دلیل اوج مصرف سوخت‌های فسیلی در چین

به گزارش سرمایه فردا، طبق اعلام صندوق بین‌المللی پول وضعیت ۸ اقتصاد نوظهور در سال جاری و سال آینده نشان می‌دهد که اقتصادهای نوظهور از جمله چین و هند، سال پیش وضعیت بهتری داشتند. صندوق بین‌المللی پول معتقد است نرخ رشد این اقتصادها امسال پایین‌تر از سال گذشته خواهد بود. هرچند مصرف سوخت‌های فسیلی در چین و هند همچنان روند صعودی دارد.
همچنین پیش‌بینی شده نرخ رشد دو اقتصاد یاد شده سال آینده پایین‌تر از امسال است و این کاهش اثرات فراگیر داخلی و بین‌المللی دارد. بویژه تشدید ضعف اقتصاد چین به بازار مواد خام و اقتصادهای صادرکنندگان کالا به این کشور لطمه وارد خواهد کرد. ازاین‌رو باید برای دوره طولانی نرخ های پایین رشد در اقتصادهای نوظهور آماده بود. با افزایش تعرفه‌ها، فروش خودروهای برقی چینی در اروپا در ماه جولای نسبت به ماه قبل ۴۵ درصد کاهش پیدا کرده است. همچنین فروش خودروهای برقی شرکت‌هایی مثل BMW و تسلا که از چین محصولات خود را وارد می‌کردند هم نزولی شده تا فروش خودروهای برقی در اروپا ۳۶ درصد کاهش پیدا کند.

جایگزین اتحادیه اروپا برای صادرات نفت خام روسیه کجاست؟

چین و به ویژه هند جایگزین اتحادیه اروپا برای صادرات نفت خام روسیه شده اند، روندی که برای چین طی چند سال و برای هند پس از جنگ اوکراین شروع شده است.
جالب است که بخش مهمی از نفت وارداتی هند (به ارزش بیش از ۴۴ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳) پس از فرآوری به اتحادیه اروپا صادر می شود.
مصرف سوخت فسیلی در سال ۲۰۲۳ به بالاترین حد خود رسید که ناشی از افزایش استفاده از زغال سنگ و نفت در چین، علیرغم رونق استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در جهان بوده است.
گاز، نفت و زغال سنگ در مجموع ۸۱.۵ درصد از ترکیب انرژی جهان را در سال گذشته به خود اختصاص دادند که اندکی نسبت به ۸۲ درصد در سال ۲۰۲۲ کاهش یافته است.
۱۲ کشور برتر از نظر مصرف سوخت فسیلی در سال ۲۰۲۳ نشان می‌‌‎دهد. چین و ایالات متحده تقریباً نیمی از مصرف جهانی سوخت فسیلی را به خود اختصاص داده‌اند.

مصرف سوخت‌های فسیلی در کدام کشور بیشتر است
تحلیل اندیشکده «مرکز تحقیقات انرژی و هوای پاک» (CREA) نشان داد هند در ژوئیه، دومین خریدار بزرگ سوخت‌های فسیلی روسیه بود. حدود ۸۰ درصد از واردات سوخت فسیلی هند از روسیه، نفت خام به ارزش ۲.۸ میلیارد دلار بود.
چین، ۴۷ درصد از صادرات نفت خام روسیه را در ژوئیه دریافت کرد و پس از آن، هند با ۳۷ درصد، اتحادیه اروپا با هفت درصد و ترکیه با ۶ درصد، قرار گرفتند.
هند همچنین ۱۸ درصد از صادرات زغال سنگ روسیه را خرید و در رتبه دوم پس از چین قرار گرفت که ۴۵ درصد از صادرات زغال سنگ روسیه را دریافت کرد.
مسکو از زمان آغاز جنگ اوکراین در فوریه سال ۲۰۲۲ و تحریم‌های غرب و سایر تحریم‌ها علیه فروش نفت روسیه، به بزرگترین تامین کننده نفت هند تبدیل شده است. هند طی دو سال گذشته، بخش زیادی از عرضه نقدی روسیه را خریداری کرده اما اکنون به دنبال امضای قراردادهای خرید بلندمدت است. این موضوع نشان می هد که روسیه چالش جدی برای بازارهای نفتی ایران به وجود آورده است.

تاثیر ورود روسیه به بازار نفت ایران در آسیا

در حد فاصل سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۴۰۲ سهم نفت از تولید ناخالص داخلی حقیقی به صورت میانگین حدود ۲۰ درصد و از بخش صنایع و معادن حدود ۴۳ درصد بوده است. به دلیل سهم بالای نفت از کیک اقتصاد نسبت به سایر بخش‌ها، مشاهده می‌شود. در سال‌هایی که صنعت نفت ایران با شوک منفی یا مثبت مواجه شده که عموما به دلیل تنش‌ها یا گشایش‌های سیاسی بود. رشد اقتصادی و تولید کشور نیز به شدت تحت تاثیر قرار گرفته‌ است. حتی با تصاحب بازارهای نفت ایران در آسیا توسط روسیه عملا ایران مجبور شده روی مصرف داخلی نفت برنامه‌ریزی کند.
بارزترین مثال در این زمینه رشد اقتصادی سال ۹۵ است که بالاترین رشد در سال‌های گذشته محسوب می‌شود. در این سال پس از توافق برجام رشد بخش نفت برابر با ۳۶ درصد بود. می‌توان آن را یکی از دلایل اصلی رشد ۱۴ درصدی اقتصاد کشور عنوان کرد.
طی سال‌های اخیر با اینکه سهم نفت از تولید ناخالص داخلی و صنعت کشور به طور کلی کاهشی بود. اما همچنان طلای سیاه نقش بسیار مهمی در رشد اقتصادی ایران ایفا می‌کند. براین اساس وعده‌های سیاستمداران کشور مبنی بر رشد اقتصادی بدون اتکا به نفت را نمی‌توان چندان جدی گرفت.