پایگاه خبری سرمایه فردا

در حالی‌که چین با سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین و گسترش نفوذ ژئو‌اقتصادی خود به‌دنبال تثبیت جایگاه جهانی‌اش است، ایالات متحده با سیاست‌های تعرفه‌ای و محدودیت‌های تجاری تلاش دارد این روند را مهار کند. اما این تقابل نه‌تنها بر اقتصاد دو کشور، بلکه بر بازارهای جهانی از جمله ایران نیز سایه افکنده است—از نوسانات قیمت فلزات پایه تا بحران بدهی و رکود احتمالی در آمریکا.

رانیا مادی، وکیل برجسته حقوق بشر و عضو کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل، تحریم‌های غرب علیه ایران را نقض آشکار اصول انسانی و حقوقی دانست و آن‌ها را مصداق «تروریسم اقتصادی» و «جنایت علیه بشریت» خواند. او با انتقاد شدید از پیمان‌شکنی آمریکا و اروپا در برجام، ایران را ستون ثبات منطقه و قدرتی شکست‌ناپذیر در برابر فشارهای بین‌المللی معرفی کرد. این مصاحبه، بیانیه‌ای صریح در دفاع از حق ملت ایران و نقدی تند بر ساختار ناعادلانه نظم جهانی است.

نشریه اکونومیست، به‌عنوان بخشی از کمپین فشار حداکثری امریکا علیه تهران، لزوم جلوگیری از صادرات محصولات کشاورزی به کشورهای خلیج فارس را پیش کشید.

در روزهای پرتنش خرداد ۱۴۰۴ که ایران با رژیم صهیونیستی درگیر جنگی ۱۲ روزه بود، نگرانی‌هایی جدی از واکنش‌های هیجانی و احتکاری در جامعه وجود داشت. اما برخلاف پیش‌بینی‌ها، داده‌های تراکنش‌های بانکی نشان دادند که مردم ایران با رفتار منطقی و خردمندانه، نه‌تنها از احتکار دوری کردند بلکه با حفظ الگوی خرید روزمره، جلوه‌ای کم‌نظیر از بلوغ اقتصادی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی را به نمایش گذاشتند.

در کشاکش تحولات سیاسی‌ـ‌اقتصادی دهه‌های اخیر، جریان مشخصی از اقتصاددانان با تکیه بر روایت‌های علمی‌نما، استقلال ملی را مانع توسعه‌ معرفی کرده‌اند. این تحلیل، در تقابل با راهبرد «مقاومت فعال»، مسیر وابسته‌نگر و رفاه‌محور را ترسیم می‌کند؛ مسیری که حافظه تاریخی ملت ایران بارها آن را تجربه کرده و هزینه‌اش را پرداخته است.

با نزدیک‌شدن به مهلت‌های حساس در توافق هسته‌ای، فعال‌سازی مکانیسم ماشه از سوی کشورهای اروپایی بار دیگر ایران را در آستانه بازگشت تحریم‌های شورای امنیت قرار داده است—اقدامی که هم تهدیدی برای اقتصاد ایران محسوب می‌شود و هم آزمونی برای اعتبار دیپلماتیک اروپا. در حالی‌که غرب می‌کوشد مسیر فشار حداکثری را تداوم بخشد، ایران با تقویت روابط منطقه‌ای و بلوک‌های شرقی و طرح گزینه‌های حقوقی، خود را برای واکنشی چندلایه آماده می‌کند؛ واکنشی که ممکن است بازی تحریم را به سمت بی‌اثر شدن پیش ببرد.

تحریم‌های اقتصادی شوروی در دهه‌های پایانی قرن بیستم، یکی از عوامل کلیدی فروپاشی این قدرت جهانی بود. محدودیت‌های تجاری، کاهش سرمایه‌گذاری خارجی و تورم شدید، باعث تضعیف اقتصاد این کشور شد و در نهایت، شوروی را به سقوط کشاند. ایران، که سال‌ها تحت فشار تحریم‌های بین‌المللی قرار داشته، اکنون در موقعیتی حساس قرار دارد. آیا می‌توان از تجربه شوروی درس گرفت و با تغییر مسیر سیاست‌های خارجی، آینده‌ای متفاوت رقم زد؟ نشانه‌ها حاکی از آن‌اند که چرخش در تعاملات جهانی ایران ممکن است از تکرار سرنوشت شوروی جلوگیری کند.

سیاست‌های اقتصادی ترامپ، از وضع تعرفه‌های سنگین بر واردات تا معرفی طرح گرین کارت طلایی، نشان‌دهنده تغییرات بنیادین در نقش آمریکا در اقتصاد جهانی است. این اقدامات، همراه با پیشرفت‌های هوش مصنوعی و رباتیک، به‌دنبال بازگرداندن سرمایه‌های آمریکایی و جذب ثروت‌های خارجی برای تقویت تولید داخلی هستند. آیا این استراتژی جدید، آینده اقتصاد جهانی را دگرگون خواهد کرد؟

در دوره دوم ریاست جمهوری دونالد ترامپ، سیاست فشار حداکثری علیه ایران بار دیگر تمدید شد. این سیاست، که هدف آن محدود کردن توانایی‌های اقتصادی و نظامی ایران از طریق تحریم‌های شدید است، تأثیرات مهمی بر صنعت نفت ایران و روابط بین‌المللی این کشور داشته است. با این حال، ایران با استفاده از استراتژی‌های هوشمندانه توانسته است تاب‌آوری خود را در مقابله با این تحریم‌ها افزایش دهد.