پشت‌پرده ریزش قیمت در معاملات بورس و طلا

به گزارش سرمایه فردا، سقوط بازارهای مالی جهان تحت تاثیر فضای حمله قریب الوقوع ایران به اسرائیل و ضعف عملکردشان در سالهای اخیر اتفاق افتاده است.به طوری که بازارهای توکیو، لندن، آمریکا و… در یک هفته گذشته با ریزش قیمت در معاملات بورس و طلاکردند. با توجه به اینکه سقوط بازارهای مالی محدود به کشورهای درگیر در تنش سیاسی و نظامی نیست. نشان می‌دهد که دنیا در کنار انتظار یک پاسخ کوبنده از سوی ایران به سمت رکود می رود. چراکه نرخ بیکاری ضعیف‌تر از انتظار و شاخص PMI آمریکا باعث نگرانی سرمایه گذاران در سهام و کامودیتی ها شده و ریزش قیمت در معاملات رخ داده است.

دلایل دستور توقف معاملات

 شاخص Nikkei ژاپن نیز با کاهش چشمگیر ۱۵ درصدی به پایین‌ترین حد خود در یک سال گذشته رسیده است. این بزرگترین ضرری بوده که ژاپن از زمان بحران مالی ۱۹۸۰ تجربه کرده است. در پی سقوط کم سابقه شاخص سهام بورس نیکی، دستور توقف معاملات به دلیل این سقوط تاریخی داده شده است.

 بازده اوراق قرضه ۱۰ ساله ژاپن با ۱۷ واحد پایه کاهش یافت و به کمترین میزان از آوریل به ۰٫۷۸۵ درصد رسید، زیرا بازارها چشم انداز افزایش دیگری از سوی بانک مرکزی ژاپن را به شدت مورد بررسی قرار دادند. درواقع گزارش‌های ضعیف از بخش‌های مولد اقتصادی غرب باعث شده تا پیش‌بینی رکود اقتصادی تقویت شود. همچنین سرمایه‌گذاران به اوراق قرضه به عنوان بازاری امن روی آورند.

دلایل ریزش قیمت در معاملات آسیایی

بزرگترین شاخص سهام آسیا و اقیانوسیه ام‌اس‌سی‌آی در خارج از ژاپن نیز ۶ درصد کاهش داشته‌است. بنابراین در کنار سایه جنگ عواملی مانند گزارش ضعیف اشتغال در آمریکا، افزایش نرخ بهره ژاپن و انصراف فدرال رزرو از ادامه سیاست کاهش نرخ بهره ریزش قیمت در معاملات کلید خورد.

از آنجایی که شاخص دلار آمریکا بیش از ۲ درصد کاهش داشته و به ضعیف ترین سطح خود از ماه مارس تاکنون رسیده است. بازارهای جهانی کریپتو نیز افت داشته است. تاجایی که طی ۳ روز گذشته افت بازار رمرزارزها  نزدیک به ۲۰ درصد بوده است. در حال حاضر قیمت بیت‌کوین زیر ۵۰ هزار دلار است. این روند نزولی همچنان ادامه دارد. حتی برخی کارشناسان احتمال نزدیک شدن آن به حمایت ۳۵ هزار دلار را دور از دسترس نمی‌بینند.

در خاورمیانه نیز فارغ از مسائل بنیادی بورس کشورهای منطقه در روندی به شدت منفی قرار گرفته‌اند. درواقع نمی‌توان شرایط بنیادی بازارها را نادیده گرفت. هرچند در شرایط کنون بازار سهام ایران در کف قیمتی قرار گرفته است و این افت ناشی از جو روانی است.

رشد نرخ بهره عامل ریزش قیمت در معاملات

ترس معامله گران و فعالان این بازارها نسبت به آینده روز به روز بیشتر می شود. روند ریزشی بورسهای جهانی از  اتخاذ سیاست های پولی متفاوت بانک مرکزی ژاپن در خصوص نرخ بهره شروع شد. در ادامه سقوط بورس ژاپن با سرایت به بورس های بزرگ آسیایی جو را کاملا بهم ریخت. در نهایت انتشار داده‌های اقتصادی امریکا که ضعیف‌تر از پیش بینی ها بود بر شدت ریزش قیمت در معاملات افزود.

ترس از اینکه ایالات متحده ممکن است به سمت رکود پیش برود، سرمایه‌گذاران را از دارایی های پرخطر فراری داده است. حتی بازارهای طلا نیز با رکود مواجه شده‌اند. چراکه پیش‌بینی می‌شود که صندوق‌های مالی بزرگ دنیا وابسته به دولتها به دلیل جلوگیری از سیگنال تورمی رشد قیمت اونس طلا را سرکوب کنند. از طرف دیگر قیمت انس در یک محدوده مقاومتی قرار دارد. به همین دلیل پیش‌بینی می‌شود که با همین بهانه قیمت اونس کاهش یابد یا حداقل افزایش نداشته باشد.

برخی تحلیلگرالن معتقدند سقوط بازارهای مالی تحت تاثیر جو اقتصادی جهانی است که دوباره در یک روند نزولی و رکودی قرار گرفته است. چراکه گزارش اقتصادی ایالات متحده نشان داد که رشد مشاغل در ماه جولای بیش از حد انتظار کاهش یافته و بیکاری به ۴٫۳ درصد افزایش یافته است. این دادها به ضعف احتمالی در بازار کار و آسیب پذیری بیشتر صنایع در برابر رکود اشاره دارد.

البته برخی کارشناسان ریزش اخیر بورس های بزرگ دنیا از جمله امریکا و ژاپن، همچنان تبعات اتخاذ سیاست های انبساطی سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۲۱ است. عدم توفیق آن ها در مهار تورم، رویکرد بانک‌های مرکزی را به افزایش نرخ بهره و یا توقف کاهش نرخ بهره تغییر داده است.

ریشه ریزش قیمت در معاملات چیست؟

یکی از دلایل قرمزپوشی کم سابقه بورس های جهانی مربوط به تبعات سالهای ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ و شیوع کرونا در آن سال ها دانست. اتخاذ سیاست های انبساطی که در آن سال ها در دستور کار بانک های مرکزی بزرگ و موثر دنیا بود. به طوری که به دنبال سیاست های انقباضی آثار رکودی آن نمایان شده است. به طوری که بیش از ۵۰ درصد اوراق قرضه ای که در طول دو سال کرونا (سالهای ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱) توسط خزانه داری ژاپن منتشر شد را خریداری کرد. این منجر به تزریق نقدینگی بالایی در اقتصاد ژاپن شد. 

بر همین اساس پایه پولی در ژاپن به شدت بالا رفت. در چنین شرایطی ژاپن نرخ بهره را مثبت کرد و  ۰٫۲۵ درصد رساند. در حالی که برخی از کارشناسان معتقدند همچنان ظرفیت افزایش نرخ بهره در اقتصاد ژاپن وجود دارد. حتی ممکن است در آینده این نرخ به سطوح بالای ۱ درصد هم برسد.

چشم انداز افزایش نرخ بهره در ژاپن باعث شده تا خیلی از شرکت ها و هلدینگ های بزرگ که وام های سنگین دریافت کنند. از این رو سرمایه گذاران در بازار سهام به دلیل نگرانی از افزایش بدهی به بانک ها، رو به فروش سهام و تسویه وام ها روی آورده اند. از این رو ریزش قیمت در معاملات همچنان ادامه دارد.

انباشت بدهی در آمریکا و ترس از عدم کاهش نرخ بهره

افزایش بیش از انتظار تورم باعث ناامید شدن سهامداران نسبت به عقب‌نشینی بانک مرکزی آمریکا نسبت به ادامه سیاست افزایش نرخ بهره شد. از طرفی ثابت نگه داشتن نرخ بهره توسط فدرال رزرو این احتمال را در بین سرمایه گذاران تقویت کرد.

احتمالا روند کنترل تورم با مشکل روبرو شده است. به همین دلیل در این تاریخ، تمام سه شاخص اصلی بورس وال استریت شامل نزدک، S&P 500  و داوجونز در معاملات اخیر سقوط سنگینی را به ثبت رساندند.

انباشت بدهی ها در اقتصاد امریکا و از طرفی تاریخ سررسید شدن آن ها همواره متغیر تعیین کنده ای بوده است. همین موضوع سبب شده تا کوچکترین توقفی در کاهش نرخ بهره و دست نگهداشتن فد در تنزل آن به سطحی پایین تر اتفاق نیفتد.

این موضوع سریعا منجر به واکنش بازار های مالی به واسطه فشار عرضه ها برای نقد کردن و در امان ماندن از افزایش بدهی به بانک ها شود.

دلایل شرایط رکودی بورس آمریکا

البته برخی کارشناسان معتقدند شاخص‌های بورس آمریکا به دلیل نااطمینانی های سیاسی و همچنین رویکردهای اقتصادی متفاوت دو نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری بلاتکلیف هستند. این عامل بر تعمیق شرایط رکودی بورس آمریکا افزوده است.

نگرانی‌ها از اینکه ایالات متحده ممکن است به سمت رکود پیش برود، منجر به فروش جهانی شد. پس از گزارش ضعیف استخدامی بازار کار ایالات متحده به سرعت در حال کاهش است.

اقتصاددانان نگران‌اند که اقتصاد ایالات متحده ممکن است ضعیف‌تر از آنچه که بانکداران مرکزی فدرال رزرو پیش‌بینی کرده‌اند. ممکن است فدرال رزرو را مجبور به کاهش شدید هزینه‌های وام در سپتامبر کند. یا حتی کاهش اضطراری نرخ بهره قبل از آن، به منظور تحریک تقاضا کند.

استیفن براون، معاون اقتصاددان ارشد آمریکای شمالی در Capital Economics، گفت: «کاهش شدید در استخدام‌ها در ماه جولای و افزایش شدیدتر نرخ بیکاری، کاهش نرخ بهره در سپتامبر را اجتناب‌ناپذیر می‌کند. حدس و گمان‌ها را افزایش می‌دهد که فدرال رزرو ممکن است با کاهش ۵۰ واحدی آغاز کند یا حتی اقدام میان‌دوره‌ای داشته باشد.»

تاثیر تورم بالا عامل بر ریزش قیمت در معاملات

گزارش اقتصادی آمریکا به نگرانی‌ها افزوده است. زیرا داده‌های این هفته ضعف در بخش تولید ایالات متحده و نتایج ناامیدکننده از سازنده نیمه‌رسانا اینتل که سهام آن را تحت فشار قرار داد، نشان داد. 

همچنین افت معاملات در وال استریت نشان می‌دهد که فعالیت تولیدی ایالات متحده به پایین‌ترین سطح هشت‌ماهه خود در ماه جولای کاهش یافته است. به همراه افزایش در تعداد آمریکایی‌هایی که برای دریافت مزایای بیکاری درخواست داده‌اند به بالاترین سطح ۱۱‌ماهه رسید.

داده‌های نشان داد که سفارش‌های جدید برای کالاهای ساخت ایالات متحده در ماه ژوئن به میزان ۳٫۳% کاهش یافته است، که به نگرانی‌ها افزود که تقاضای اقتصادی در حال کاهش است. فدرال رزرو در روز چهارشنبه نرخ‌های بهره ایالات متحده را ثابت نگه داشت. اما اشاره کرد که کاهش نرخ بهره نزدیک است.

شاخص‌های اصلی سهام اروپا نیز به پایین‌ترین سطح خود در بیش از شش ماه رسید. همچنین نرخ حمل دریایی بالا به دلیل تنش در دریای سرخ و نرخ حمل بالای کالاها دامن زد. همین باعث شد اقتصادهای تولیدکننده مثل چین دچار مشکل در فروش بشوند. همچنین هم مصرف کننده ی غربی به دلیل تورم و نرخ بهره بالا، مصرف کالای کمتری داشته باشد.

با رسیدن نرخ بهره کارت های اعتباری در آمریکا به ۲۲٫۸ درصد رسیده است. رکورد بهره  بالای پرداختی توسط مصرف کنندگان، استفاده از کارت اعتباری و مصرف به شدت کم شده است.