دوشنبه ۸ اردیبهشت ۱۴۰۴
حدود ۲۰۰ همت از منابع بودجه عمومی ۱۴۰۴ برای پوشش کسری منابع هدفمندی یارانه‌ها در سال جاری لحاظ شده است با این چالش ها وضعیت کالابرگ الکترونیکی در ۱۴۰۴ چگونه خواهد شد؟
به گزارش سرمایه فردا، طرح کالابرگ الکترونیک اجرایی شد و از زمان آغاز مرحله دوم، بیش از ۵ میلیون و ۷۸۰ هزار نفر موفق به انجام خرید از اعتبار طرح شده‌اند. این تعداد نشان‌دهنده استقبال گسترده مشمولان از این طرح است. بر اساس داده‌های اعلام‌شده، بیشترین خریدها در هر دو مرحله اول و دوم، از گروه کالایی حبوبات انجام شده که بیانگر نیاز خانوارها به این دسته از کالاهای اساسی است.
به گفته طیبه حسینی، سخنگوی سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها هنوز تبصره ۱۳ قانون بودجه ۱۴۰۴، اجرایی نشده است. طبق این مصوبه دولت موظف است یارانه نقدی سه دهک بالای درآمدی (هشتم، نهم و دهم) را حذف کند. آیین‌نامه اجرایی آن باید توسط سازمان برنامه و بودجه کشور و با همکاری دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط تدوین و پس از تصویب هیات وزیران، به مرحله اجرا درآید. درواقع طبق بند (د) تبصره (۱۷) قانون بودجه کل کشور سال ۱۴۰۲، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مکلف به دهک بندی خانوارها دوبار در سال شده، از آنجایی که هنوز ارزیابی پایان سال نهایی نشده فعلا مشخص نیست یارانه چه خانواده هایی حذف خواهد شد، اما احتمالا تا روزهای پایانی ماه که قرار است یارانه فروردین ماه ۱۴۰۴ واریز شود این دهک بندی ها تغییر خواهد کرد.
هدف از اجرای این آیین نامه صرفه جویی در پرداخت یارانه و تخصیص آن برای اجرای طرح کالابرگ است. برای اجرای این تصمیم، دولت حدود ۲۰۰ همت منابع از محل بودجه عمومی برای پوشش کسری منابع هدفمندی یارانه‌ها در سال جاری لحاظ کرده است.
چراکه احتمال تغییر در دهک بندی خانوارها در سال جاری وجود دارد و همین مساله باعث می شود برخی نسبت به حذف یارانه خود اعتراض کنند. در سال جاری دولت برای رسیدگی به اعتراضات افرادی که یارانه آن‌ها حذف می‌شود، سامانه‌ای را راه‌اندازی می کند و از طریق این سامانه، افرادی که یارانه آن‌ها قطع شده، باید درخواست بررسی مجدد وضعیت خود را ارائه دهند تا از هرگونه اشتباهی در حذف یارانه‌ها جلوگیری شود.
پیش از این نیز دولت یکبار یارانه خانواده ها را بر مبنای مقیاس های رفاهی همچون تعداد بالای سفرهای خارجی و تراکنش های مالی ماهیانه تعدادی از یارانه بگیران را از شمولیت یارانه حذف کرد، اما بعد از آن موج جدیدی از درخهواست ها راوانه سامانه پیگیری یاارانه شد و در نهایت دولت توانست تنها ۳ میلیون نفر را از دریافت یارانه حذف کند. بنابراین احتمال خطا در محاسبه یارانه بگیران وجود دارد.
در حال حاضر حذف سه دهک از دریافت یارانه و همچنین اجرای ماده ۴۵ قانون مالیات بر ارزش افزوده حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان برای دولت منابع ایجاد خواهد کرد که می تواند به اجرای طرح کالابرگ کمک کند. البته دولت از محل تغییر نرخ ارز ترجیحی نیز قرار بود حدود ۱۲۰ هزار میلیارد تومان منابع به اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی تخصیص دهد که به دلیل مخالفت مجمع تشخصی مصلحت نظام این تغییر نرخ اتفاق نیفتاد. به همین دلیل دولت از محل بودجه عمومی حدود ۲۰۰ همت منابع برای پوشش کسری هدفمندی یارانه ها که کالابرگ نیز ذیل ان تعریف شده است پیش بینی کرده است.
به گفته مرجان دبیری، سخنگوی طرح کالابرگ الکترونیک،« آغاز مرحله دوم این طرح از ۱۳ فروردین‌ماه با اولویت افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی انجام شد و واریز اعتبار مرحله دوم به حساب سرپرستان خانوار دهک‌های درآمدی اول تا سوم از ۲۰ فروردین‌ماه آغاز می‌شود و از ۲۷ فروردین‌ماه نیز اعتبار به حساب سرپرستان خانوارهای دهک‌های چهارم تا هفتم واریز خواهد شد.»
یکی از ویژگی‌های مهم این طرح، عدم الزام به خرید از برندهای خاص است. مشمولان طرح می‌توانند کالاهای مجاز را از تمامی برندهای تولیدکننده انتخاب و خریداری کنند. این انعطاف در انتخاب، خرید را برای خانوارها آسان‌تر کرده و امکان دسترسی به طیف گسترده‌ای از محصولات را فراهم آورده است.
اعتبار طرح کالابرگ الکترونیک کاملاً مستقل از یارانه ماهانه افراد است. این اعتبار به تدریج و بر اساس منابع مالی دولت، در مراحل مختلف به حساب مشمولان واریز می‌شود و به‌عنوان کمک مالی جداگانه‌ای برای خرید کالاهای اساسی در نظر گرفته شده است. در شرایط کنونی که ابتدای سال است دولت مشکلی برای تامین اعتبار کالابرگ الکترونیکی ندارد. اما در ادامه تامین منابع اعتباری آن به حذف سه دهک بالای یارانه بگیران و همچنین برآوردهای درآمدی دولت بر می گردد.
در حال حاضر ۲۰۰ همتی که از محل بودجه عمومی پیش بینی شده است به طور مستقیم به درآمد مالیاتی و درآمد حاصل از صادرات نفت وابسته است. به همین دلیل عملکرد دولت در این دو بخش می تواند سرنوشت کالابرگ را تعیین کند. در حال حاضر گفته می شود که بودجه کشور به صورت بالقوه حدود ۵۰۰ همت کسری دارد. البته دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۴ پیش بینی کرده بود که از محل انتشار اوراق و همچنین استقراض از صندوق توسعه ملی حدود ۵۰۰ همت از منابع مورد نیاز خود را جبران کند. بنابراین چگونگی اجرای این طرح به وضعیت اقتصادی کشور وابسته است.
از نظر اجرایی دولت توانسته در این مرحله طرح کالابرگ را با موفقیت بیشتری نسبت به گذشته اجرایی کند. چراکه برای اجرای موفق این طرح در این مرحله، تاکنون با ۲۳۰ هزار فروشگاه در سراسر کشور قرارداد همکاری منعقد شده است. تسویه‌حساب با این فروشگاه‌ها هر ۷۲ ساعت انجام می‌شود، که رضایت بیش از ۹۰ درصد از فروشندگان را به همراه داشته است. این فرایند تسویه سریع و منظم، باعث افزایش همکاری فروشگاه‌ها و اطمینان از موفقیت طرح شده است.
هدف اصلی این طرح، بهبود دسترسی خانوارهای کم‌درآمد به کالاهای اساسی و کاهش فشارهای اقتصادی بر این گروه‌هاست. دولت با اجرای طرح‌های نظیر کالابرگ الکترونیک تلاش کرده که توزیع عادلانه‌تر منابع را تضمین کند و خانوارها را در تأمین نیازهای اولیه یاری رساند. در مجموع، مرحله دوم طرح کالابرگ الکترونیک با طراحی هوشمندانه و مدیریت منابع، گامی مهم در مسیر تقویت حمایت اجتماعی از دهک‌های درآمدی پایین‌تر است.
در حال حاضر یکی از مزیت های کالابرگ الکترونیکی این است بدون اینکه نقدینگی جدید به جامعه اضافه شود خانواده ها توانسته اند کالای مورد نیاز خود را خریداری کنند. با وجود اینکه تصور می شد که تقاضا برای خرید کالاهای اساسی ممکن است منجر به برهم خوردن عرضه و تقاضا شود ولی این اتفاق نیفتاده است. به طوری که در چند وقت اخیر میزان عرضه مرغ بیشتر از تقاضا بوده است. درحالی که در تعطیلات نوروز بیشترین تقاضا برای گوشت مرغ وجود دارد، اما این مساله در بازار مرغ تاثیری نداشته و قیمت ها تغییری نداشته اند.
در حال حاضر حدود ۷۰ میلیون نفر از جمعیت کشور کالابرگ دریافت می کنند که پیش بینی می شود که بعد از حذف سه دهک بالای جمعیت تعداد مشمولان یارانه به حدود ۵۰ میلیون نفر برسد. البته دولت هنوز درباره اینکه بعد از حذف سه دهک بالای جامعه چه تغییراتی در پرداخت یارانه و کالابرگ ایجاد خواهد شد اعلام نکرده است. به طور کلی سیاست بلند مدت دولت حمایت از دهک های پایین جامعه به صورت کالابرگ است. به همین دلیل تغییر میزان یارانه نقدی را فعلا در دستور کار ندارد. به همین دلیل احتمالا امسال دریافتی کالابرگ دهک های پایین جامعه افزایش پیدا نمی کند، اما احتمال اینکه در سال های آینده به جای تغییر در یارانه میزان کالابرگ تخصیصی تغییر کند وجود دارد.
تمام حقوق برای پایگاه خبری سرمایه فردا محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
سرمایه فردا