فشار حداکثری آمریکا به ایران از طریق تحریم و تهدید نظامی و همچنین اعمال تعرفه علیه اروپا و …حکایت از احتمال فروپاشی اقتصادی آمریکا دارد که ترامپ به دنبال جلوگیری از آن است.

حامد شایگان: اقتصاد ایران علاوه بر اینکه تحت تاثیر انحصار  شرکت‌های دولت و شبه دولتی قرار دارد درگیر چالش‌های سیاسی بین‌المللی نیز شده که اقتصاد مولد را تضعیف می کند. درواقع در شش ماه دوم ۱۴۰۳ با جدی شدن ریاست‌جمهوری ترامپ خود دولت و بانک مرکزی بانی سرمایه‌گذاری مردم در طلا بوده اند، در حالی که ایران به سرمایه‌گذاری در تولید و صنعت نیاز دارد. اما چرا دولت مجبور به واردات سنگین طلا شده است؟

تا قبل از سال ۱۹۷۱ که نیکسون معاهده «برتن وودز» را نقض کند، هر انس طلا، ۳۵ دلار بود، در ۲۰۲۵ رسیده به ۳۰۵۰ دلار تقریبا ۹۰ برابر، یعنی حرکت از استاندارد طلا به استاندارد دلار منجر به سو استفاده آمریکا در چاپ ۹۰ برابری دلار شده است. حالا کشورهای جهان یا باید از طریق بهره وری بالای کل عوامل تولید و صادرات کالاهای با ارزش افزوده بالا به سایر نقاط جهان و کسب درآمد دلاری و سپس تبدیل آن به طلا، در برابر چاپ پول آمریکا اقتصاد خود را حفظ کنند. یا اگر چنین قدرت اقتصادی ندارند با بی ارزش کردن بیشتر پول ملی در برابر دلار به طور موقت از اقتصاد خود مراقبت کنند که انتهای این کار فروپاشی اقتصادی است، چون تولیدی وجود ندارد.

راه حل سوم برای اقتصادهای نوظهور فروپاشی دلار و نابودی فدرال رزرو است که بسیار دور و پرهزینه است. ترامپ می‌داند چاپ دلار و افزایش بدهی دولت آمریکا، گام به گام دلار را نابود خواهد کرد. از این رو به دنبال تقویت اقتصاد آمریکا با بازگردان صنایع به آمریکا با جنگ تعرفه ای و حفظ اقتدار دلار با حذف ارزهای در حال شکل‌گیری مانند بریکس و یورو است. در کنار آن کاهش هزینه های بین المللی آمریکا و مهم تر از همه سو استفاده از طلا و بیت کوین موثر هستند.

راه حل نهایی یک جنگ تمام عیار نظامی است تا به یک ثروت بزرگ دست پیدا کنند. ترکیب  سیاست تعرفه ای، کاهش هزینه دولت، کاهش قیمت انرژی، افزایش قیمت انس طلا، پامپ بیت کوین و جنگ نظامی با هدف استعمار ثروت یک کشور در دستور کار دولت ترامپ است. به همین دلیل نباید تحلیل سطحی نسبت به سیاست‌های ترامپ داشت.

دلایل تقابل آمریکا و ایران

دولت آمریکا از یک سو ایران را تشویق به مذاکره می‌کند و آن سوی دیگرش تهدید نظامی را در دستور کار قرار داده و حتی اگر این موضوع تهدید نظامی هم نباشد با تهدید مکانیزم ماشه ایران را تهدید می‌کنند جریانی که به نظر می‌رسد این بار کمی جدی‌تر بوده و در صحبت‌های مقامات دولت ترامپ هیچ پالس خاص و متفاوتی از تغییر فضا به چشم نمی‌خورد نتیجه آن را هم در بازارهایی نظیر بازار ارز یا  شاهد بودیم. سایه رکود بر اقتصاد آمریکا باعث بروز رفتارهای هیستریک رییس جمهور این کشور شده است.

 اقتصاددانان برجسته تخمین می زنند احتمال رکود در اقتصاد آمریکا، بیش از آنچه که در ابتدا انتظار می رفت وجود دارد. وضع تعرفه‌های جدید که از آوریل اجرایی شد، نگرانی سرمایه‌گذاران و اقتصاددانان در مورد کندی یا رکود اقتصادی را افزایش داده است. اخیرا تحلیلگران تحقیقاتی گلدمن ساکس، احتمال رکود در ایالات متحده در سال آینده را از ۲۰ درصد قبلی به ۳۵ درصد افزایش دادند.

در سال جاری میلادی رشد تولید ناخالص داخلی (GDP) سه‌ماهه اول آمریکا تنها ۲ درصد برآورد می شود که کاهش شدیدی نسبت به رشد ۲/۴ درصدی در سه ماهه چهارم و رشد ۳/۱ درصدی در سه ماهه سوم  سال میلادی گذشته دارد. این تا حد زیادی با نظرسنجی اخیر CNBC از اقتصاددانان مطابقت دارد که تولید ناخالص داخلی سه ماهه اول را در همان نقطه مقابل ۳ درصد برآورد می کند.

گلدمن ساکس رشد تولید ناخالص داخلی ۱ درصدی را برای کل سال پیش بینی کرده که کمتر از برآورد قبلی ۱/۵ درصدی است. اگر این رشد ۱ درصدی حفظ شود، اقتصاد  آمریکا حداقل در سال جاری وارد رکود نخواهد شد. اما متغیرهای جدیدی از جمله تعرفه ها در حال تاثیرگذاری هستند.

وخامت شدید اخیر در اعتماد خانوارها و مشاغل و نیزاظهارات مقامات کاخ سفید، نشان دهنده تمایل بیشتر برای تحمل ضعف اقتصادی کوتاه مدت در پیگیری این سیاست ها است. تعرفه های بالاتر احتمالاً بحران مصرف کننده را افزایش می دهد. انتظار می رود تورم نیز افزایش یابد. یکی از نگرانی های اصلی، تورم است که گلدمن ساکس افزایش آن را تا حد زیادی به دلیل تعرفه ها می بیند. اکنون پیش‌بینی می‌ شود که تورم اصلی در سال ۲۰۲۵ به ۳/۵ درصد برسد، که از نرخ تورم هسته مرکزی فعلی ۲/۸ درصد بیشتر خواهد بود. نرخ ۳/۵ درصد نسبت به برآوردهای گذشته نیز ۵/ درصد افزایش خواهد داشت.

پیش‌بینی از وضعیت اقتصادی آمریکا 

 پیش بینی می شود که نرخ بیکاری آمریکا به ۴/۵ درصد افزایش یابد که از ۴/۱ درصد فعلی و انتظارات قبلی بالاتر است. اقتصاددانان گلدمن ساکس گفتند: «ما همچنان معتقدیم که خطر تعرفه های ۲ آوریل بیشتر از آن چیزی است که بسیاری از فعالان بازار قبلاً تصور می کردند.» شاید به همین دلیل گلدمن ساکس تعداد کاهش نرخ های بهره امسال را از ۲ به ۳ بار افزایش داده است.

همچنین گلدمن ساکس پیش بینی های خود را برای شاخص S&P 500 در سال جاری  از ۶۵۰۰  به ۶۲۰۰ واحد کاهش داد. البته این تخمین حدود ۱۰ درصد بیشتر از سطح فعلی خواهد بود.

دیوید کاستین، استراتژیست ارشد سهام ایالات متحده، در گزارش اخیر اظهار کرده است: «بادهای معکوس در ارزش‌گذاری سهام ناشی از افزایش عدم اطمینان، معمولاً عمر نسبتاً کوتاهی دارند. با این حال، چشم‌انداز رشد آهسته‌تر، نشان‌دهنده ارزش‌گذاری پایین‌تر سهام در یک دوره طولانی است.» بنابراین، اگر چه رکود بعید به نظر می رسد، اما به دلیل تأثیر نامشخص تعرفه ها، شانس آن تا حدودی بالاتر رفته است.