پایگاه خبری سرمایه فردا

در ایران معاصر، دفاع مقدس هشت‌ساله و مواجهه بازدارنده دوازده‌روزه اخیر، با وجود تفاوت‌های ماهوی، در پیوستاری راهبردی و اجتماعی قابل تحلیل‌اند. آنچه این دو مقطع را به هم پیوند می‌دهد، تکیه بر پشتوانه اجتماعی در معماری دفاعی کشور است—پشتوانه‌ای که از بسیج فیزیکی و ایثارگرانه به سمت آرامش سازمان‌یافته، روایت‌سازی هوشمندانه و اعتماد نهادی تحول یافته است. این دگرگونی، نه گسست از گذشته، بلکه بازتولید مدرن همان روحیه مقاومت است که امروز در میدان معنا و روایت، سنگرهای جدیدی بنا کرده است.

سه ماه پس از پایان جنگ ۱۲ روزه، رسانه‌های غربی و رژیم صهیونیستی با برجسته‌سازی احتمال حمله مجدد به ایران، در حال بازسازی روایت شکست‌خورده خود از نبرد هستند. در حالی که افکار عمومی ایران و منطقه، پیروزی تهران را در آن جنگ تأیید کرده‌اند، تل‌آویو با کمک عملیات روانی و رسانه‌های جریان اصلی، تلاش می‌کند تهدید جنگ جدید را به ابزار تثبیت قدرت خود تبدیل کند. اما واقعیت‌های میدانی، از قدرت آفندی موشکی ایران تا آرایش جبهه مقاومت، نشان می‌دهد که رژیم صهیونیستی نه توان حمله مجدد دارد و نه ظرفیت اجرای پروژه تغییر نظام در ایران.

در حالی که شهر غزه زیر آوار جنگ و قحطی به آخر دنیا شباهت یافته و بیش از ۶۵ هزار نفر جان باخته‌اند، آمریکا بار دیگر قطعنامه آتش‌بس شورای امنیت را وتو کرد. این قطعنامه با حمایت ۱۴ کشور عضو، خواستار توقف فوری جنگ و رسیدگی به وضعیت انسانی بود، اما رأی منفی واشنگتن آن را ناکام گذاشت. گزارش‌ها نشان می‌دهد که آمریکا تاکنون بیش از ۵۱ بار برای حمایت از اسرائیل از حق وتو استفاده کرده و با ارسال بیش از ۹۰ هزار تُن تجهیزات نظامی، شریک اصلی جنگ غزه بوده است. در چنین شرایطی، بسیاری خواستار اصلاح ساختار شورای امنیت و پایان مصونیت اسرائیل از مجازات‌های بین‌المللی شده‌اند.

در آستانه فعال‌سازی احتمالی مکانیزم ماشه، بازارهای مالی ایران با موجی از پیش‌خور کردن ریسک‌ها مواجه شده‌اند. از طلا و نقره تا بورس و دلار، هر دارایی در حال بازتعریف ارزش خود است. در این میان، تحلیل‌گران با ترکیب تجربه، داده و تأملات فلسفی، تلاش می‌کنند مسیر سرمایه‌گذاری را از هیجان به حکمت هدایت کنند.

در حالی‌که صندوق‌های طلا پس از ریسک‌های نظامی با موجی از ورود سرمایه مواجه شدند، بررسی دقیق رفتار معامله‌گران نشان می‌دهد که این ورود و خروج‌ها عمدتاً تابع نوسانات قیمت بوده و نه تحلیل ارزش‌گذاری. در مقابل، بازار بورس اوراق بهادار با رفتارهای سنجیده‌تر و مبتنی بر تحلیل بنیادی، سیگنال‌های قابل اتکاتری برای سرمایه‌گذاران ارائه کرده است. داده‌های شهریور نشان می‌دهد که پول‌های حرفه‌ای در حال بازگشت به بازار سهام هستند، در حالی‌که صندوق‌های درآمد ثابت و طلا بیشتر میزبان سرمایه‌گذاران محتاط یا تازه‌وارد بوده‌اند.

در شرایطی که هیچ‌یک از پارامترهای کلان اقتصادی یا سیاسی تغییر نکرده‌اند، بازار سرمایه ایران با واکنش مثبت به کف قیمتی خود، نشانه‌هایی از بازگشت خریداران را بروز داده است. این رشد، نه حاصل خوش‌بینی به مذاکرات یا اصلاح سیاست‌های پولی، بلکه نتیجه تخلیه فشار فروش و تثبیت قیمت‌ها در محدوده‌ای قابل پذیرش برای سرمایه‌گذاران است. در همین حال، رکود در اقتصاد خرد، تورم بالا، و نرخ بهره سنگین، چشم‌انداز کلی اقتصاد را تیره کرده‌اند. با این حال، صنایع ریالی با قدرت چانه‌زنی در قیمت‌گذاری، می‌توانند در این فضای تورمی، فرصت‌هایی برای بازدهی فراهم کنند.

با وجود برخی امیدواری‌های سیاسی و توییت‌های تأثیرگذار، همچون اظهارات اخیر علی لاریجانی درباره امکان مذاکره با آمریکا، پارامترهای کلان اقتصادی و سیاست‌های پولی همچنان بدون تغییر باقی مانده‌اند. در چنین فضایی، بازار نیازمند تقاضای واقعی و تغییرات ساختاری است تا بتواند از کف فعلی عبور کند و به رشد پایدار برسد.

حمله اسرائیل به قطر، نه‌تنها معادلات امنیتی منطقه را دگرگون کرد، بلکه پرده از فروپاشی نقش سنتی حکام عربی در نظم‌سازی خاورمیانه برداشت. در شرایطی که واشنگتن از مهار تل‌آویو ناتوان یا بی‌میل است، کشورهای عربی با تهدیدات بی‌سابقه‌ای مواجه شده‌اند و ناگزیرند در سیاست‌های خود نسبت به ایران و محور مقاومت تجدیدنظر کنند. هم‌زمان، رقابت هژمونیک میان ایران، اسرائیل و ترکیه وارد مرحله‌ای تازه شده و تهران، به‌عنوان تنها قدرت خودیار منطقه، بیش از گذشته در موقعیت بازتعریف نظم امنیتی خاورمیانه قرار گرفته است.

صورت‌جلسات محرمانه کابینه امنیتی اسرائیل که به‌تازگی منتشر شده‌اند، نشان می‌دهند تل‌آویو با طراحی چندین ساله، قصد داشت با حملات نظامی و ترور مقامات، ایران را دچار فروپاشی داخلی کند. اما برخلاف پیش‌بینی‌ها، نه تنها طرح‌های ترور و حمله به فردو ناکام ماند، بلکه انسجام ملی در ایران تقویت شد و هیچ شورش داخلی رخ نداد. این شکست راهبردی، اکنون به‌عنوان نقطه‌عطفی در ناکامی اسرائیل در تغییر معادلات منطقه‌ای شناخته می‌شود.