پایگاه خبری سرمایه فردا

در قلب فرانسه، جایی که روزی نماد دموکراسی و حقوق بشر بود، حالا صدای یک زن ایرانی به جرم حمایت از غزه در انفرادی خاموش شده است. مهدیه اسفندیاری، دانشمند و فعال، قربانی تناقض‌های آشکار سیاست‌های غربی شده؛ جایی که حمایت از مظلوم جرم است و نقد از ظالم، ممنوع. این گزارش، روایتی است از جاهلیت مدرن، زن، زندگی، انفرادی—و فریادی که دیپلماسی ایران باید از آن آغاز شود.

جلال آل‌احمد با طرح مفهوم «غرب‌زدگی»، نه صرفاً به نقد مدرنیته غربی، بلکه به بازاندیشی در هویت فرهنگی ایران پرداخت. او با عبور از مارکسیسم اقتصادی، به سوی فهمی فرهنگی و هستی‌شناختی از بحران تجدد حرکت کرد. در این نوشتار، سیدجواد میری با نگاهی جامعه‌شناختی و فلسفی، مسیر فکری جلال را در بستر تحولات جهانی و منطقه‌ای بازخوانی می‌کند.

در جهان سیاست، آنچه تغییر نمی‌کند «نقشه» است؛ جغرافیای سیاسی نه‌تنها بستر تاریخ و هویت، بلکه محور اصلی مناقشه‌ی قدرت‌های جهانی با کشورهای مستقل است. از یوگوسلاوی تا سودان، لیبی و سوریه، غرب مدرن نشان داده که هدفش نه صرفاً تغییر رژیم‌ها، بلکه شکستن واحدهای ژئوپلتیکی مقاوم است. ایران نیز در این معادله، نه به‌خاطر شعارهایش، بلکه به‌عنوان مانعی ژئوپلتیک در برابر هژمونی غرب، در کانون فشارها قرار دارد. حفظ نقشه، یعنی حفظ متن؛ و شعور ژئوپلتیک، امروز اولویت اساسی ایرانیان است.

تعبیر «اتحاد مقدس» از سوی رهبر انقلاب در بستر جنگ ۱۲ روزه، فراتر از یک واکنش سیاسی یا تاکتیکی، حامل دلالتی راهبردی و تمدنی است. این نوشتار با واکاوی مفهوم وحدت در شرایط تهدید، می‌کوشد نشان دهد که انسجام ملی اگر بر پایه ارزش‌های ایجابی، اخلاق جمعی و حافظه تاریخی شکل گیرد، می‌تواند از سطحی سلبی و موقت عبور کرده و به الگویی پایدار و شبکه‌ای برای هم‌فهمی اجتماعی و انسجام فرهنگی بدل شود. وحدتی که نه تنها در بزنگاه‌ها فعال می‌شود، بلکه در بستر گفت‌وگوی اجتماعی، ظرفیت تولید ارزش‌های جمعی و تقویت همدلی ملی را داراست.

روابط ایران و استرالیا، با وجود فراز و نشیب‌های دیپلماتیک، هرگز به نقطه گسست پایدار نرسیده است. از «حماسه ملبورن» و خاطره فوتبال تا اخراج سفیر ایران در کانبرا، این رابطه همواره در تقاطع سیاست، امنیت و افکار عمومی نوسان کرده است. در حالی که اتهامات اخیر علیه ایران یادآور پرونده میکونوس و فشارهای اروپایی است، اما تجربه تاریخی نشان می‌دهد که قهر دیپلماتیک دوام ندارد. با وجود تنش‌های لفظی، تحریم‌ها و فشارهای اسرائیل، پیوندهای تجاری، مهاجرتی و مردمی میان دو کشور، زمینه بازگشت آرام روابط را فراهم می‌کند؛ حتی اگر جیمی‌جامپ این بار نتانیاهو باشد.

بازنشر یک مصاحبه قدیمی از علی مطهری توسط دونالد ترامپ، بار دیگر نشان داد که چگونه یک اظهارنظر غیرمسئولانه می‌تواند بهانه‌ای برای فشارهای بین‌المللی و توجیه اقدامات غیرقانونی علیه ایران شود. در شرایطی که نهادهای اطلاعاتی و حقوقی بین‌المللی، ساخت سلاح هسته‌ای توسط ایران را رد کرده‌اند، ترامپ با استناد به یک تحلیل شخصی، تلاش دارد حمله نظامی به تأسیسات هسته‌ای ایران را مشروع جلوه دهد. این اتفاق، زنگ خطری است برای همه فعالان سیاسی و رسانه‌ای کشور که در شرایط حساس کنونی، مراقبت در سخن گفتن نه‌تنها یک وظیفه اخلاقی، بلکه ضرورتی ملی است.

در تاریخ معاصر ایران، ناصرالدین‌شاه قاجار نه‌تنها قربانی گلوله‌ای در حرم شاه‌عبدالعظیم شد، بلکه سال‌ها بعد، هدف ترور فکری روشنفکرانی قرار گرفت که با تحریف تاریخ، چهره‌ای کاریکاتوری از او ساختند. این دو ترور، یکی جسم پادشاه را نشانه رفت و دیگری روح تاریخی او را، و نتیجه آن، فروپاشی تعادل قدرت و آغاز مسیر پرآشوبی بود که به استبداد رضاخانی ختم شد.

در شرایطی که جمهوری اسلامی ایران در خط مقدم نبردی تمدنی و ترکیبی با قدرت‌های استکباری قرار دارد، تداوم حکمرانی با ذهنیت‌های دوران عادی، دیگر پاسخ‌گو نیست. این گزارش با تمرکز بر الزامات حکمرانی در عصر جنگ دائمی غیررسمی، ده راهبرد کلیدی برای بازآرایی ساختار قدرت ملی، تقویت تاب‌آوری اجتماعی و عبور از تهدیدات چندلایه را ارائه می‌دهد؛ راهبردهایی که می‌توانند کشور را از وضعیت پدافندی به موقعیت تهاجمی و جهش تمدنی سوق دهند.

پس از ناکامی راهبردهای سخت‌افزاری در مواجهه با جمهوری اسلامی ایران، جبهه مقابل با تمرکز بر جنگ شناختی، تلاش می‌کند ستون‌های گفتمانی نظام را هدف قرار دهد. روایت امنیت، استکبارستیزی، پیشرفت هسته‌ای و نسبت مردم با نظام، همگی در تیررس عملیات معنایی قرار گرفته‌اند تا با تضعیف قدرت اقناع، انسجام ملی از ظرف نهادی جمهوری اسلامی جدا شود. این یادداشت، ابعاد این نبرد پیچیده را واکاوی کرده و نشان می‌دهد چگونه روایت‌شکنی به ابزار اصلی برای خلع سلاح گفتمانی ایران بدل شده است.