یکشنبه ۲ دی ۱۴۰۳
میزان عرضه و قیمت گوشت تنظیم بازاری برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی در پاییز ۱۴۰۳ تغییر کرد و نسبت به سال ۱۴۰۲ حدود ۷۰ درصد کاهش توزیع داشت.
به گزارش سرمایه فردا، دولت در حالی قیمت گوشت تنظیم بازاری را کاهش داده است که عرضه آن را نیز کاهش داده است. همچنین با افزایش قیمت دلار عملاً انتظارات تورمی را در بازار بیشتر شده است. همین مساله منجر به بروز نگرانی‌های درباره گرانی گوشت شده است. البته دولت به بهانه حمایت از تولیدکنندگان داخلی گوشت میزان عرضه تنظیم بازار را کاهش داده است. اما این سیاست برای کشوری که میزان تقاضای گوشت در آن بالاتر از عرضه است ناکارآمد است و بازار را به سمت انحصار و گرانی می‌برد.
در سال ۱۴۰۲ تولید گوشت قرمز نسبت به سال ۱۴۰۱ بیش از ۲۱ درصد کاهش داشته است. در نیمه نخست سال ۱۴۰۳ هرچند تغییر چندانی نداشته اما در امتداد یک روند نزولی قرار داشته است. به همین دلیل همچنان میزان عرضه و تقاضای گوشت در بازار ایران ناتراز است دولت به تازگی با کاهش ۷۰ درصدی توزیع گوشت تنظیم‌بازاری به منظور حمایت از دامداران، نگرانی‌ها درباره افزایش قیمت گوشت را تشدید کرده است.
کشتار بی‌رویه دام‌ها در ۴ تا ۵ سال گذشته به دلیل پایین بودن قیمت و عدم تأمین کافی نهاده‌ها، منجر به افزایش قیمت گوشت قرمز شد. هرچند دولت در ابتدای سال جاری برای حفظ قیمت گوشت تنظیم بازاری، واردات گوشت را افزایش داد. تا از طریق واردات گوشت قرمز کسری حدود ۱۰ درصدی تولید داخلی جبران شود، اما در این سال‌ها اقدامی در راستای توسعه دام مولد در کشور صورت نگرفته است. به همین دلیل کاهش جمعیت دام کشور، سرعت و درصد واردات را افزایش داد. این سیاست در ماه‌های اخیر تغییر کرده است به طوری که با وجود افزیش میزان واردات گوشت قرمز توزیع گوشت تنظیم بازاری کاهش یافته است.
درواقع پس از حذف ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی در سال ۱۴۰۱ و با کاهش قدرت خرید مردم برای خرید گوشت گران‌قیمت داخلی، واردات این محصول افزایش یافت. در سال ۱۴۰۲ حدود ۱۲۹ هزار تن گوشت قرمز به ارزش بیش از ۶۹۰ میلیون دلار وارد کشور شد. در نیمه نخست سال ۱۴۰۳ نیز حدود ۱۲۶ هزار تن گوشت گرم و منجمد به ارزش ۷۳۹ میلیون دلار وارد شد که معادل کل واردات سال ۱۴۰۲ است.
با توجه به اینکه افزایش واردات گوشت، تقاضا برای دام‌های داخلی را کاهش داده و منجر به تعدیل قیمت گوشت شده بود، دامداران به دلیل عدم توانایی در رقابت با قیمت گوشت وارداتی که نصف قیمت تولید داخلی است، اعتراض کردند.
البته باید توجه داشت که نوع ارز اختصاصی به واردات گوشت قرمز نیز ارز ترجیحی بوده است تا این محصولات وارداتی با قیمت مناسبی به دست مصرف‌کننده برسد. همچنین ارز اختصاص‌یافته به واردات نهاده‌های دامی نیز ترجیحی بوده به همین دلیل قیمت گوشت وارداتی و تولید داخل باید رقابتی به دست مصرف کننده می‌رسید، اما اینگونه نبود و وارداتی عمدتاً به صرفه تر بود. با این حال دولت در مقطع کنونی تصمیم گرفته که واردات را کاهش دهد تا تولیدکننده داخلی حمایت شود.
در ۶ ماه نخست سال جاری، روزانه ۶۷۷ تن گوشت قرمز وارداتی به منظور تنظیم بازار توزیع شده است که دو برابر سال قبل است. این موضوع اعتراض دامداران را به همراه داشت و دولت برای نیمه دوم سال تصمیم به کاهش واردات و توزیع گوشت گرفت.
مسعود رسولی، دبیر انجمن صنعت گوشت و مواد پروتئینی، اظهار داشت که «واردات گوشت برای حمایت از تولیدکننده داخلی محدود شده است. بر این اساس، روزانه ۲۰۰ تن گوشت تنظیم‌بازاری شامل ۱۰۰ تن گوشت گوسفندی و ۱۰۰ تن گوشت گوساله توزیع می‌شود. این آمار نشان دهنده کاهش ۷۱ درصدی توزیع گوشت تنظیم‌بازاری در نیمه دوم امسال نسبت به نیمه نخست سال گذشته است.»
همچنین علی اصغر ملکی، رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی، اعلام کرد که «تغییرات چندانی در بازار گوشت ایجاد نشده است. بازار در حال حاضر مسکوت و بسته است و خریدها بسیار ضعیف شده‌اند، به همین دلیل قیمت‌ها افزایش نداشته است. در هفته گذشته به دلیل تعطیلات شب یلدا و نیامدن دام‌ها به دلیل مشکلات مجوزها، قیمت‌ها دچار نوسان شده و شاید حدود کیلویی ۱۰ هزار تومان افزایش داشته باشند. با رفع مشکلات مجوزها، بازار به حالت قبل برگشته است.»
این وضعیت نشان می‌دهد که بازار گوشت گوسفندی تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله تعطیلات و مشکلات مجوزها قرار دارد، اما به سرعت به حالت قبلی بازگشته است.
با توجه به کاهش تولید گوشت قرمز و محدود شدن واردات، احتمال افزایش قیمت گوشت در بازار وجود دارد. این مسئله می‌تواند به نگرانی مصرف‌کنندگان درباره تأمین گوشت با قیمت مناسب دامن بزند و مشکلات جدیدی را برای دامداران و مصرف‌کنندگان ایجاد کند.
طبق گزارش مرکز آمار ایران، وزن گوشت قرمز تولیدی از انواع دام‌های ذبح‌شده در کشتارگاه‌های کشور در سال ۱۴۰۲ نزدیک به ۴۷۲ هزار تن بوده است. بر اساس نتایج آمارگیری عرضه گوشت در سال گذشته به شرح زیر بوده است؛
در شش ماه اول سال جاری، ۱۹۴ هزار تن دام در کشتارگاه‌های کشور ذبح شده است. این عدد نشان‌دهنده کاهش تولید و عرضه به بازار است. در شش‌ماهه اول سال قبل، تولید بیش از ۲۵۰ هزار تن بوده است. این عدد به معنی کاهش بیش از ۲۴ درصدی تولید گوشت در سال جاری بوده است. در چنین شرایطی دولت تصمیم گرفته است واردات گوشت قرمر را متوقف کند و پیرو آن عرضه گوشت تنظیم بازاری را نیز کاهش دهد.
در ۶ ماهه نخست سال جاری به طور میانگین هر ماه ۳۰ هزار تن دام ذبح شده است. در حالی که میانگین ماهانه ۶ ماهه نخست سال ۱۴۰۲ حدود ۵۰ هزار تن در ماه بوده است.
تولید گوشت قرمز در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال قبل تر آن کاهش یافته است. سال ۱۴۰۱ تولید گوشت قرمز ۵۹۸ هزار تن بوده است. در حالی که سال ۱۴۰۲ تولید گوشت قرمز به ۴۷۲ هزار تن رسیده که به معنی کاهش ۱۲۶ هزار تنی و معادل ۲۱ درصد است.
کاهش تولید گوشت قرمز در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال قبل، نشان‌دهنده چالش‌های جدی در تأمین و تولید این محصول است. این مسئله می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر بازار و قیمت گوشت قرمز داشته باشد و نگرانی‌هایی برای تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان ایجاد کند.
پوریان، رئیس شورای تامین‌کنندگان دام کشور، در این زمینه تأکید کرده که «وزارت جهاد کشاورزی برای روزهای پرمصرف گوشت قرمز، خرید حمایتی گوشت تولید داخل را انجام می‌دهد. این اقدام باعث می‌شود که در کنار حمایت از تولیدکنندگان داخلی، نیاز بازار نیز تأمین شود. برای خرید حمایتی گوشت، قیمت گوشت‌های ۵ تیکه منجمد کیلویی ۴۲۰ هزار تومان تعیین شده است.»
پوریان بیان کرد که «قیمت هر کیلو دام سبک در حال حاضر در محدوده ۲۶۰ هزار تومان است. پس از کشتار، لاشه در محدوده کیلویی ۵۳۰ هزار تومان و با هزینه حمل‌ونقل حداکثر کیلویی ۵۵۰ هزار تومان به دست قصابی‌ها و مراکز عرضه گوشت می‌رسد. مراکز عرضه گوشت و قصابی‌ها موظف هستند گوشت را با سود ۱۰ درصدی به مردم عرضه کنند، اما در برخی موارد این موضوع رعایت نمی‌شود. در حال حاضر قیمت‌های بالا برای گوشت‌های راسته و مغز ران که از قطعه‌های مرغوب دام هستند، منطقی است. اما فروش گوشت گوسفندی با قیمت بالای یک میلیون تومان، غیرمنطقی است و باید از چنین مواردی اجتناب شود.»
براساس این گزارش سیاست‌های دولت برای گوشت تنظیم بازار تغییراتی داشته باشد. به طوری که قیمت گوشت تنظیم بازاری را چند وقت پیش به ۴۲۰ هزار تومان افزایش داد در حالی که پیش از این در محدوده ۳۱۰ هزار تومان عرضه می‌شد. نکته جالب توجه اینجاست که همواره در فصل سرما میزان مصرف گوشت قرمز در بازار افزایش می‌یابد. با این حال دولت تصمیم گرفته میزان عرضه گوشت قرمز در زمستان را کاهش دهد.
بر مبنای همین سیاست می‌توان پیش بینی کرد که با ادامه افزایش قیمت ارز و رشد هزینه‌های تأمین نهاده‌های دامی، قیمت گوشت در بازار بالا برود. چراکه میزان تقاضا روندی فزاینده دارد و از طرف دیگر گوشت تنظیم بازاری نیز کاهش عرضه داشته است.
این سیاست‌ها در شرایطی اتفاق می‌افتد که چند ماه آینده ماه رمضان و عید نوروز را در پیش داریم. اگر دولت به دنبال تنظیم بازار است باید برنامه‌های خود برای عرضه گوشت قرمز را تنظیم کند. در غیر این صورت احتمال تکرار صف‌های خرید برای خرید گوشت تنظیم بازاری وجود دارد.
تمام حقوق برای پایگاه خبری سرمایه فردا محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
سرمایه فردا