در حالی‌که برنامه‌ریزی برای احداث فاز دوم منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی آغاز شده، روایت‌های رسمی از این طرح بیشتر بر اقتدار ملی و افتخارآفرینی دولت تمرکز دارند و نقش مردم به‌عنوان ذینفعان اصلی توسعه، در حاشیه قرار گرفته است.

به گزارش سرمایه فردا، احداث فاز دوم منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی درحال برنامه ریزی است، فاز اول این منطقه در سال ۱۳۷۷ آغاز شد اما راه رونق و توسعه اصلی آن در دهه های ۸۰ و ۹۰ انجام گرفت، در سالهایی که صنعت پتروشیمی ایران گام های بزرگی برای پیشرفت بر می داشت.

احداث این منطقه اما چهره شهرهای ماهشهر و بندرامام و سربندر را تغییر داد، تاثیرات زیست محیطی و تبعات اجتماعی احداث منطقه ویژه هنوز احصا نشده و به نظر می رسد هرنوع اقدام برای توسعه بیشتر این ناحیه نیازمند مطالعات و سنجش های عمیق جامعه شناسی و بررسی کارآمدی روش های توسعه است.

با این حال و آنگونه که در خبرها منتشر شده جلسه ای برای بررسی فاز دوم منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی برگزار شده است ، نشستی که در آن نگاه ها به احداث فاز دوم بیشتر “احساسی” و ” افتخارآفرین” است

در روایت های منتشره از این تصمیم، سرنوشت مردم به عنوان اصلی ترین ذینفعان قضیه توسعه تقریبا غایب است.

مثلا محمدرضا مطیری، مدیرعامل سازمان منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی، با تشریح ابعاد فنی و اقتصادی طرح توسعه اظهار داشت: بر اساس برنامه‌ریزی انجام‌شده، منابع مالی پروژه از طریق شرکت ملی صنایع پتروشیمی و در قالب ارائه تسهیلات برای مهندسی تفصیلی و آماده‌سازی زیرساخت‌ها از جمله آب، برق، گاز و زمین تأمین خواهد شد.

وی با اشاره به آمادگی هلدینگ خلیج فارس به‌عنوان بزرگ‌ترین شرکت پتروشیمی کشور و نیز چند شرکت بخش خصوصی برای مشارکت در این طرح افزود: اجرای طرح توسعه، نمادی از اقتدار ملی و تجلی رویکرد توسعه‌محور دولت چهاردهم در حمایت از صنایع بالادستی و تکمیلی پتروشیمی است که با هدف افزایش تولید، ایجاد ارزش افزوده، اشتغال مولد و جلوگیری از خام‌فروشی اجرا می‌شود.

مطیری تصریح کرد: اجرای این طرح نقش تعیین‌کننده‌ای در رشد تولید، ارتقای شاخص‌های اقتصادی و افزایش سهم خوزستان در تولید ناخالص داخلی کشور خواهد داشت.

همین چند سطر کافیست بدانیم که ریشه نگاه به توسعه، با واژگانی چون اقتدار ملی و تجلی رویکرد توسعه محور دولت گره خورده است. در حقیقت مدیران دولتی بیشتر به این ماجرا به چشم کاری که افتخار برای دولت می آفریند نگاه می کنند.

کسی این پرسش را مطرح نمی کند که مردم نواحی اطراف چه تبعاتی از زیست درکنار واحدهای بزرگ پتروشیمی تحمل می کنند، پیوست اجتماعی طرح چه می گوید؟ آیا مردم ماهشهر طی ۲۵ سال گذشته فقیرتر شده اند یا رفاه آنها افزایش یافته است؟ طرحی که قرار است نمایشی از افتخار و توسعه باشد چه ارمغانی برای جامعه محلی و فرهنگ ناحیه جنوب خوزستان می آورد؟ روندها و نگاه های طی شده در زمینه مسئولیت اجتماعی طی دو دهه اخیر چطور بوده و نتایج آن چیست؟ اصل پایداری در کجای اندیشه توسعه فاز دوم منطقه ویژه قرار دارد؟ و ده ها پرسش دیگری که به تدریج اینجا از آن خواهیم نوشت.

حاصل کلام اینکه هر توسعه ای بدون نگاه جدی و محوری به پیامدهای آن بر بافت اجتماعی و بدون نگاه عمیق به مردم، محکوم به شکست است هرچقدر هم نمایش پر رنگی به ارمغان بیاورد شاید شکستش سنگین تر باشد./نفتون