پنجشنبه ۱۵ آبان ۱۴۰۴
در حالی‌که جهان با جهش‌های فناورانه در حوزه هوش مصنوعی، انرژی پاک و زیرساخت‌های داده در حال بازتعریف آینده اقتصاد است، بخش خصوصی ایران از بیش از ۳۰ پلتفرم کلیدی بین‌المللی محروم مانده و در انزوای دیجیتال دست‌وپا می‌زند. این شکاف، نه‌تنها مانع رقابت‌پذیری، بلکه تهدیدی برای بقای اقتصادی و فرهنگی در عصر جهانی‌سازی است.
به گزارش سرمایه فردا، در هفته‌ای که جهان با ده خبر مهم از پیشرفت‌های خیره‌کننده در حوزه هوش مصنوعی و فناوری‌های نوین مواجه بود، بخش خصوصی ایران همچنان در محاصره تحریم‌های دیجیتال و محرومیت از زیرساخت‌های جهانی دست‌وپا می‌زند. این دو تصویر متضاد، نمایی روشن از شکاف فزاینده میان اقتصادهای نوآور و اقتصادهایی است که از مدار اتصال جهانی خارج شده‌اند.
ده خبر برجسته از تحولات اخیر در حوزه هوش مصنوعی، نشان می‌دهند که اقتصاد جهانی با سرعتی بی‌سابقه در حال بازتعریف زیرساخت‌ها، مدل‌های تولید، و حتی مفاهیم امنیت زیستی است:
این تحولات، نشان می‌دهند که هوش مصنوعی دیگر صرفاً ابزار نیست؛ بلکه زیرساختی استراتژیک برای آینده اقتصاد، امنیت، و سیاست جهانی است.
در نقطه مقابل این شتاب جهانی، بخش خصوصی ایران با محرومیت از بیش از ۳۰ پلتفرم کلیدی بین‌المللی، در وضعیت انزوای دیجیتال قرار دارد. این محرومیت، نه‌تنها مانع رقابت‌پذیری، بلکه تهدیدی برای بقای اقتصادی در عصر جهانی‌سازی است.
این فهرست، تصویری از یک اقتصاد منزوی است که نه به داده‌های جهانی دسترسی دارد، نه به زیرساخت‌های فروش، نه به مسیرهای حمل‌ونقل، و نه به اعتبارسنجی‌های بین‌المللی.
در حالی‌که جهان با سرعتی سرسام‌آور در حال بازتعریف اقتصاد بر پایه هوش مصنوعی، انرژی پاک، و زیرساخت‌های دیجیتال است، بخش خصوصی ایران درگیر بروکراسی داخلی، فقدان زیرساخت، و محرومیت ساختاری از شبکه‌های جهانی است. این شکاف، اگر با اصلاحات جدی در سیاست‌گذاری، بازنگری در روابط بین‌الملل، و اتصال مجدد به اقتصاد جهانی همراه نشود، می‌تواند به فروپاشی تدریجی ظرفیت‌های تولید، نوآوری و رقابت‌پذیری منجر شود.
در عصر دانش و تکنولوژی، رشد صنعتی بدون جهانی‌سازی تولید ممکن نیست—یا دست‌کم بسیار دشوار است. بازگشت به جامعه جهانی، نه یک انتخاب سیاسی، بلکه یک ضرورت اقتصادی است؛ ضرورتی برای بقا، برای بهره‌گیری از هوش و خلاقیت ایرانیان، و برای آنکه اقتصاد ایران در آینده‌ای که با هوش مصنوعی نوشته می‌شود، سهمی داشته باشد.
در جهانی که هوش مصنوعی در حال بازنویسی قواعد تولید، امنیت، و حتی اخلاق است، ایران نمی‌تواند با تکیه بر زیرساخت‌های محدود و پلتفرم‌های داخلی، سهمی پایدار در آینده اقتصادی داشته باشد. محرومیت از بیش از ۳۰ پلتفرم کلیدی، نه‌تنها مانع صادرات و تعاملات مالی است، بلکه ایران را از جریان داده، استانداردسازی، و همکاری‌های فناورانه نیز خارج کرده است.
اما مسئله فقط اقتصادی نیست؛ این انزوا، پیامدهای فرهنگی و اجتماعی نیز دارد. وقتی جوان ایرانی نمی‌تواند در پلتفرم‌های جهانی خلاقیت خود را عرضه کند، وقتی استارتاپ‌ها از دسترسی به ابزارهای تحلیل بازار، ثبت برند، و فروش بین‌المللی محروم‌اند، نتیجه چیزی جز مهاجرت نخبگان، فرسایش امید، و تضعیف سرمایه اجتماعی نخواهد بود.
بازگشت به جامعه جهانی، به معنای وابستگی نیست؛ بلکه به معنای اتصال هوشمند است. ایران می‌تواند با تعریف چارچوب‌های بومی برای تعامل با پلتفرم‌های جهانی، هم استقلال خود را حفظ کند و هم از ظرفیت‌های بین‌المللی بهره ببرد. این مسیر نیازمند چند گام کلیدی است:
اگر این مسیر طی نشود، آینده اقتصاد جهانی بدون مشارکت ایران نوشته خواهد شد. در جهانی که مدل‌های هوش مصنوعی می‌توانند مواد کوانتومی طراحی کنند، انرژی هسته‌ای را برای مراکز داده بهینه کنند، و حتی پروتئین‌های سمی بسازند، ایران نمی‌تواند با زیرساخت‌های دهه ۸۰ شمسی رقابت کند.
در نهایت، مسئله فقط رقابت نیست؛ مسئله بقاست. اقتصاد ایران برای زنده ماندن در عصر هوش مصنوعی، باید خود را بازتعریف کند—نه با شعار، بلکه با اتصال، با اصلاح، و با جسارت ورود به جهانی که دیگر منتظر ما نمی‌ماند.
تمام حقوق برای پایگاه خبری سرمایه فردا محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
سرمایه فردا