پایگاه خبری سرمایه فردا

نشست سه‌ساعته دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین در آلاسکا، نقطه عطفی در سیاست خارجی آمریکا نسبت به جنگ اوکراین بود؛ دیداری که با غیبت زلنسکی و در سایه فشارهای اروپا، به صحنه‌ای برای بازتعریف معادلات قدرت بدل شد. ترامپ با فاصله‌گرفتن از مواضع پیشین خود، به جای آتش‌بس فوری، بر توافق صلح جامع تأکید کرد؛ رویکردی که هم‌راستا با خواسته‌های کرملین و به‌زعم تحلیلگران، امتیازی بزرگ برای پوتین محسوب می‌شود. در حالی که اروپا نگران تضعیف وحدت غرب است، ترامپ وعده دیدار سه‌جانبه با زلنسکی و پوتین را داده و تلاش دارد خود را به‌عنوان معمار صلح معرفی کند—حتی اگر هدف نهایی، جایزه نوبل باشد.

نشست پرحاشیه ترامپ و پوتین در آلاسکا، با امید به پایان جنگ اوکراین آغاز شد اما با ابهام و بی‌نتیجه به پایان رسید. در پایگاه نظامی المندورف، ترامپ با نمایش قدرت وارد میدان شد، اما پوتین با تجربه دیپلماتیک و بازی روانی، صحنه را در اختیار گرفت. هرچند توافقی حاصل نشد، اما این دیدار می‌تواند نقطه‌عطفی در بازتعریف مناسبات جهانی و نقش‌آفرینی دو قدرت بزرگ باشد.

در آستانه دیدار ترامپ و پوتین در آلاسکا، گمانه‌ها درباره وجود اسناد فساد اخلاقی رئیس‌جمهور سابق آمریکا بار دیگر داغ شده‌اند. از پرونده جنجالی جفری آپستین تا ادعاهای تاکر کارلسون درباره ارتباط موساد با این شبکه فساد، اکنون این پرسش جدی مطرح است: آیا همراهی بی‌قید و شرط ترامپ با نتانیاهو و نرمش او در برابر پوتین، حاصل اخاذی سیاسی با تصاویر و اسناد شخصی است؟ کنایه مدودف مبنی بر اینکه اسناد ترامپ فقط در اختیار موساد نیست، نشان می‌دهد که این گمانه، دیگر صرفاً یک شایعه نیست؛ بلکه به یکی از متغیرهای مهم در روابط بین‌الملل تبدیل شده است.

در حالی که جهان چشم‌انتظار نتایج دیدار دو قدرت‌مند جهانی بود، گفت‌وگوی ترامپ و پوتین در آلاسکا با وعده‌هایی مبهم، بدون توافق رسمی و در غیاب رئیس‌جمهور اوکراین به پایان رسید. این روایت، نگاهی دارد به آنچه در پشت درهای بسته گذشت و آنچه گفته شد اما پاسخ داده نشد.

توافق ۱۷ مرداد ۱۴۰۴ میان ارمنستان، آذربایجان و آمریکا برای ایجاد راه‌گذر زنگزور، تنها یک پروژه ترابری نیست؛ بلکه زیرساختی ژئوپلیتیکی است که موازنه قدرت در قفقاز جنوبی را به زیان ایران بازتنظیم می‌کند. واگذاری مدیریت این مسیر به آمریکا برای ۹۹ سال، حضور ناتو و اسرائیل را در مرزهای شمال‌غربی ایران تثبیت کرده و نقش سنتی تهران در ترانزیت منطقه‌ای را تضعیف می‌کند. این یادداشت با نگاهی تحلیلی به ابعاد امنیتی، اقتصادی و رسانه‌ای ماجرای زنگزور، نسبت به اشتباهات محاسباتی در تحلیل‌های داخلی هشدار می‌دهد و بر ضرورت بازطراحی مسیرهای ترانزیتی ایران برای حفظ جایگاه ژئواکونومیک کشور تأکید می‌کند.

رانیا مادی، وکیل برجسته حقوق بشر و عضو کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل، تحریم‌های غرب علیه ایران را نقض آشکار اصول انسانی و حقوقی دانست و آن‌ها را مصداق «تروریسم اقتصادی» و «جنایت علیه بشریت» خواند. او با انتقاد شدید از پیمان‌شکنی آمریکا و اروپا در برجام، ایران را ستون ثبات منطقه و قدرتی شکست‌ناپذیر در برابر فشارهای بین‌المللی معرفی کرد. این مصاحبه، بیانیه‌ای صریح در دفاع از حق ملت ایران و نقدی تند بر ساختار ناعادلانه نظم جهانی است.

مجله آتلانتیک در گزارشی تند، شش ماه نخست دوره دوم ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ را یکی از بحرانی‌ترین دوره‌های تاریخ سیاسی آمریکا توصیف کرده است. از ناتوانی در پایان دادن به جنگ اوکراین و خشم از عملکرد اسرائیل در غزه، تا شکست در تحقق وعده‌های اقتصادی و درگیری با رسوایی اخلاقی اپستین، ترامپ با مجموعه‌ای از بحران‌های داخلی و خارجی دست‌وپنجه نرم می‌کند. او که زمانی با اعتماد به نفس از «بازگشت باشکوه» سخن می‌گفت، حالا در تلاش است با انکار واقعیت، جایگاه سیاسی‌اش را حفظ کند؛ اما حتی هم‌حزبی‌هایش نیز نشانه‌هایی از نافرمانی نشان داده‌اند.

چین در واکنش به تعرفه آمریکا با محدودیت صادرات عناصر نادر و توقف خرید هواپیما واکنش نشان داده و هند با توقف خرید تسلیحات آمریکایی، مسیر تقابل را در پیش گرفته است.

دونالد ترامپ، فراتر از یک رئیس‌جمهور، نماد تحول در سیاست خارجی آمریکا است؛ از انزواگرایی فعال تا رقابت بی‌پرده با چین، از تاکتیک‌های پرریسک تا بازتعریف نقش آمریکا در جهان. در این تحلیل، نگاهی داریم به پیوستگی‌ها و تفاوت‌های ترامپ ۱ و ۲ و پیامدهای آن برای ایران و نظم جهانی.