دوشنبه ۱ اردیبهشت ۱۴۰۴
توافقنامه راهبردی ایران و روسیه به مرحله اجرا رسید که آغازی بر همکاری مالی و پولی ایران و روسیه در راستای عبور از محدودیت تحریمی می تواند بستر سرمایه گذار و توسعه تجارت است.
به گزارش سرمایه فردا، توافقنامه راهبردی ایران و روسیه که زمستان گذشته توسط روسای جمهور دو کشور امضاشد توسط پارلمان روسیه تصویب شد. این توافقنامه از انجایی دارای اهمیت است که سیاست‌های تحریمی ایالات متحده در عرصه بین‌المللی، همچنان علیه دو کشور ادامه داد و این توافقنامه راهبردی مشترک برای مقابله با فشارهای خارجی طراحی شده است وبه‌عنوان نقطه عطفی در روابط دوجانبه، سیاسی و اقتصادی باشد
ایران و روسیه هر دو در معرض فشارهای سیستمی مشابهی از سوی ایالات متحده قرار دارند. واشنگتن همواره از ابزارهای مختلف، از جمله تحریم‌های اقتصادی، حملات رسانه‌ای، و جنگ‌های نیابتی، برای تضعیف جایگاه این دو کشور استفاده کرده است. ایران و روسیه این اقدامات را بخشی از سیاست‌های جنگ هیبریدی آمریکا می‌دانند که هدف آن جلوگیری از استقلال استراتژیک و ایفای نقش مستقل در نظام بین‌الملل است.
تجربیات گذشته نشان داده است که تلاش‌های مصالحه‌جویانه از سوی تهران و مسکو نه تنها با استقبال آمریکا روبه‌رو نشده، بلکه به تداوم و تشدید فشارها منجر شده است. برای مثال، ایران با امضای توافقنامه هسته‌ای برجام تلاش کرد تا روابط اقتصادی با غرب را بهبود بخشد، اما خروج یکجانبه ایالات متحده از این توافق و اعمال سیاست فشار حداکثری از سوی دولت ترامپ، شرایط را تغییر داد.
در پاسخ به این فشارها، ایران و روسیه تصمیم گرفتند تا از طریق امضای توافقنامه جامع همکاری‌های راهبردی، هم‌افزایی در ابعاد مختلف اقتصادی و به‌ویژه ایجاد سازوکارهای پولی و بانکی مستقل داشته باشند. این موضوع اهمیت ویژه‌ای برای ایران دارد، چرا که تحریم‌های گسترده آمریکا علیه سیستم بانکی ایران، انتقال مالی و تجارت خارجی این کشور را به‌شدت تحت تأثیر قرار داده است.
استفاده از ارزهای ملی در مبادلات تجاری و ایجاد سیستم‌های جایگزین برای سوئیفت، از جمله اقدامات اساسی در این زمینه است. این سازوکارها نه تنها تأثیر تحریم‌های مالی آمریکا را کاهش می‌دهد، بلکه به تسهیل تجارت بین دو کشور نیز کمک می‌کند. درواقع ایجاد یک سیستم پرداخت مشترک می‌تواند هزینه‌های انتقال مالی را کاهش داده و روند تجارت را تسریع کند. علاوه بر این، همکاری با کشورهای دیگری مانند چین با چنین سازوکارهایی می‌تواند به گسترش شبکه‌ای از روابط اقتصادی مستقل از سیستم مالی غرب منجر شود.
توافقنامه جامع همچنین بستری برای گسترش تجارت و سرمایه‌گذاری‌های مشترک فراهم می‌کند. ایران با موقعیت جغرافیایی استراتژیک خود، به‌عنوان پلی بین آسیا، خاورمیانه و اروپا، می‌تواند نقش مهمی در تقویت شبکه حمل‌ونقل و ترانزیت منطقه‌ای ایفا کند. توسعه کریدور شمال-جنوب، که روسیه و ایران را از طریق مسیرهای حمل‌ونقل زمینی و دریایی به هم متصل می‌کند، از پروژه‌های کلیدی در این زمینه است.
این پروژه نه تنها به افزایش تجارت بین دو کشور منجر می‌شود، بلکه می‌تواند فرصت‌های جدیدی برای صادرات محصولات ایرانی به بازارهای روسیه و دیگر کشورهای آسیای میانه ایجاد کند. از سوی دیگر، روسیه می‌تواند از سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های بندری و ریلی ایران بهره‌مند شود و مسیرهای تجاری خود را در مقابل تحریم‌های غرب تقویت کند.
در حوزه انرژی، این توافقنامه امکان بهره‌برداری بهینه‌تر از ظرفیت‌های هر دو کشور را فراهم می‌کند. ایران با منابع گازی و نفتی غنی خود می‌تواند در تأمین انرژی روسیه و دیگر بازارهای منطقه‌ای نقش ایفا کند، درحالی‌که روسیه می‌تواند با انتقال فناوری و سرمایه‌گذاری در صنایع انرژی ایران، به افزایش تولید و بهره‌وری کمک کند. همکاری در حوزه انرژی همچنین می‌تواند به دو کشور اجازه دهد تا در بازارهای جهانی به‌عنوان بازیگرانی هماهنگ و قدرتمند عمل کنند و تأثیر تحریم‌های غرب را کاهش دهند.
علاوه بر مزایای اقتصادی فوری، این توافقنامه بستر مناسبی برای تقویت جایگاه اقتصادی، سیاسی و ژئوپلیتیک دو کشور به شمار می‌رود. این همکاری‌ها به ایران و روسیه کمک می‌کند تا با کاهش وابستگی به ساختارهای اقتصادی و سیاسی غرب، مسیر خود را در نظام بین‌المللی تعریف کرده و از فرصت‌های موجود برای توسعه منافع ملی بهره‌برداری کنند.
ایران و روسیه به‌خوبی درک کرده‌اند که نظام بین‌الملل در حال گذار به دوره‌ای چندقطبی است. در این تحول، کنترل و برتری غرب در امور بین‌الملل در حال کاهش است و مکانیسم‌های سنتی مانند موازنه‌ها، نهادها و رژیم‌های بین‌المللی کارآمدی خود را از دست داده‌اند یا در حال فروپاشی هستند. این وضعیت فرصت‌هایی برای کنشگرانی که تحت فشارهای سیستمی قرار داشته‌اند فراهم می‌آورد تا نقش خود را در تعریف مکانیسم‌های جدید تقویت کنند.
مناطق آسیای مرکزی، دریای خزر، قفقاز جنوبی، شامات و خاورمیانه، حوزه‌هایی هستند که ایران و روسیه منافع مشترکی دارند. این توافقنامه به آن‌ها اجازه می‌دهد تا همکاری‌های خود را در این مناطق تقویت کنند و در مقابل فشارهای خارجی مقاومت بیشتری نشان دهند. به‌عنوان مثال، همکاری در حوزه انرژی می‌تواند به افزایش امنیت انرژی در منطقه منجر شود و ایران و روسیه را به‌عنوان تأمین‌کنندگان کلیدی انرژی در بازار جهانی معرفی کند. همچنین، توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل مانند کریدور شمال-جنوب، ظرفیت ترانزیتی منطقه را افزایش داده و تعاملات اقتصادی را تسهیل خواهد کرد.
در نهایت، توافقنامه جامع همکاری‌های راهبردی میان ایران و روسیه، نقطه شروعی برای تعریف یک مدل جدید از تعاملات بین‌المللی است که بر استقلال، هم‌افزایی و مقابله با فشارهای خارجی تأکید دارد. در این توافقنامه با استفاده از این چارچوب همکاری، دو کشور می‌توانند ظرفیت‌های خود را در حوزه‌های مختلف بهینه‌سازی کرده و از فرصت‌های موجود برای توسعه منافع ملی بهره‌برداری کنند.
توافقنامه جامع همکاری‌های راهبردی میان ایران و روسیه دارای مزایای گسترده‌ای در ابعاد مختلف است که به تقویت روابط دوجانبه و ارتقای جایگاه دو کشور در نظام بین‌المللی منجر می‌شود. این توافقنامه که چارچوبی برای همکاری بلندمدت میان دو کشور فراهم می‌کند، به موارد زیر می‌پردازد:
تمام حقوق برای پایگاه خبری سرمایه فردا محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
سرمایه فردا