پایگاه خبری سرمایه فردا

در شرایطی که اروپا بار دیگر در حال بررسی بازگشت تحریم‌هاست، صنعت نفت ایران در نقطه‌ای حساس قرار دارد. اگر توصیه‌های رهبر انقلاب جدی گرفته شود یعنی نوسازی فناوری با تکیه بر دانش داخلی، تنوع‌بخشی به بازارهای صادراتی، و عبور از خام‌فروشی نفت می‌تواند به نقطه قوت اقتصاد ایران تبدیل شود.

با نزدیک شدن به تاریخ انقضای مکانیزم ماشه، فضای دیپلماتیک جهانی به نقطه‌ای بحرانی رسیده است. تهدید به بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران، نه‌تنها توافق هسته‌ای را در معرض فروپاشی قرار داده، بلکه احتمال انزوای کامل ایران، خروج از NPT و تشدید تنش‌های منطقه‌ای را افزایش داده است. این ابزار حقوقی، اکنون به سلاح ژئوپلیتیکی بدل شده که می‌تواند آینده تعامل ایران با جهان را رقم بزند.

امیرحسین نام‌آور، مدیرعامل گروه نامداران، با نگاهی تحلیلی و روایت‌محور، به بررسی مکانیزم ماشه و پیامدهای احتمالی فعال‌سازی آن پرداخته است. از خاطرات تلخ تحریم‌های سازمان ملل و آمریکا در سال‌های ۸۵ تا ۹۴، تا گشایش‌های محدود پس از برجام و نگرانی‌های امروز، این روایت نشان می‌دهد که بازگشت تحریم‌های چندجانبه می‌تواند اقتصاد ایران را بار دیگر به وضعیت رکود تورمی، قطع ارتباط بانکی، و سقوط صادرات نفتی سوق دهد.

با بازگشت پرونده بدهی‌های کلان بابک زنجانی به کانون توجه افکار عمومی، مجلس شورای اسلامی با جمع‌آوری بیش از ۴۰ امضا، تحقیق و تفحص از وزارت نفت را آغاز کرده است. نمایندگان خواستار شفاف‌سازی درباره میزان بدهی، نحوه تسویه، و نقش دستگاه‌های مسئول هستند تا ابهامات چند میلیارد دلاری پایان یابد و اعتماد عمومی ترمیم شود.

در شرایطی که تحریم و ناامنی هزینه‌سازند، بی‌ثباتی در تصمیم‌گیری‌ها بزرگ‌ترین مانع توسعه اقتصادی ایران معرفی شده است. روایت علی فکری از گفت‌وگو با مقام چینی و تأکید رهبر انقلاب بر پایان دادن به وضعیت «نه جنگ، نه صلح»، نشان می‌دهد که شرطی‌سازی و معطل‌سازی اقتصاد، بیش از فشار خارجی، مانع پیشرفت است. اکنون با فرصت‌هایی چون عضویت در شانگهای و بریکس، زمان آن رسیده که دیپلماسی اقتصادی از تردید و تعلیق عبور کرده و به مسیر پایدار و بومی‌گرای توسعه وارد شود.

در آستانه نشست جدید اوپک پلاس، زمزمه‌هایی از افزایش تولید نفت در ماه اکتبر به گوش می‌رسد؛ اقدامی که با هدف بازپس‌گیری سهم بازار در برابر رقبا دنبال می‌شود. همزمان، داده‌های غیرمنتظره از ذخایر نفت خام آمریکا و پیش‌بینی‌های متناقض درباره قیمت نفت، چشم‌انداز بازار را پیچیده‌تر کرده‌اند. تحلیل‌ها نشان می‌دهد که در صورت تحقق این افزایش تولید، قیمت نفت ممکن است وارد فاز اصلاحی شود.

در حالی‌که نام بابک زنجانی همچنان در حافظه عمومی با فساد اقتصادی گره خورده، اخبار تازه‌ای از حضور مجدد او در پروژه‌های نفتی منتشر شده است. این بازگشت پرحاشیه، نه‌تنها افکار عمومی را نگران کرده، بلکه سه ضلع اصلی تصمیم‌گیری در کشور—دولت، قوه قضاییه و مجلس—را در برابر پرسش‌های جدی و بی‌پاسخ قرار داده است. آیا تجربه تلخ گذشته در حال تکرار است؟ و چه نهادی مسئولیت بازگرداندن چهره‌ای با سابقه محکومیت سنگین را بر عهده گرفته است؟

مکانیزم ماشه، بند مناقشه‌برانگیز توافق برجام، بار دیگر در آستانه فعال‌سازی قرار گرفته است. این بند نه‌تنها یادآور وضعیت بحرانی ایران پیش از توافق هسته‌ای است، بلکه نشان می‌دهد که برجام چگونه توانست کشور را از زیر فصل هفت منشور سازمان ملل خارج کند. در این یادداشت، با مرور ماهیت حقوقی و سیاسی مکانیزم ماشه، به اهمیت آن در حفظ موقعیت بین‌المللی ایران و ضرورت بازخوانی عقلانی توافقات دیپلماتیک پرداخته می‌شود.

به گزارش سرمایه فردا،  هند از سال ۲۰۲۲ تاکنون با واردات نفت ارزان‌قیمت از روسیه، بیش از ۱۲.۶ میلیارد دلار صرفه‌جویی کرده است.