بحران گرسنگی در غزه در حالی هر روز فاجعه‌آمیزتر می‌شود که آمریکا با حمایت بی‌قید و شرط از سیاست‌های اسرائیل، از اصول اخلاقی خود فاصله گرفته است. این مقاله به بررسی «بی‌هویتی سیستماتیک» دولت آمریکا می‌پردازد؛ از تناقض میان شعارهای دموکراسی‌خواهانه‌اش تا ترجیح منافع گروه‌های فشار بر خواست جامعه جهانی. در جهانی که حقوق بشر و عدالت نیازمند کنش‌گری‌اند، سکوت و همراهی سیاسی آمریکا، به یکی از نمادهای فقدان هویت انسانی در سیاست خارجی این کشور بدل شده است.

به گزارش سرمایه فردا، موضوع گرسنگی در غزه و حمایت صریح آمریکا از اسرائیل، یکی از بحران‌های انسانی و سیاسی جهان امروز است که توجه بین‌المللی را به خود جلب کرده است. این بحران در چارچوب درگیری‌های طولانی‌مدت فلسطین و اسرائیل و محاصره غزه قرار می‌گیرد که تأثیرات ویران‌کننده‌ای بر زندگی مردم غزه بر جای گذاشته است.

وضعیت گرسنگی در غزه

در حالی که غزه تحت محاصره شدید غذایی قرار دارد، با کمبود شدید مواد غذایی، آب آشامیدنی سالم، دارو و سوخت مواجه است و به هیچ مسیری برای دسترسی به مواد غذایی دسترسی ندارد، گزارش‌های سازمان‌های بین‌المللی مانند سازمان ملل متحد و صندوق کودکان ملل متحد (یونیسف)، و سایر سازمان های بین­المللی حکایت از وضعیت فاجعه­بار آن دارد، بسیاری از ساکنان غزه در فقر مطلق زندگی می‌کنند، دسترسی به آن در هیچ وضعیتی ممکن نیست و نیازهای اولیه بشری به‌شدت محدود شده است، استیو ویتکاف فرستاده ایالات متحده و مسئول مستقیم مذاکرات غزه و اسرائیل، به سرزمین­های اشغالی سفر کرده و از حمایت کامل کشور متبوعش از رژیم اسرائیل خبر داده است.

بی­هویتی سیاسی سیستماتیک آمریکا در حمایت از اسرائیل

ایالات متحده آمریکا به‌عنوان یکی از متحدان اصلی اسرائیل، سال‌هاست که از این کشور به‌صورت نظامی، سیاسی و اقتصادی حمایت می‌کند. این حمایت شامل «تحویل تسلیحات پیشرفته، وتوی قطعنامه‌های شورای امنیت علیه اسرائیل، و ارائه کمک‌های مالی کلان» است. دولت آمریکا اغلب اقدامات اسرائیل در غزه را تحت عنوان حق دفاع از خود توجیه می‌کند، حتی اگر این اقدامات منجر به تلفات غیرنظامیان و بحران‌های انسانی شود. این در حالی است که در موارد مشابه ایالات متحده مواضع بسیار تندی اتخاذ کرده و تلاش می­کند تا از خود هویت سیاسی هوادار آزادی و دموکراسی جلوه دهد. اما در خصوص اسرائیل هیچ خبری از هویت سیاسی ایالات متحده و دفاع از آزادی و دموکراسی، حقوق بشر و … در کار نیست.

بسیاری از کشورها و سازمان‌های حقوق بشری، از جمله سازمان ملل متحد، عفو بین‌الملل و دیدبان حقوق بشر و … ، بارها نسبت به محاصره غزه و نقض حقوق بشر در این منطقه هشدار داده‌اند. با این حال، به دلیل حمایت قدرت‌هایی مانند آمریکا، فشارهای بین‌المللی برای تغییر سیاست‌های اسرائیل اغلب بی‌نتیجه مانده است و حتی در وضعیتی رادیکال با انتقاد مستقیم آمریکا مبنی بر دخالت در وضعیت داخلی اسرائیل نیز مواجه شده است. در حالی که بحران گرسنگی در غزه نتیجه مستقیم سیاست‌های محاصره و درگیری‌های نظامی است، و حمایت بی‌قیدوشرط آمریکا از اسرائیل، این بحران را تشدید کرده است، به نظر می رسد در سایه حمایت مستفقیم آمریکا از اسرائیل راه‌حلی عادلانه برای پایان دادن به محاصره و درگیری‌ها ایجاد نشده است و غیرنظامیان فلسطینی به رنج خود ادامه خواهند داد.

حمایتِ بی‌قیدوشرط آمریکا از اسرائیل در قبال بحران انسانی در غزه را می‌توان از زوایای مختلفی تحلیل کرد، اما «بی‌هویتی سیاسی» شاید تعبیر دقیقی باشد. منظور از این وضعیت، «دوگانگیِ اخلاقی و تضادِ آشکار میان شعارها و اقداماتِ آمریکا» است. در واقع، آمریکا در این مورد، «هویتی کاملاً متناقض» دارد:

۱. تضاد میان دموکراسی‌خواهی و حمایت از نقض حقوق بشر

آمریکا همواره خود را مدافع «دموکراسی، حقوق بشر و قوانین بین‌المللی» معرفی می‌کند، اما در عمل، با حمایتِ نظامی و سیاسی از اسرائیل، «نقضِ سیستماتیک حقوق فلسطینیان» را نادیده می‌گیرد. این تناقض، «بی‌اعتباریِ گفتمان حقوق بشریِ غرب به رهبری آمریکا» را نشان می‌دهد، مصداقی از گم­گشتگی هویتی برای ایالات متحده.

۲. اولویتِ منافع استراتژیک بر اصول اخلاقی

– آمریکا اسرائیل را «پایگاهِ استراتژیک خود در خاورمیانه» می‌داند و حاضر است برای حفظ این متحد، «بهای اخلاقیِ سنگینی (مانند قحطی در غزه) بپردازد» و متهم شدن به­عنوان کشوری که استانداردهای دوگانه­ای در روابط بین­الملل پیاده می­کند را به جان و دل بخرد. این رفتار، «هویتِ واقعگرایانه (و نه ایده‌آلیستی) سیاست خارجی آمریکا» را نشان می‌دهد، چیزی که حتی با منافع اصولی دموکراسی­خواهی آمریکا که همواره در یک صد سال گذشته با استفاده از آن به دنبال منافع ملی خود بوده است و در جای جای دنیا دست به مداخله می­زده، نیز در تضاد است.

۳. بی‌اعتنایی به افکار عمومی جهانی

با وجودِ محکومیت‌های مکررِ سازمان ملل و افکار عمومی جهان، آمریکا همچنان از اسرائیل حمایت می‌کند. این موضوع نشان می‌دهد که «هویتِ سیاسی آمریکا» متاثر از لابی‌های قدرتمند (مثل AIPAC) و رفتارهای مورد علاقه رادیکال­های مقیم هیات­های صهیونیستی در ایالات متحده است تا خواستِ جامعه جهانی و این خود معیاری است برای اولویت دادن به هر آن چه که یک گروه اقلیت آن را می­پسندد و نه منافع جهانی ترسیم شده به وسیله آمریکا.

4. هویتِ متناقض و ترجیح منافع یک گروه اقلیت

رفتار آمریکا در خصوص غزه یکی از مهم­ترین معیارهایی است که نشان می­دهد هویت سنتی ایالات متحده در مسلخ یا قربانگاه منافع یک گروه رادیکال اقلیت صهیونیستی قرار گرفته است. خصوصا کابینه ترامپ مشخصا متاثر از این گروه اقلیت است. چنین وضعیتی سبب شده است هویتی مبتنی بر قدرت و منفعت گروهی خاص و نه حتی هویت و منفعیت ایالات متحده تمامی سیاست های اعلامی ایالات متحده شبیه به پاسداری از حقوق بشریِ را متاثر سازد.

نویسنده: رضا رحمتی