مقصد نرخ دلار در ایران کجاست

به گزارش سرمایه فردا، نرخ دلار در ایران به محدوده ۶۰ هزار تومان رسیده. درحالی که مقامات دولتی تاکید کرده‌اند که انتقام هنیه از اسرائیل گرفته خواهد شد. بازار ارز درحالی به این موضوع بی‌توجه شده است که در زمان وعده صادق رشد کاذب حدود ۱۵ درصدی را تجربه کرده بود. این ثبات نرخ دلار در ایران در شرایطی که همچنان ریسک‌های ژئوپلیتیک وجود دارد به معنای بازگشت عقلانیت و آرامش در بازار تحت تاثیر مدیریت بانک مرکزی محقق شده است.
یک کارشناس اقتصادی درباره کاهش نرخ دلار در ایران با وجود تنش‌های سیاسی به وطن امروز گفت: این موضوع نشان می‌دهد که بازار نسبت به این خبرها دیگر هیجانی رفتار نمی‌کند. از طرف دیگر تجربه واکنش بازار به اتفاقات این چنینی موقت بوده‌است. به همین دلیل معامله‌گرها با عقلانیت بیشتری روند بازار را دنبال می‌کنند.
علی‌اکبر نیکواقبال تصریح کرد: در چند ماه گذشته نوسانات نرخ دلار در ایران به حداقل ممکن رسیده است. این موضوع تحت تأثیر پارامترهای کلان اقتصادی همچون افزایش درآمد ارزی، کاهش نقدینگی و… رخ داده است. ازاین رو پایداری در اقتصاد کشور منجر شده تا سطح نوسانات بازار به حداقل ممکن برسد.
او ادامه داد: رویکرد کنونی بانک مرکزی به مدیریت بازار ارز باعث شده تا تقاضاهای کاذب در بازار از بین برود. بنابراین شاهد روند صعودی نرخ دلار در ایران در اوج هیجانات کوتاه مدت بود. هم‌اکنون نیز این روند نزولی ادامه پیدا کرده است. چراکه چشم‌انداز بازار ارز دیگر صعودی نیست. درواقع نرخ دلار در ایران امروز دیگر به مسائل هیجانی واکنش نشان نمی‌دهد، بلکه فاکتورهای بنیادی عامل تاثیرگذار در ارزش‌گذاری دلار محسوب می‌شود.
نیکواقبال با تاکید بر اینکه سیاست دولت در حال حاضر ایجاد ثبات در اقتصاد است، اظهار کرد: این موضوع می‌تواند به افزایش سرمایه‌گذاری در بخش‌های مولد اقتصاد کمک کند. به‌طوری قطع حرکت جریان پول به بخش تولید میزان التهابات بازار ارز را نیز کاهش می‌دهد. ثبات نرخ دلار در ایران در شرایطی که همچنان ریسک‌های ژئوپلیتیک وجود دارد به معنای بازگشت عقلانیت و آرامش در بازار است.

حباب دلار در حال کاهش یافتن است

همچنین پویان مظفری کارشناس اقتصادی درباره تارگت قیمت دلار ۵۷ بعد از فروکش کردن هیجانات بازار گفت: به‌طور قطع دلار دوباره با کانال ۵۷ هزار تومان برمی‌گردد. اما ادامه روند آن به سیاست‌های کابینه دولت برمی‌گردد‌.
در روزهای اخیر قیمت دلار از ۶۲ هزار تومان که سقف آن بود به حدود ۶۰ هزار تومان کاهش یافته‌است. در حال حاضر احتمال شکستن کانال شصت هزار تومان دلار قوی است. چراکه رایزنی‌های منطقه‌ای حکایت از تغییر استراتژی ایران برای شکل انتقام دارد. به همین دلیل ریسک‌های ژئوپلیتیک تا حدود کاهش یافته‌است. از اینرو پیش‌بینی می‌شود با کاهش تنش‌ها حباب دلار بازهم خالی شود.
یک کارشناس اقتصادی معتقد است با توجه به اینکه قیمت دلار تیز ۱۴۰۳ یکبار تا محدوده ۵۷ هزار تومان کاهش داشته‌ بعد از تخلیه حباب اینبار نیز به کانال ۵۷ هزار تومان برمی‌گردد.
پویان مظفری با تاکید بر اینکه معرفی کابینه دولت چهاردهم نیز به دلیل از بین بردن ابهامات در سیاستگذاری منجر به کاهش قیمت دلار می‌شود، اطهار کرد: بسیاری از قوانین و مقرراتی که روی بورس تاثیرگذار هستند توسط کابینه دولت چهاردهم تصمیم‌گیری خواهند شد. از طرف دیگر دولت چهاردهم به دنبال توسعه روابط به کشورهای دیگر است. همین موضوع می‌تواند سیگنال به بازار ارز محسوب شود.
مظفری با تاکید بر اینکه در چند ماه اخیر بانک مرکزی مدیریت بازار ارز را از طریق تامین تقاضا پاسخ داده است، گفت: زمانی که ارز به اندازه کافی در بازار وجود داشته باشد حتی اگر سیگنال تورمی نیز وجود داشته باشد حرکت رو به بالا نخواهد داشت. در مقطع کنونی پیش‌بینی می‌شود قیمت دلار با فروکش کردن التهابات بار دیگر وارد کانال ۵۷ هزار تومان شود. اما ادامه روند بعدی آن به سیاست‌های کلان اقتصادی و تعیین تکلیف لایحه پیشنهادی بودجه سال آینده مربوط خواهد بود.

واکنش بازارها به ثبات نرخ دلار در ایران

ورود و خروج پول به بازارها تحت تاثیر جو روانی، میزان نقدینگی و … است. به همین دلیل بانک مرکزی سیاست مدیریت نرخ بهره را براساس شرایط کشور دنبال کرده‌ تا نقدینگی به سمت بازارهای مولد برود. این موضوع تا حدودی نوسانات بازار ارز را تحت تاثیر قرار دارد. هرچند اثر سیاست بانک مرکزی زیر سایه تنش‌های منطقه‌ای هنوز در بازارهای مالی مانند بورس دیده نشده است.

در بسیاری از نقل‌وانتقالات پولی و فرایندهای تأمین مالی نرخ بهره نقشی اثرگذار دارد. سیاست‌های اخیر بانک مرکزی در راستای کمک به تامین مالی، کاهش نرخ بهره بوده‌است. به طوری که نرخ اوراق از حدود ۳۸ درصد به زیر ۳۰ درصد رسیده است.
بهره بین بانکی غیرمستقیم بر بازارسرمایه اثرگذار است. به همین دلیل سرمایه‌داران و فعالان بازار بورس نوسان‌های این نرخ را رصد می‌کنند. در واقع بازار بین‌بانکی ابزاری می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند نقدینگی بازار را جذب کند یا روانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی بازار سرمایه کند. اقدام اخیر بانک مرکزی برای کاهش نرخ اوراق و نرخ بهره بین بانکی در راستای معکوس کردن جریان پول به سمت اقتصاد مولد اتفاق افتاده است. اما به دلیل جو منفی ناشی از تنش منطقه‌ای فعلا به این سیگنال واکنش نشان نداده است.
علیرضا سادات کارشناس بازار سرمایه گفت: نرخ بهره و سود سپرده‌ تاثیر مستقیم بر بازار دارد. افزایش این نرخها نشان می‌دهد سیاست مهار تورم است. همچنین بانک‌ها در جذب نقدینگی موفق نبوده‌اند. در بازار سرمایه نیز حجم بالای معاملات نشانه جذب نقدینگی است. در مقطع کنونی کاهش حجم معاملات به دلیل افزایش ریسک های دیگری است. بنابراین کاهش نرخ بهره بین بانکی آغاز سیاست‌های انبساطی در اقتصاد کشور خواهد بود. از طرف دیگر افزایش نرخ بهره بین بانکی بیشتر تاثیر روانی روی بازار سرمایه دارد. به همین دلیل بانک مرکزی در چند وقت اخیر نرخ بهره بین بانکی و نرخ اوراق را کنترل کرده‌است.

مدیریت نرخ بهره و نرخ دلار در ایران برای هدایت نقدینگی

نرخ بهره یکی از ابزارهای کاربردی دولت‌ها برای پیشبرد سیاست‌های پولی است. دولت‌ها در سراسر جهان برای کنترل و مدیریت تورم، نقدینگی و جریان سرمایه‌گذاری در سطح کلان، از نرخ بهره به‌عنوان اهرم اثرگذار استفاده می‌کنند.
بنابراین با افزایش نرخ بهره‌ی بانکی، مقدار پول در گردش در صنایع و شرکت‌ها کاهش می‌یابد. این اتفاق در کوتاه‌مدت منجر به کاهش تورم می‌شود. اما هم‌زمان با این کاهش، وام و استقراض از بانک‌ها نیز گران‌تر می‌شود. با افزایش هزینه‌ها و کاهش تمایل مردم به مصرف، درآمد شرکت‌ها و صنایع نیز کاهش می‌یابد. نتیجه‌ی غیرمستقیمی که از این تغییر حاصل می‌شود، کاهش تمایل مردم و سرمایه‌داران به فعالیت در بازار سهام و بورس است. چرا که صاحبان سرمایه ترجیح می‌دهند، سرمایه خود را در مسیری قرار دهند که به سود بیشتر و با ریسک کمتر منتهی شود.
در کل، باتوجه‌به تأثیری که افزایش نرخ بهره بر بازار بورس دارد، می‌توان گفت روند کاهش نرخ بهره به نفع بازار بورس است.

سیاستی در راستای حمایت از بورس و اقتصاد مولد

 
افزایش نرخ بهره منجر به کاهش حاشیه سود و رکود بازار سهام می‌شود. از این سرمایه‌گذاران برای کسب بازدهی از بازارهای بدون ریسک از بورس خارج می‌شوند. این مساله منجر به التهاب بازار ارز نمی‌شود. از این رو بانک مرکزی برای جلوگیری از خروج سرمایه از بورس و ایجاد تعادل در بازار پول سیاست کاهش نرخ بهره را دنبال کرده است. به طوری که اخزا از ۳۸ درصد به زیر ۳۰ درصد رسیده است.
اثر نرخ سود سپرده‌ و اوراق بر بازار سهام کاملا محسوس است. به همین دلیل سرمایه‌گذاران زمانی که نرخ بهره بالا می رود برای دریافت سود بدون ریسک، تمایل بیشتری به نگهداری پول در حساب‌های بانکی، صندوق‌های درآمد ثابت یا خرید ارز خواهند داشت. در نتیجه، بورس و بازار سهام با رکود مواجه می‌شود. بنابراین در مقطع کنونی که بورس روندی نزولی دارد بانک مرکزی سیاست کاهش نرخ بهره بین بانکی و کاهش نرخ اخزا را دنبال کرده است. سیاست گذار از این طریق مانع خروج پول از بازار بورس شده است. هرچند که بازار فعلا تحت تاثیر تنش‌های سیاسی قرار دارد.
سیاست بانک مرکزی در راستای حمایت از بورس و اقتصاد مولد اجرا شده است، زیرا با افزایش نرخ اخزا شرکت‌ها و صنایع راه دشوارتری برای تامین مالی خواهند داشت. همچنین بورس با نقدشوندگی کمتری مواجه بود. از سوی دیگر بازدهی سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها نیز کاهش خواهد یافت و نقدینگی به بازارهای موازی سوق پیدا می‌کند.

جلوگیری از حرکت نقدینگی به بازارهای غیرمولد

 رضا روحی کارشناس اقتصادی درباره جلوگیری از حرکت نقدینگی به بازارهای غیرمولد گفت: رشد نرخ سود اخزا صنایع را برای بازپرداخت با هزینه بالاتری مواجه می کند. این هزینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی بیشتری به قیمت کالا یا خدمات شرکت‌های بورسی منتقل می‌شود. با افزایش هزینه نسبت به درآمد حاشیه سود شرکت‌ها افت پیدا می کند.

همین سیگنالی برای خروج سرمایه ها از سهام شرکت می‌شود. اما در شرایط کنونی سیاست کنترل نرخ بهره و مدیریت بازار ارز جلوگیری از حرکت نقدینگی به بازارهای غیرمولد است.
روحی افزود: بدین ترتیب در اوراق با نرخ بالا سرمایه به‌عنوان عاملی برای رشد تولید، بهای تمام شده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی بالایی را برای شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در پی خواهد داشت. حتی درصد بالای قیمت تمام شده منجر به توقف روند رشد و توسعه‌ی شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها شود. در مجموع افزایش نرخ بهره بر بورس تأثیری معکوس دارد و با بالاتر رفتن نرخ بهره‌ی بانکی، شاهد رکود بازار سرمایه خواهیم بود.

تاثیر  نرخ بهره بر فعالیت صنایع و شرکت‌های بورسی

این کارشناس با تاکید بر اینکه نرخ بهره بر فعالیت صنایع و شرکت‌های بورسی تاثیر دارد، گفت: با توجه به اینکه ارزش سهام هر شرکت بر اساس مجموع ارزش فعلی جریان‌های نقدی آتی آن تقسیم بر تعداد سهام شرکت می‌شود. پس نرخ بهره به صورت غیرمستقیم بر قیمت‌های بازار سهام تأثیر خواهد داشت. درواقع نرخ بهره‌ی بالا، بدهی شرکت به بانک را بالا می‌برد یا درآمد کم می‌شود. در نتیجه جریان‌های نقدی شرکت کاهش خواهد یافت و شرکت در آینده سود و رشد کمتری خواهد داشت. سپس قیمت سهام آن صنعت یا شرکت کاهش می‌یابد.
براساس این گزارش، می‌توان گفت ثبات نرخ دلار در ایران در شرایطی که قیمت سهام در بازار بورس همچنان نزولی است نشانه تاثیر هیجانات و حضور نوسانگیرها در بورس است. بنابراین در سطح کلان اگر بازار ارز دیگر سیگنالی برای جریان پول ندارد. همچنین بانک مرکزی در چند وقت اخیر با اجرای سیاست‌های مدیریت بازار پول و مدیریت نرخ بهره و کاهش نرخ اخزا چشم انداز مثبتی را برای سرمایه گذاری ترسیم کرده است، اما اثر آن دیده نمی شود، چراکه بازارها همچنان هیجانی بوده و عده ای از این فضا حداکثربهره برداری را می کنند تا سهام را ارزان قیمت از دست سهامداران خرد دربیاوردند.