رشد شاخص بورس چه زمانی آغاز می‌شود

به گزارش سرمایه فردا، بررسی‌‌‌‌‌‌‌ها نشان می‌دهد که نسبت قیمت به سود گذشته‌‌‌‌‌‌‌نگر بازار سهام (P/E TTM)، به ۵.۸واحد رسیده‌است. میانگین این نسبت در سال‌جاری، ۷ واحد بوده و افت ادامه‌دار سهام این نسبت را به سطوح کنونی رساند. به همین دلیل رشد شاخص بورس فعلا به تعویق خواهد افتاد.

رقم مذکور، کمترین مقدار این متغیر آماری از ۱۰آبان سال‌۱۴۰۱ تلقی می‌شود. البته در آبان آن سال ‌این نسبت تا محدوده  ۵.۶۴ واحد نیز کاهش داشت.

آمار و ارقام فوق در حالی به‌ثبت رسیده که این نسبت در قله تاریخی سال‌۹۹، تا حوالی ۴۲واحد نیز افزایش پیدا کرده‌بود.

البته در آبان۱۴۰۱ و پس از مشاهده ارقام مذکور در P/E TTM بازار سهام افزایش قیمت سهام آغاز شد. افزایش قیمت دلار در بازار آزاد موجب تقویت رشد شاخص بورس شد،. به‌گونه‌ای‌که شاخص‌کل توانست از کف تجربه‌‌‌‌‌‌‌شده خود در آبان۱۴۰۱ تا قله تاریخی اردیبهشت ۱۴۰۲، رشد ۱۰۴‌درصدی را تجربه کند.

رشد شاخص بورس با حمایت شاخص سازها

شتاب رشد در نمادهای کوچک‌تر و باارزش بازار پایین‌تر به‌مراتب بیشتر از نمادهای شاخص‌‌‌‌‌‌‌ساز بود. این موضوع منجر به رشد ۱۴۴‌درصدی شاخص هم وزن از کف آبان ۱۴۰۱ تا قله ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۲ شد.

روز چهارشنبه،پنج اقدام در راستای کمک به وضعیت بورس تهران انجام شد تا شاخص کل بیشتر از این نریزد.

افزایش ضریب اعتباری سهام کارگزاری‌ها از ۷۰ درصد به ۷۵درصد رسید. همچنین تمدید ده درصدی سهامداری صندوق‌های با درآمد ثابت برای یک سال کمک کننده بود. انتشار ۳۶۰همت اوراق برای سرمایه در گردش شرکت‌ها،انتشار ۲میلیارد یورو اوراق صکوک ارزی برای طرح‌های توسعه پتروشیمی و معدن و انتشار  ۱.۵میلیارد یورو وام ارزی برای شرکت‌های بورسی، همگی دست به دست هم دادند تا رشد شاخص بورس متوقف شود..

با این حال انتقادها به انتشار گواهی سپرده ۳۰درصدی که توسط بانک مرکزی افزایش یافته همچنان به قوت خود باقی است.کما اینکه اهالی بازار معتقدند این مهم نیز در نرخ تورم تاثیر بسزایی نداشته است.

بورس برای بازگشت به اوج به چه چیزی نیاز دارد؟

کارشناسان بازار سرمایه بر این باورند که بورس برای بازگشت به اوج خود به کاهش تدریجی نرخ بهره و رشد دلار نیما در کوتاه مدت احتیاج دارد.

تغییر جبهه بورس تهران در جریان معاملات امروز دست‌‌‌کم یک پیام مهم را در خود جای داده است.این پیام مربوط به اعتماد سهامداران به رفتار سیاستگذاران است.

بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد از اریبهشت۱۴۰۲ و همزمان با دخالت دولت در مباحث مرتبط با قیمت گذاری نرخ خوراک،بازار سهام وارد فاز نزولی و خروج پول حقیقی‌ها شده است.

تاثیر سیاستگذاری‌های ضد بورسی

آمارها نیز گویای همین موضوع است. در حالیکه شاخص کل در اردیبهشت سال قبل به بیش از دو میلیون و ۵۳۵ هزار واحد رسیده بود. به دلیل برخی سیاستگذاری‌های ضد بورسی در سراشیبی سقوط قرار گرفت.از اینرو بعد از یک سال همچنان مشاهده می‌کنیم که چگونه به محض انتشار اخبار مثبت حمایتی،از فضای روانی منفی حاکم بر معاملات کاسته می‌شود و حتی بازار می‌تواند با ورود پول روبرو شود.

نکته مهم در این رابطه آن است که اگر سهامداران از رفتار سیاستگذاران، سیگنال متناقض دریافت کنند؛به سرعت وارد فاز تردید و بی‌اعتمادی مضاعف می‌شوند و این امر به نوبه خود به استراتژی هیجانی معامله‌گران منجر می‌شود.

در مردادماه بازدهی بازار سهام به منفی ۸ درصد رسیده و طی این مدت در حدود پنج هزار میلیارد تومان پول حقیقی از جریان معاملات خارج شده است.

رکن اصلی حمایت‌های مالی از بازار سهام

بانک‌مرکزی رکن اصلی حمایت‌های مالی از بازار سهام است. اولین اقدام، تضمین ۳۶۰همت اوراق تامین مالی توسط بانک‌های عامل برای انتشار اوراق تامین مالی‌ریالی جهت طرح‌های توسعه و تامین سرمایه‌درگردش شرکت‌های بورسی بود.

دوم، انتشار ۲میلیارد یورو اوراق صکوک ارزی برای طرح‌های توسعه شرکت‌های بورسی به‌خصوص در حوزه پتروشیمی و معدن خواهد بود.

سوم، اعطای ۱٫۵میلیارد یورو وام ارزی برای شرکت‌های بورسی که درآمد ارزی و طرح‌های زودبازده داشته باشند تا از این طریق به افزایش صادرات آنها منجر شود.

شرایط رکودی و ریسک‌های نقدینگی بورس

شرکت‌های بورسی به دلیل شرایط رکودی و ریسک‌های نقدینگی و به‌تبع آن افزایش نرخ‌های تامین مالی حال خوبی ندارند، به‌طوری‌که هزینه مالی شرکت‌ها نسبت به‌فروش روند روبه‌رشدی داشته‌است.

تضمین اوراق تامین مالی به‌خصوص صکوک‌‌‌‌‌‌‌‌های ارزی در حوزه پتروشیمی نیز می‌تواند به بازار کمک کند. همچنین اگر این موارد در جهت توسعه صادرات کشور باشد، برای بازار قابل‌قبول خواهد بود. اما باید توجه داشت، دولت با سرکوب نرخ ارز و حفظ فاصله دلار نیما و آزاد خود به سرکوب صادرات کمک‌کرده و فضا را برای رانت ارزی فراهم آورده‌است.

همچنین دولت به واسطه دیرکرد در پرداخت مطالبات برخی از شرکت‌ها، به افزایش دوره وصول مطالبات و مشکلات نقدینگی آنها دامن زده است.

رشد شاخص بورس محرک معاملات بازار سهام

در سال جاری، شاهد رشد سریع بازارهای سهام در سراسر دنیا و سپس عقبگرد آنها بودیم. این روند در آمریکا، اروپا، ژاپن و هند مشاهده می‌شود.

قیمت‌‌‌ سهام در این کشورها به‌طور مرتب به بالاترین سطوح تاریخی خود دست یافته و بلافاصله این رکورد را می‌‌‌شکنند.

برای مثال، شاخص S&P ۵۰۰ که شامل شرکت‌های بزرگ آمریکایی است. پس از کاهش قابل‌توجه در سال ۲۰۲۲، در سال جاری تا ۶۰‌درصد رشد کرده است. با این حال، وضعیت در چین متفاوت است.

سرمایه‌گذاران چینی با چالش‌‌‌های زیادی مواجه هستند. بازار سهام چین نتوانست عملکرد مطلوبی داشته باشد. با این حال این یک استثناست.

ترس سهامداران حقیقی برای ورود به بورس

بورس در آخرین روز معاملاتی هفته به یاری دامنه نوسان محدود، واکنش نسبتا خوبی را به اخبار اخیر نشان داد.به طوری که شاخص کل رشد ۷هزار واحدی را ثبت کرد و ارزش معاملات بهبود یافت.

به نظر می‌رسد ترس سهامداران حقیقی برای ورود به بورس ناشی از گذشته تصمیمات قبلی باشد.طی سالیان اخیر، حمایت‌های این چنینی در مقطع حساس صرفا بازار را وارد یک رونق کوچک کرده است.

همچنین واکنش بازار مشتقه به تحولات اخیر بسیار مثبت بود.به طوری که پرمیوم قراردادهای اختیارمعامله شهریورماه نمادهای پرمعامله بازار رشد بیش از ۱۰۰درصدی را تجربه کرده است.

خبر افزایش ۲واحد درصدی دامنه نوسان، نیز حکایت از آن دارد که ریسک خطرات سیاسی به مراتب کاهش یافته است. اما بر اساس اظهارات کارشناسان بازار سرمایه،خبرهای حمایتی صرفا یک مسکن موقتی است و بورس تنها زمانی رشد خواهد کرد که رویکرد واقعی دولت حمایت از تولید باشد.

سرکوب ارزی و دخالت در صورت مالی مانع رشد شاخص بورس

نرخ بهره بالا، سرکوب ارزی و دخالت در صورت مالی شرکت‌ها، منجر به رونق تولید و صادرات نخواهد شد. بازار برای رونق نسبی، به تک نرخی شدن ارز و شفافیت قیمت‌گذاری و در بلندمدت به رشد اقتصادی و کنترل تورم نیاز خواهد داشت.

بازار سهام اینروزها با دوگانه “حمایت و عدم حمایت از بازار” دست به گریبان است.

در حالیکه برخی از کارشناسان بورسی هر گونه حمایت از بورس را تصنعی و مقطعی مطرح می‌کنند. اما برخی دیگر می‌گویند رشد شاخص بورس در این مقطع نیازمند حمایت است.

درهمین رابطه همایون دارابی، کارشناس ارشد بازار سرمایه، در خصوص جلسه شورای عالی بورس گفت: حمایت بانک‌ها از بورس تصمیم درستی است.این بازار درگیر مشکلات سنتی است. ارزش بازار سرمایه نسبت به نقدینگی قابل معامله و موجود در آن بسیار کم است.

آنطور که بررسی‌های آماری نشان می‌دهد؛ حتی نقدینگی برای خرید یک درصد از ارزش هر شرکتی که باید در بازار سرمایه عرضه شود نیز وجود ندارد.

در بازارهای بین‌المللی، سرمایه میان کشورها جابجا می‌شود و همیشه نقدینگی وجود دارد اما در ایران چنین امکاناتی وجود ندارد و همیشه در بازار، تقاضای ضعیف‌تری نسبت به سمت عرضه وجود دارد.

حمایت بانک‌ها از رشد شاخص بورس

به این کارشناس،بازار سهام نیازمند تصمیمات جدی است. درگذشته نیز تصمیماتی مانند ایجاد صندوق تثبیت، صندوق توسعه گرفته شد.اما امسال بازارگردانی به صورت ناگهانی، اختیاری شد و این تصمیم ضربه بزرگی به طرف تقاضای بازار زد.

به این ترتیب می توان بیان کرد؛ یکی از مشکلاتی که بازار سرمایه با آن گریبان است، اختیاری شدن بازارگردانی است و همانطور که در قانون پیش‌بینی شده است، بازارگردان‌ها باید تبدیل به “کارگزار-معامله‌گر” شوند تا بتوانند بازار را کنترل کنند.

در نبود بازارگردان‌های قوی و مسائلی که برای صندوق توسعه پیش آمد، حمایت بانک‌ها از بازار سرمایه گزینه مناسبی است، البته که باید از سایر ابزارها هم استفاده کرد و تا برای نقدینگی‌ای که بازار را در حالت تعادل نگه می‌دارد، یک فکر اساسی شود.