یکشنبه ۷ اردیبهشت ۱۴۰۴
در میانه‌ی جنگ ایران و عراق، گزارش‌هایی تلخ و واقعیت‌هایی تکان‌دهنده، آیت‌الله خمینی را وادار به پذیرش قطعنامه‌ی ۵۹۸ و پایان جنگ کرد؛ تصمیمی که خود آن را نوشیدن جام زهر نامید. چگونه چنین ذهنیتی شکل گرفت و چه حقایقی امام را به این انتخاب سوق داد؟
به گزارش سرمایه فردا، «حتی اگر یک خانه سالم مانده باشد و یک نفر در این مملکت زنده باشد، این جنگ را ادامه خواهیم داد.» جمله‌ای پرطنین از آیت‌الله خمینی در بحبوحه‌ی جنگ و خطاب به مسئولان، که از اسناد سپاه برگرفته و در کتاب «آغاز تا پایان جنگ» اثر سردار محمد درودیان ثبت شده است.
هر زمان که تردیدها درباره‌ی ادامه‌ی جنگ جدی می‌شد، آیت‌الله خمینی با جملاتی اینچنین تردیدها را به چالش می‌کشید. اما چرا سرانجام، با تصمیمی که خود آن را از زهر کشنده‌تر خواند، قطعنامه‌ی ۵۹۸ را پذیرفت؟ آیا تغییر در ذهنیت او ریشه در حقایق آشکار شده‌ای داشت که پیش‌تر از دید او پنهان مانده بود؟
امام در بیانیه‌ای مرتبط با پذیرش قطعنامه اظهار داشت که تصمیمش «با توجه به نظر تمامی کارشناسان سیاسی و نظامی سطح بالای کشور» گرفته شده است. (صحیفه، ج۲۱، ص۹۲)
گزارش‌هایی که به ایشان ارائه شد، نشان‌دهنده‌ی حقیقتی تلخ بود که اثر عمیقی در تغییر نظر امام داشت. از جمله:
۱. گزارشی از دولت که وضعیت مالی نظام را زیر صفر اعلام می‌کرد. ۲. گزارشی از مسئولان سیاسی که کاهش شور و اشتیاق مردم برای شرکت در جنگ را بیان می‌کرد. ۳. نامه‌ای از فرماندهی سپاه که امام آن را تکان‌دهنده توصیف کرد و در آن، نیازهای عظیم و غیرمنتظره‌ی جنگ مطرح شده بود.
امام در واکنش به این نامه نوشت: «این فرمانده، موفقیت طرح خود را تهیه‌ی به‌موقع بودجه و امکانات دانسته است… اما با ذکر این مطالب می‌گوید که باز هم باید جنگید، که این دیگر شعاری بیش نیست.» (نشریه‌ی نگین، ش۲۱، ص۴۳)
شاید پرسش مهم‌تر این باشد: چگونه ذهنیت امام برای تأکید بر ادامه‌ی جنگ شکل گرفت؟
سال ۹۴، هاشمی رفسنجانی در مصاحبه‌ای بیان کرد که برخی مسئولان به امام واقعیت را به‌طور کامل انتقال نمی‌دادند. در حالی که در جمع خصوصی، نیازها و مشکلات را بیان می‌کردند، در حضور امام با زبانی حماسی و شعاری از ادامه‌ی جنگ دفاع می‌کردند.
در برهه حساس از تاریخ ایران و پذیرش قطعنامه‌ی ۵۹۸ توسط آیت‌الله خمینی نشان داد که تحولی مهم در جنگ ایران و عراق رخ داد. برای درک عمیق‌تر این رویداد، می‌توان چند جنبه کلیدی و اطلاعات تکمیلی را بررسی کرد:
تمام حقوق برای پایگاه خبری سرمایه فردا محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
سرمایه فردا