پایگاه خبری سرمایه فردا

منطقه آزاد ماکو در پنج‌ماهه نخست ۱۴۰۴ با تمرکز بر تولید، بازرگانی و گمرک، نه‌تنها در جذب سرمایه‌گذار موفق عمل کرده، بلکه با تحقق ۱۶۹ پروژه و صادرات بیش از ۱.۸ میلیارد یورو، تصویری از یک منطقه در حال گذار به بلوغ اقتصادی ترسیم کرده است. شکاف میان تعهدات و تحقق، چالش‌های زیرساختی را یادآور می‌شود، اما روند اجرایی و رشد تجارت خارجی نشان می‌دهد که ماکو در مسیر تثبیت جایگاه خود در اقتصاد ملی حرکت می‌کند.

مخالفت با قیمت خرید تضمینی 32 هزار تومانی گندم در شرایطی رخ داده که سال ۱۴۰۳ حدود ۷.۷ میلیون تن از کشاورزان خریداری شد، در حالی که در سال 1402 بیش از ۱۲ میلیون تن ذخیره سازی شد.

فولاد مبارکه با سرمایه‌گذاری در محصولات نهایی، ورود به صنایع پایین‌دستی، توسعه زیرساخت‌های انرژی و مشارکت در پروژه‌های نفت و گاز، توانسته جایگاه خود را در زنجیره جهانی تثبیت کند و مسیر پایداری تولید و درآمدزایی بلندمدت را هموار سازد. تجربه فولاد مبارکه، الگویی عملی برای عبور از خام‌فروشی و خلق ارزش در اقتصاد تحریمی ایران است.

کسری منابع مالی برای تحقق رشد ۸ درصدی در سال ۱۴۰۴ به ۲۶۹۳ هزار میلیارد تومان رسیده؛ در حالی که ظرفیت تأمین مالی بودجه بسیار پایین تر است و دولت در زمینه جذب سرمایه بخش خصوصی و حتی استفاده از سایر ابزارهای مالی کم کاری کرده است.

افشاگری‌های تازه درباره عملکرد کارگروه بازگشت ارز، بار دیگر یکی از حساس‌ترین چالش‌های اقتصاد ایران را به صدر مباحث سیاست‌گذاری رسانده است. در حالی که آیین‌نامه‌های دولت صادرکنندگان را موظف به بازگرداندن ۱۰۰ درصد ارز صادراتی کرده‌اند، مصوبه‌ای جنجالی در این کارگروه، راه فرار قانونی برای عدم بازگشت بیش از ۳۰ میلیارد دلار ارز فراهم کرده است. این شکاف میان قانون و اجرا، نه‌تنها بازار ارز را بی‌ثبات کرده، بلکه اعتماد عمومی به نظام ارزی کشور را نیز به‌شدت تضعیف کرده است.

شورای امنیت بار دیگر به صحنه تقابل قدرت‌ها بر سر ایران تبدیل شد؛ جایی که تلاش آمریکا و اروپا برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه با مخالفت صریح چین و روسیه مواجه شد. این تقابل نه‌تنها مشروعیت فشارهای غرب را زیر سؤال برد، بلکه نشانه‌ای از فروپاشی نظم تک‌قطبی و آغاز دوره‌ای جدید در سیاست بین‌الملل بود—دوره‌ای که ایران باید با واقع‌گرایی و اتکا به قدرت داخلی، مسیر خود را بازتعریف کند.

با رأی منفی ۹ کشور عضو شورای امنیت به تمدید قطعنامه ۲۲۳۱، تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران بار دیگر فعال شدند و مکانیسم ماشه به‌صورت عملی چکانده شد. این تصمیم، نه‌تنها نقطه عطفی در پرونده هسته‌ای ایران، بلکه آزمونی برای آینده دیپلماسی، اقتصاد و امنیت منطقه‌ای است. در حالی‌که کشورهای غربی از ادامه گفت‌وگو سخن می‌گویند، ایران تأکید دارد که درب دیپلماسی بسته نیست، اما معیار گفت‌وگو را خود تعیین خواهد کرد. واکنش‌های داخلی و بین‌المللی به این تحول، نشان‌دهنده شکاف عمیق در تفسیر مشروعیت این اقدام و پیامدهای آن برای نظم جهانی است.

برای حل بحران مسکن، باید از پروژه‌محوری به راهبردمحوری حرکت کرد. اصلاحات در سمت عرضه با کاهش قیمت زمین و تسهیل مجوزها، اصلاحات در سمت تقاضا با ایجاد مؤسسات رهنی و حمایت هدفمند، و اصلاحات نهادی با اجرای مالیات بر عایدی سرمایه، سه ستون اصلی این راهبرد هستند. هم‌زمان، عملکرد ضعیف بانک‌ها در پرداخت تسهیلات، ساخت مسکن حمایتی را با چالش جدی مواجه کرده و نیازمند مداخله فوری دولت چهاردهم است

در شرایطی که اروپا بار دیگر در حال بررسی بازگشت تحریم‌هاست، صنعت نفت ایران در نقطه‌ای حساس قرار دارد. اگر توصیه‌های رهبر انقلاب جدی گرفته شود یعنی نوسازی فناوری با تکیه بر دانش داخلی، تنوع‌بخشی به بازارهای صادراتی، و عبور از خام‌فروشی نفت می‌تواند به نقطه قوت اقتصاد ایران تبدیل شود.