چهارشنبه ۱۹ دی ۱۴۰۳
بررسی‌های میدانی از رشد ۲۵ درصدی قیمت گوجه‌فرنگی، خیار و سیب‌زمینی حکایت دارد. این افزایش قیمت صیفی جات فشار زیادی بر خانواده‌های ایرانی وارد کرده است.
به گزارش سرمایه فردا، بررسی میدانی از بازار میوه و سبزی نشان می‌دهد که صیفی جاتی نظیر گوجه فرنگی، خیار و سیب زمینی روند صعودی را در پیش گرفته‌اند. این افزایش قیمت صیفی جات بین ۱۰ تا ۱۵ هزار تومان بوده به طوری که قبلا این محصولات بین ۲۰ تا ۳۰ هزار تومان در بازار فروخته می‌شدند اما در حال حاضر به حدود ۳۵ تا ۵۰ هزار تومان رسیده است. البته در برخی مناطق بالای شهر تهران تا ۷۰ هزار تومان نیز این محصولات عرضه می‌شوند. در حالی است که این صیفی جات یکی از پرمصرف‌ترین نیازهای خانواده‌ها محسوب می‌شود.
بنابراین این افزایش قیمت می‌تواند نارضایتی مصرف‌کنندگان را به همراه داشته باشد. در حال حاضر افزایش قیمت سیب زمینی، خیار و گوجه فرنگی به دلیل عوامل متعددی از جمله کاهش تولید، افزایش هزینه‌های حمل و نقل و همچنین تقاضای بالا برای این محصول رخ داده است. علاوه بر این، تغییرات آب و هوایی نیز می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر تولید آنها داشته باشد. به‌علاوه، با افزایش تقاضا در بازار داخلی و صادرات، شرایط بازار بیش از پیش تحت فشار قرار گرفته است.
نکته جالب توجه اینجاست که ایران بعد از هند دومین تولیدکننده بزرگ پیاز است، اما این محصول نیز جزو کالاهای گران بازار محسوب می‌شود. به همین دلیل یکی از دلایل گرانی، افزایش صادرات این محصولات است. به طور قطع، دولت در راستای تنظیم بازار باید همواره بین نیاز داخل و صادرات تعادل ایجاد کند. البته محصولات دیگر نیز در بازار به شدت گران شده‌اند.
به طوری که طبق گزارش اتحادیه صنف حق‌العمل‌کاران (بار فروشان) میوه و تره‌بار تهران، قیمت کلم سفید از فروردین‌ماه ۱۴۰۳ تا دی‌ماه از ۸ هزار تومان به ۳۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم افزایش یافته است. این تغییر قیمت نشان‌دهنده رشد ۲۷۵ درصدی قیمت کلم سفید است.
بخشی از این افزایش قیمت می‌تواند به دلیل مشکلات لجستیکی و همچنین افزایش هزینه‌های تولید و توزیع برگردد. از سوی دیگر، وجود واسطه‌ها و دلالان نیز می‌تواند به افزایش قیمت‌ها دامن بزند. به طوری که از اواخر پاییز محصولات را انبار می‌کنند چون به دلیل سرمای هوا احتمال ماندگاری آنها بیشتر است. به همین دلیل در یک بازه زمانی به صورت قطره چکانی به بازار تزریق می‌کنند. این روش انبارسازی به کاهش عرضه در بازار و افزایش قیمت‌ها منجر می‌شود.
افزایش قیمت صیفی جات تنها به چند عامل محدود نمی‌شود. یکی از مهم‌ترین عوامل، نوسانات آب و هوایی است که می‌تواند باعث کاهش تولید محصولات کشاورزی شود. همچنین افزایش هزینه‌های نهاده‌های کشاورزی و کودهای شیمیایی که تحت تاثیر نرخ ارز هستند، تأثیر بسزایی در افزایش قیمت صیفی جات دارند. در عین حال، بستن قراردادهای صادراتی بدون برنامه‌ریزی می‌تواند به کمبود محصولات در بازار داخلی و در نتیجه افزایش قیمت‌ها دامن بزند.
علاوه بر این، مشکلات حمل و نقل و افزایش هزینه‌های سوخت نیز می‌تواند به افزایش قیمت‌ها منجر شود. در نهایت، تورم عمومی در اقتصاد کشور نیز نقش مهمی در افزایش قیمت صیفی جات دارد. همچنین عوامل دیگری مانند کمبود نیروی کار، افزایش قیمت انرژی و سوخت، و کاهش بهره‌وری زمین‌های کشاورزی نیز می‌توانند به افزایش قیمت‌ها دامن بزنند.
گوجه فرنگی با کیفیت نازل در بازار حدود ۴۰ هزار تومان و محصول با کیفیت بهتر تا ۶۰ هزار تومان و بیشتر عرضه می‌شود. این نشان می‌دهد که سیاست تنظیم بازار برای کاهش قیمت‌ها به طور کامل اجرا نشده یا تأثیر آن محدود بوده است. گوجه فرنگی یکی از محصولات پرمصرف در سفره‌های ایرانی است و افزایش قیمت آن می‌تواند تأثیرات زیادی بر هزینه‌های خانوار داشته باشد.
از سوی دیگر، قیمت سیب‌زمینی نیز در هفته گذشته افزایش یافته و از ۲۵ هزار تومان به ۴۰ هزار تومان رسیده است.
اسدالله کارگر، رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی، اعلام کرده که افزایش قیمت صیفی‌جات به دلیل بستن قراردادهای صادراتی است. وی همچنین اظهار کرد که: “ارسال محصولات مناطق سردسیر کاهش یافته و بازار با محصولات استان‌های جنوبی تأمین می‌شود. کاهش تولید در مناطق سردسیر به دلیل شرایط آب و هوایی سخت و همچنین مشکلات لجستیکی می‌تواند به کمبود عرضه و افزایش قیمت‌ها منجر شود.”
صادرات نقش مهمی در بازار صیفی جات دارد. افزایش صادرات بدون برنامه‌ریزی می‌تواند به کمبود محصولات در بازار داخلی منجر شود. متأسفانه وقتی محصولی دچار افزایش قیمت می‌شود، سودجویان و واسطه‌گران فعال شده و هر باری را بدون ارزیابی کیفیت خریداری می‌کنند.
این امر باعث کمبود محصول و افزایش قیمت‌ها می‌شود. افزایش تقاضا برای صادرات محصولات کشاورزی می‌تواند به افزایش قیمت‌ها در بازار داخلی منجر شود. در عین حال، عدم مدیریت صحیح صادرات می‌تواند باعث ایجاد نوسانات قیمتی و کمبود محصولات در بازار داخلی شود.
قرارداد صادرات در زمان کاهش عرضه نباید انجام شود. مدیریت صحیح صادرات می‌تواند از کمبود محصولات در بازار داخلی و افزایش قیمت‌ها جلوگیری کند. علاوه بر این، دولت باید برنامه‌ریزی‌های دقیقی برای تأمین بازار داخلی و صادرات به طور همزمان داشته باشد تا از ایجاد نوسانات قیمتی جلوگیری شود. همچنین، ایجاد تعادل بین عرضه داخلی و تقاضای صادراتی می‌تواند به تثبیت بازار کمک کند.
اکبر یاوری، رئیس اتحادیه بارفروشان، اظهار کرد که قیمت میوه‌ها به دلیل افزایش هزینه‌های نهاده‌های کشاورزی، ۲۵ درصد نسبت به سال قبل افزایش یافته است. یاوری همچنین نسبت به وضعیت بازار سیب‌زمینی هشدار داد و بر لزوم مدیریت این بازار توسط وزارت جهاد تأکید کرد. افزایش هزینه‌های تولید و حمل و نقل میوه‌های پاییزی نیز می‌تواند به افزایش قیمت‌ها دامن بزند.
به گفته یاوری: “در این خصوص نامه‌نگاری‌هایی انجام شده تا در ماه‌های آتی با بحران مواجه نشویم، زیرا سال گذشته کشاورزان سیب‌زمینی متضرر شدند. این موضوع باعث شد تا آنها به تولید پیاز روی بیاورند. اگر صادرات سیب‌زمینی به درستی مدیریت نشود، با بحران مواجه خواهیم شد. افزایش تولید پیاز در مقابل کاهش تولید سیب‌زمینی می‌تواند باعث نوسانات قیمتی در بازار شود.” این نوسانات قیمتی می‌تواند به مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان صدمه بزند و نیاز به تدابیر مناسب و مدیریت دقیق دارد.
در هفته‌های اخیر، گوجه‌فرنگی، سیب زمینی و خیار به مرزهای جدیدی از افزایش قیمت رسیده‌اند. برخی مغازه‌داران معتقدند که دلیل اصلی گرانی گوجه‌فرنگی صادرات این محصول به عراق است؛ اما کاهش عرضه به دلیل شروع فصل سرما، بارندگی و مشکلات حمل‌ونقل نیز تأثیرگذار بوده‌اند. در دی ماه، قیمت گوجه‌فرنگی از محدوده قیمتی ۳۰ هزار تومان به‌طور قابل توجهی افزایش یافت و در برخی مناطق کشور به کیلویی ۵۰ هزار تومان رسیده است.
این افزایش قیمت‌ها باعث شده تا بسیاری از مردم نتوانند این محصولات را خریداری کنند و مغازه‌داران نیز با مشکلاتی در فروش مواجه شده‌اند. همچنین، بسیاری از خانوارها به دلیل افزایش قیمت‌ها مجبور به کاهش مصرف این محصولات شده‌اند، که این امر می‌تواند بر روی سلامتی و تغذیه آنها تأثیر منفی بگذارد.
مشاهدات میدانی نشان می‌دهد که قیمت سیب زمینی نیز از ۴۰ هزار تومان تا ۷۰ هزار تومان در نقاط مختلف کشور نوسان دارد. برخی شهروندان به دلیل افزایش قیمت، از خرید گوجه‌فرنگی و سیب زمینی صرف‌نظر کرده‌اند و همین امر باعث شده تا مغازه‌داران نیز تمایلی به فروش این محصولات نداشته باشند.
افزایش ناگهانی قیمت گوجه‌فرنگی و سیب زمینی هر سال در زمستان تکرار می‌شود و دلایلی همچون افزایش هزینه حمل‌ونقل و صادرات در خارج از فصل، پشت پرده اصلی این گرانی بی‌سابقه
تغییر قیمت صیفی جات نارضایتی مصرف‌کنندگان را به دنبال داشته است. در این گزارش، به بررسی عوامل مختلفی که به گرانی این محصولات دامن زده‌اند، پرداخته و راهکارهای ممکن برای کنترل این وضعیت را بررسی می‌کنیم.
تمام حقوق برای پایگاه خبری سرمایه فردا محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
سرمایه فردا