پایگاه خبری سرمایه فردا

در حالی که بازار سرمایه نشانه‌هایی از بهبود در شهریور نشان می‌دهد، سایه سنگین سیاست‌های انقباضی و تهدیدهای سیاسی همچنان بر سر اقتصاد ایران باقی مانده است.

در میانه تلاطم‌های سیاسی، نوسانات بازارهای مالی، و رشد بی‌مهار نقدینگی، اقتصاد ایران در وضعیتی برزخی قرار گرفته است؛ نه در مسیر فروپاشی کامل، نه در مسیر اصلاح پایدار. بازار سرمایه با وجود ارزندگی بالا، از بی‌اعتمادی رنج می‌برد، بازار ارز در سایه سیاست‌های تکلیفی و مکانیزم ماشه تهدید می‌شود، و خانوارها زیر بار تورم پنهان در کالاهای مصرفی خم شده‌اند. آنچه امروز بیش از هر شاخصی اهمیت دارد، نه اعداد و نمودارها، بلکه ذهنیتی است که سیاست‌گذاری را شکل می‌دهد—ذهنیتی که اگر تغییر نکند، حتی توافق‌های سیاسی نیز راهی به سوی ثبات نخواهند گشود. این گزارش‌ها، تلاشی هستند برای ترسیم دقیق این برزخ اقتصادی و ارائه مسیرهایی برای عبور از آن، پیش از آن‌که دیر شود.

در شرایطی که بازارهای مالی با نوسانات شدید، بحران‌های ژئوپولیتیک و تصمیمات غیرمنتظره مواجه‌اند، دو مفهوم بنیادین یعنی «مدیریت ریسک» و «تنوع‌بخشی» به‌عنوان ابزارهای حیاتی برای حفظ سرمایه و دستیابی به بازدهی پایدار، بیش از پیش اهمیت یافته‌اند. این یادداشت، نگاهی تحلیلی دارد به نقش این دو مفهوم در مواجهه با ریسک‌های سیستماتیک و غیرسیستماتیک، و نقدی بر عملکرد نهادهای تنظیم‌گر در فضای سرمایه‌گذاری ایران.

در شرایطی که سیاست‌های اقتصادی دولت با هدف مهار تورم و تثبیت بازار سرمایه دنبال می‌شود، نشانه‌های آشکار از ناترازی‌های مالی، کاهش ارزش پول ملی، و رکود در شاخص‌های کلیدی اقتصادی، حکایت از بحرانی دارد که در ماه‌های آینده ابعاد واقعی‌اش نمایان خواهد شد. آیا اقتصاد ایران برای مواجهه با تبعات این سیاست‌ها آماده است؟

در شرایطی که بازار سرمایه با ارزندگی نسبی سهام مواجه بود، مجموعه‌ای از ریسک‌های سیستماتیک، ناترازی‌های زیرساختی و سیاست‌های انقباضی، اقتصاد کشور را به ورطه رکود تورمی کشانده‌اند. این گزارش، تحلیلی است بر دلایل اصلی سقوط بازار سهام و ناکارآمدی سیاست‌گذاران در مواجهه با بحران‌های اقتصادی پس از جنگ.

در حالی که نرخ ارز در بازار آزاد مسیر صعودی آرامی را طی می‌کند، بازار سرمایه با خروج سرمایه حقیقی و رکود در صنایع مواجه شده است. افزایش نرخ بهره، شکاف ارزی، و تنش‌های سیاسی و نظامی، چهار محرک اصلی افت بازار هستند. همزمان، سرمایه‌گذاران به سمت صندوق‌های طلا و ابزارهای مالی کم‌ریسک حرکت کرده‌اند. در این گزارش، آخرین تحولات اقتصادی، تصمیمات حقوقی و چشم‌انداز بازار تا پایان سال بررسی شده است.

در بحبوحه‌ی جنگ و تهدیدات رسانه‌ای، انتظار می‌رفت دلار بی‌مهار بتازد؛ اما آنچه رخ داد، خلاف پیش‌بینی‌ها بود: ثباتی بی‌سابقه با پشتوانه‌ تدبیر بانک مرکزی. از تزریق میلیاردی تا ممنوعیت معاملات شبانه رمزارز، از موج‌شکن انتظارات تا طراحی کریدور نرخ حقیقی؛ این متن نقشه‌ راهی است از چگونگی مقاوم‌سازی اقتصاد در برابر تکانه‌های جنگی و چالش‌های مالی پرخطر.

در حال حاضر فعالان اقتصادی خواستار بازنگری ساختاری و طراحی سیاست‌هایی هستند که بتواند بار دیگر ثبات و شفافیت را به فضای سرمایه‌گذاری بازگرداند.

افزایش ضریب اعتبار صندوق‌های اهرمی بازار سرمایه را وارد فاز جدیدی از سیاست‌گذاری مالی کرده، تصمیمی که هم ظرفیت رشد معاملاتی دارد و هم ریسک‌های سیستمی در پی آن قابل‌توجه است.