پایگاه خبری سرمایه فردا

با وجود تصویب و ابلاغ آیین‌نامه واردات خودروهای دست‌دوم در مرداد ۱۴۰۴، مجموعه‌ای از شروط سخت‌گیرانه، محدودیت‌های سیستمی و موانع ارزی، مسیر اجرای این طرح را به چالشی پیچیده تبدیل کرده است؛ طرحی که قرار بود تنوع و رقابت را به بازار خودرو ایران بازگرداند، اما اکنون در خطر تبدیل شدن به یک مجوز غیرقابل اجراست.

مدل جدید بیمه خودرو با تمرکز بر رفتار راننده، نوید تحول در ارزیابی ریسک و عدالت بیمه‌ای را می‌دهد. اما در غیاب زیرساخت‌های نظارتی و شفافیت اجرایی، این تحول می‌تواند به بستری برای سودجویی شرکت‌های بیمه و افزایش فشار مالی بر بیمه‌گذاران بدل شود.

بازار قطعات یدکی خودرو در ایران به میدان عرضه گسترده قطعات تقلبی و بی‌کیفیت تبدیل شده است؛ بحرانی که نه‌تنها ایمنی خودروها را تهدید می‌کند، بلکه هزینه‌های نگهداری را برای مصرف‌کنندگان افزایش داده و اعتماد عمومی به خدمات پس از فروش را به‌شدت تضعیف کرده است. در غیاب نظارت مؤثر و تخصص‌گرایی در واردات، خودروسواران قربانی چرخه‌ای شده‌اند که سود آن برای سوداگران است و زیانش برای مردم.

شش ماه پس از واگذاری پرحاشیه ایران‌خودرو به حمید کشاورز، مالک قطعه‌سازی کروز، صورت‌های مالی این خودروساز نشان می‌دهد که نه‌تنها روند زیان‌دهی متوقف نشده، بلکه در سه‌ماهه نخست سال ۱۴۰۴ زیان خالص شرکت با رشد ۶۹ درصدی به ۹۵۴۴ میلیارد تومان رسیده است. در کنار افزایش ۱۱۱ درصدی زیان عملیاتی و عبور زیان انباشته از ۱۳۰ هزار میلیارد تومان، ایران‌خودرو با بحران مالی و چالش‌های حقوقی مواجه شده است.

در حالی که صنعت خودرو در بسیاری از کشورها به موتور محرک اقتصاد تبدیل شده، در ایران این صنعت با انباشت بحران، زیان‌های سنگین و ساختارهای انحصاری، نه‌تنها از رقابت جهانی عقب مانده بلکه در بازار داخلی نیز با نارضایتی عمومی، کاهش اعتماد و افت سرمایه‌گذاری مواجه است. این گزارش، روایتی است از چرخه معیوبی که بدون اصلاحات ساختاری، هر روز عمیق‌تر می‌شود.

در حالی که تقاضا در بازار خودرو ایران به‌دلیل کاهش قدرت خرید خانوارها در رکود فرو رفته، قیمت‌ها برخلاف منطق اقتصادی، جهشی بی‌سابقه را تجربه کرده‌اند. افزایش ۳۰ تا ۴۰۰ میلیون تومانی قیمت خودروها در غیاب واردات آزاد، ضعف رقابت‌پذیری و ناکارآمدی مونتاژکاران، نشان‌دهنده شکل‌گیری یک بحران ساختاری است که نه‌تنها مصرف‌کننده را تحت فشار قرار داده، بلکه کارایی بازار را نیز به‌شدت تضعیف کرده است

شرکت هواپیمایی آسمان، یکی از قدیمی‌ترین ایرلاین‌های کشور، با انتصاب کوروش خلیلیان به مدیریت و ثبت دریافتی ۲۰۰ میلیون تومانی در نخستین هفته کاری، در مرکز توجه رسانه‌ها و نهادهای نظارتی قرار گرفته است. در حالی که وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از هزینه‌های ماهانه ۲۰۰ میلیارد تومانی این شرکت انتقاد کرده و حمایت مالی از آن را متوقف اعلام کرده، مطالبه شفاف‌سازی درباره حقوق مدیرعامل همچنان بی‌پاسخ مانده است.

صنعت خودروی ایران با سه بحران هم‌زمان مواجه است: ناکارآمدی تولید، نارضایتی مصرف‌کننده و زیان‌های مالی سنگین. در چنین شرایطی، دولت ناگزیر به واگذاری تدریجی خودروسازان به بخش خصوصی شده است. اما خصوصی‌سازی واقعی تنها زمانی موفق خواهد بود که با اصلاح ساختار قیمت‌گذاری، ارتقای کیفیت و حذف انحصار همراه شود.

با نزدیک شدن به سال ۲۰۳۰، صنعت خودرو در آستانه تحولی تاریخی قرار دارد. خودروهای برقی به‌سرعت جایگزین مدل‌های احتراق داخلی می‌شوند و سرمایه‌گذاری در موتورهای بنزینی، به‌زودی به قمار پرریسکی بدل خواهد شد. این تغییر نه‌تنها ساختار بازار را دگرگون می‌کند، بلکه آینده برندهای سنتی را نیز به چالش می‌کشد.