پایگاه خبری سرمایه فردا

در میانه جنگ تعرفه‌ای و فشارهای متقابل، چین با محدود کردن صادرات عناصر نادر خاکی نشان داد که این فلزات کمیاب تنها مواد اولیه صنعتی نیستند، بلکه ابزار قدرت ژئوپلیتیکی‌اند. توافق اخیر میان واشنگتن و پکن بر سر این منابع حیاتی، بیش از یک معامله اقتصادی ساده است؛ بازتابی از نبردی بزرگ‌تر برای کنترل آینده فناوری‌های پیشرفته، انرژی‌های نو و صنایع راهبردی جهان.

بازار چین که روزگاری سکوی پرتاب برندهای غربی بود، امروز به میدان رقابت بی‌رحمانه‌ای بدل شده است؛ جایی که شرکت‌های بومی با سرعت، چابکی و ادغام کامل در اکوسیستم دیجیتال، سهم بازار را از غول‌های آمریکایی ربوده‌اند. استارباکس، برگرکینگ و حتی دکتلون فرانسوی ناچار به واگذاری سهام و مشارکت‌های مشترک شده‌اند تا در برابر موج بی‌سابقه برندهای چینی دوام بیاورند.

پس از پایان جنگ ۱۲ روزه، رسانه‌های بین‌المللی با تمرکز بر روابط دفاعی ایران و چین، از شکل‌گیری یک محور نوظهور در معادلات امنیتی منطقه خبر می‌دهند. گزارش موسسه هادسون نشان می‌دهد که با کاهش نفوذ تسلیحاتی روسیه در خاورمیانه، چین در حال پر کردن این خلأ است و ایران با بهره‌گیری از سامانه‌های ناوبری، جنگنده‌های نسل ۴.۵، پدافند هوایی HQ-9 و موشک‌های ضدکشتی YJ-12، در مسیر بازسازی توان نظامی خود قرار گرفته است. این همکاری راهبردی، نه‌تنها موازنه قدرت منطقه‌ای را دگرگون می‌کند، بلکه به آمریکا هشدار می‌دهد که ایران همچنان بازیگری کلیدی در محور شرق باقی مانده است.

رزمایش مشترک چین با حضور رهبران کشورهای شرقی، از جمله اعضای بریکس و سازمان همکاری شانگهای، به یکی از مهم‌ترین رویدادهای ژئوپلیتیکی هفته گذشته تبدیل شد. این مانور نظامی، که در اطراف تایوان برگزار شد، پیام‌های آشکاری برای آمریکا، هند و سایر بازیگران منطقه‌ای و جهانی داشت؛ از نمایش قدرت بازدارنده چین گرفته تا تثبیت نقش امنیتی این کشور در شرق آسیا. تحلیلگران معتقدند این رزمایش‌ها نشانه‌ای از آغاز روند جابه‌جایی قدرت جهانی از غرب به شرق هستند، هرچند این روند هنوز به نقطه تثبیت نرسیده است.

در آستانه تهدیدهای جدید تحریمی، حضور فعال ایران در سازمان همکاری شانگهای نه‌تنها یک پاسخ دیپلماتیک، بلکه یک راهبرد برای ورود به نظم اقتصادی جهان است.

سازمان همکاری شانگهای، فراتر از یک پیمان سیاسی یا اقتصادی، می‌تواند به بستری راهبردی برای دیپلماسی رسانه‌ای ایران بدل شود. در جهانی که روایت‌ها قدرت‌سازند، عضویت ایران در این پیمان امکان بازنمایی تازه‌ای از هویت ملی، ظرفیت‌های فرهنگی و نقش منطقه‌ای کشور را فراهم می‌آورد؛ روایتی که از فیلتر رسانه‌های غربی عبور نمی‌کند، بلکه از مسیر شبکه‌ای متنوع و چندزبانه به مخاطبان منطقه و جهان منتقل می‌شود. این یادداشت نشان می‌دهد چگونه ایران می‌تواند با بهره‌گیری هوشمندانه از ظرفیت‌های رسانه‌ای شانگهای، تصویر خود را از کشوری درگیر مناقشه به بازیگری صلح‌طلب و قابل‌اعتماد تغییر دهد.

در حالی‌که چین با سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین و گسترش نفوذ ژئو‌اقتصادی خود به‌دنبال تثبیت جایگاه جهانی‌اش است، ایالات متحده با سیاست‌های تعرفه‌ای و محدودیت‌های تجاری تلاش دارد این روند را مهار کند. اما این تقابل نه‌تنها بر اقتصاد دو کشور، بلکه بر بازارهای جهانی از جمله ایران نیز سایه افکنده است—از نوسانات قیمت فلزات پایه تا بحران بدهی و رکود احتمالی در آمریکا.

به گزارش سرمایه فردا، در گزارش تجارت خارجی چین در ماه ژوئیه، نشانه‌هایی از تغییرات ساختاری در مسیر بازرگانی این کشور دیده می‌شود که برای اقتصادهایی با پیوندهای تجاری نزدیک به پکن، از جمله ایران،

در رقابت ژئوپلیتیکی بر سر عناصر خاکی کمیاب، چین با تسلط تاریخی بر استخراج و پالایش این فلزات حیاتی، به اهرمی قدرتمند در برابر ایالات متحده تبدیل شده است. این عناصر که در قلب فناوری‌های نوین و صنایع دفاعی قرار دارند، اکنون به نقطه‌ضعف راهبردی واشینگتن بدل شده‌اند. گزارش اندیشکده «سوفان» نشان می‌دهد آمریکا برای شکستن این انحصار، با موانع فنی، زیست‌محیطی و زمانی بزرگی روبه‌روست و حتی با سرمایه‌گذاری‌های چندجانبه و دیپلماسی معدنی، راهی دشوار و بلندمدت در پیش دارد. رقابت بر سر این منابع، نه‌تنها آینده اقتصادی بلکه توان دفاعی و نفوذ جهانی آمریکا را رقم خواهد زد.