مستقیماً در زون آبی شهر جیرفت و بر بستر دو قنات زنده قرار دارد. اهالی روستای «درب مزار سید بختیار» می‌گویند این تصمیم، نه‌تنها حیات روستا بلکه سلامت منابع آب شهری را تهدید می‌کند.

شرکت صبانور در پنج‌ماهه نخست سال ۱۴۰۴ با ثبت رکوردهای تازه در تولید و فروش، کشف ذخایر جدید معدنی، آغاز پروژه‌های کلان توسعه‌ای و ورود به عرصه هوش مصنوعی، گام بلندی در مسیر تبدیل‌شدن به یکی از سه شرکت برتر معدنی ایران برداشته است. این دستاوردها، نه‌تنها جایگاه صبانور را در بازار داخلی و صادراتی تقویت کرده، بلکه الگویی نوین برای معدن‌کاری پایدار و فناورانه در کشور ارائه داده‌اند.

شرکت معدنی املاح ایران (شاملا) با تکیه بر انحصار در تولید سولفات سدیم، توسعه ظرفیت‌های تولیدی و بهره‌گیری از مزایای ارزی، چشم‌انداز سودآوری قابل توجهی برای سال جاری ترسیم کرده است. بر اساس مفروضات فروش، قیمت‌گذاری و هزینه‌های تولید، شاملا می‌تواند با حفظ حاشیه سود بالا و بهره‌برداری از طرح توسعه سدیم پتاسیم، سود عملیاتی خود را به‌طور معناداری افزایش دهد.

هلدینگ میدکو به‌رغم جایگاه بزرگ در صنعت معدن و فولاد، با چالش‌هایی جدی در مسیر سودآوری و رقابت‌پذیری مواجه شده است و بررسی عملکرد شرکت روند نزولی سوداوری را تایید می کند.

شرکت مادر تخصصی توسعه معادن و صنایع معدنی خاورمیانه (میدکو)، با کاهش شدید درآمد و سود عملیاتی در سال گذشته، در شرایطی بحرانی قرار دارد. با وجود افت ۷۳ درصدی درآمد، این هلدینگ خصوصی اقدام به پرداخت پاداش میلیاردی به اعضای هیئت‌مدیره کرده و ساختار مدیریتی آن نیز با انتقادات جدی مواجه شده است.