چگونه رفتار هیجانی بازار کنترل می شود

چگونه رفتار هیجانی بازار کنترل می شود

کارشناسان با بررسی ریشه‌های نوسانی بورس معتقدند اصلاح در سازوکارهای قانونی باید اتفاق بیفتد تا رفت‌وبرگشت نقدینگی و رفتار هیجانی بازار کنترل شود.

به گزارش سرمایه فردا، در روزهایی که بازار سرمایه ایران با نوسانات شدید، توقف‌های معاملاتی ناگهانی و فضای مه‌آلود سیاسی و اقتصادی دست‌وپنجه نرم می‌کند، کارشناسان برجسته این حوزه درباره اثربخشی ابزارهای حمایتی، ضرورت اصلاح ساختارهای قانونی، و لزوم رویکرد منطقی در سرمایه‌گذاری را ضروری می‌دانند.

آن‌چه از مجموع دیدگاه‌های کارشناسان برمی‌آید این است که پایداری بازار سرمایه نه با حمایت‌های مقطعی و تزریق منابع ناپایدار، بلکه با اصلاحات ساختاری، انعطاف‌پذیری قانونی و طراحی سناریوهای جامع و پیشگیرانه امکان‌پذیر است.

در فضای پرابهام سیاسی و اقتصادی، سرمایه‌گذاران باید با رویکرد متوازن و ارزیابی دقیق متغیرهای کلان اقدام کنند، چراکه بقای بلندمدت سرمایه‌ها بیش از هر چیز به کیفیت تصمیم‌گیری در دوران بحرانی وابسته است و تأکید بر دارایی‌های امن، کنترل هیجان‌های معاملاتی و پرهیز از استراتژی‌های مبتنی بر حدس‌وگمان، رمز عبور از این دوران پرچالش خواهد بود.

فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه درباره وضعیت بازار سرمایه و نحوه حمایت نهادهای مسئول به خبرنگار ایمنا می‌گوید: استفاده از ابزارهای حمایتی همچون تزریق نقدینگی به بازار سرمایه، اگرچه در ظاهر ممکن است موجب بهبود وضعیت شود، اما در بلندمدت آثار تورمی قابل توجهی به همراه خواهد داشت، به‌ویژه زمانی که منابع تزریق‌شده از سوی بانک‌های دولتی و ناتراز تأمین می‌شود.

وی با اشاره به تزریق ۶۰ هزار میلیارد تومانی که طبق اطلاعات تنها نیمی از آن عملیاتی شده است، می‌افزاید: هرگونه حمایت مستقیم باید با ملاحظات ساختاری و قانونی همراه باشد تا از تشدید آسیب‌های بعدی جلوگیری شود.

این کارشناس بازار سرمایه عنوان می‌کند: ابزارهایی همچون «اوراق اختیار فروش» و «اوراق همیار» با هدف پوشش ریسک و ایجاد بیمه برای سهام منتشر شده‌اند و اقداماتی مثبت تلقی می‌شود با این حال چنین تمهیداتی باید از مدت‌ها قبل و در قالب سناریوهای مشخص (بدبینانه، متعادل، خوشبینانه) طراحی و آماده‌سازی می‌شد.

آقابزرگی اضافه می‌کند: با توجه به اینکه کشور بیش از یک سال است درگیر مباحثی همچون توافق با آمریکا و ریسک‌های ژئوپلیتیک است، چنین آمادگی‌هایی می‌توانست از تصمیم‌گیری‌های دقیقه نود و اضطرابی جلوگیری کند.

 

تا زمانی که وضعیت مکانیزم ماشه و روند سیاسی منطقه روشن نشود، فضای بازار همچنان با تردید و نوسان همراه خواهد بود، بنابراین صبر تحلیل دقیق و چینش پرتفوی منعطف در اولویت سرمایه‌گذاران قرار دارد

وی اظهار می‌کند: بعضی اقدامات ناهماهنگ در بازار سرمایه از جمله توقف ۱۰ تا ۱۲ روزه معاملات بدون اطلاع‌رسانی قبلی، همزمانی توقف واحدهای صندوق‌های درآمد ثابت با توقف کلی معاملات و بی‌نظمی در زمان سررسید آپشن‌ها منجر به افزایش فشار فروش در بازگشایی شد.

این کارشناس خاطرنشان می‌کند: این موارد نشانه‌ای از ضعف زیرساخت‌های قانونی و معاملاتی است و باید اصلاح فوری در آئین‌نامه‌ها و فرایندهای عملیاتی ضروری انجام شود.

آقابزرگی با اشاره به نقش دامنه نوسان عنوان می‌کند: این ابزار باید به شکل پویا مدیریت شود، چراکه محدود کردن نوسانات در زمان فشار فروش نه تنها مانع اصلاح طبیعی قیمت‌ها می‌شود، بلکه فشار روانی بیشتری به بازار وارد می‌کند.

وی ادامه می‌دهد: تجربه سال ۹۹ نیز به‌وضوح نشان داد که تزریق مستقیم منابع، بدون اصلاحات زیرساختی و مدیریتی، اثربخشی لازم را ندارد و حتی منجر به آسیب بعضی نهادهای تزریق‌کننده شده است.

کارشناس بازار سرمایه تأکید می‌کند: بازار سرمایه ایران با ساختار بورس‌های بین‌المللی قابل تطبیق کامل نیست، اما می‌توان از تجربیات آن‌ها در زمینه طراحی ابزارهای مالی، پوشش ریسک و اصلاح دامنه نوسان استفاده کرد.

آقابزرگی اظهار می‌کند: او توقف‌های طولانی‌مدت در بازار را اقدامی اشتباه می‌داند و پیشنهاد می‌کند که در آینده، زیرساخت‌های قانونی و اجرایی بازار با نگاه به شرایط بحرانی احتمالی بازطراحی و انعطاف‌پذیرتر شود تا از بروز شوک‌های ناگهانی جلوگیری شود.

عامل اصلی تردید در بازار سرمایه

هادی عباسی، کارشناس بازار سرمایه نیز به خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: در روزهای آغازین پس از آغاز جنگ، فضای بازار سرمایه به شدت تحت تأثیر قرار گرفت و بیشتر نمادها با صف فروش روبه‌رو بودند.

وی ادامه می‌دهد: تنها حدود پنج درصد از بازار در صنایعی همچون سیمان، بعضی شرکت‌های برق، بانک‌ها و تک‌نمادهایی با وضعیت بنیادی مطلوب و گزارش‌های عملکرد قوی، توانستند توجه خریداران حقیقی را جلب کنند.

این کارشناس عنوان می‌کند: در حالی که شاخص کل سطح ۲٫۸ میلیون واحد را بازپس گرفته است، همچنان جریان خروج سرمایه ادامه دارد و نزدیک به ۷۰ درصد از بازار تنها با اتکا به حمایت‌های دستوری و خریدهای حمایتی در حالت «تنفس مصنوعی» باقی مانده‌اند.

عباسی تصریح می‌کند: عامل اصلی تردید در بازار، وضعیت مبهم سیاسی و نگرانی از تداوم یا نقض آتش‌بس میان ایران و اسرائیل است، بسیاری از تحلیل‌گران احتمال بالایی برای تشدید تنش‌ها و حتی حمله مجدد به ایران قائل‌اند و در کنار این، مسائلی همچون احتمال فعال‌سازی مکانیزم ماشه و بحران‌های زیرساختی داخلی نظیر قطعی گاز، برق و تهدید کمبود آب، سطح ریسک سرمایه‌گذاری را به شدت افزایش داده‌اند که موجب شده است سرمایه‌گذاران برای ورود جدی به بازار مردد باشند.

این کارشناس تاکید می‌کند: برخلاف گذشته که تحریم‌ها زمینه‌ساز تورم، رشد نرخ دلار و افزایش سودآوری شرکت‌ها بودند، امروز فضای اقتصادی با ریسک‌های سیاسی پیچیده‌ای گره خورده که مشابه آن در دهه گذشته تجربه نشده است، با این وجود بسیاری از فعالان بازار معتقدند که بازگشت پایدار شاخص به سطح سه میلیون واحد در حال حاضر غیرمحتمل است مگر اینکه حمایت‌های سنگین حقوقی‌ها به صورت مستمر ادامه پیدا کند، که آن نیز با محدودیت منابع روبه‌رو است.

عباسی اظهار می‌کند: در این فضای پرابهام تنها بعضی صنایع از جمله سیمان، بانکی‌ها، دارویی‌ها و لاستیکی‌ها با اتکا به گزارش‌های عملکرد قابل قبول، شرایط بهتری دارند، اما اگر بحران جدی‌تری رخ دهد تمایز میان صنایع خوب و ضعیف از بین می‌رود و تمام بازار تحت فشار قرار می‌گیرد.

 

بعضی اقدامات ناهماهنگ در بازار سرمایه از جمله توقف ۱۰ تا ۱۲ روزه معاملات بدون اطلاع‌رسانی قبلی، همزمانی توقف واحدهای صندوق‌های درآمد ثابت با توقف کلی معاملات و بی‌نظمی در زمان سررسید آپشن‌ها منجر به افزایش فشار فروش در بازگشایی شد

وی ادامه می‌دهد: مشابه اتفاقات هفته اول پس از آغاز جنگ که تمام نمادها فارغ از وضعیت بنیادی تحت تأثیر قرار گرفتند بازار یکپارچه قرمز می‌شود و در شرایط فعلی بهترین استراتژی سرمایه‌گذاری، ترکیبی متوازن با هدف مدیریت ریسک و حفظ انعطاف‌پذیری است.

این کارشناس عنوان می‌کند: پیشنهادی که مطرح شده است ۳۰ درصد سرمایه‌گذاری در دارایی‌های امن همچون صندوق‌های طلا یا دلار نقد، ۳۰ درصد در سهام بنیادی یا استفاده از استراتژی‌هایی از جمله Covered Call در بازار مشتقه و نرخ ۴۰ درصد در اوراق با درآمد ثابت است که بسته به روندهای آینده می‌توان به سمت دارایی‌های امن یا سهام بازتخصیص داد.

عباسی می‌گوید: تا زمانی که وضعیت مکانیزم ماشه و روند سیاسی منطقه روشن نشود، فضای بازار همچنان با تردید و نوسان همراه خواهد بود، بنابراین صبر تحلیل دقیق و چینش پرتفوی منعطف در اولویت سرمایه‌گذاران قرار دارد.

به گزارش ایمنا، برای کاهش نوسانات و هیجانات در بازار بورس، باید اصلاحاتی جدی در قوانین و سازوکارهای اجرایی صورت گیرد، این اصلاحات می‌تواند زمینه‌ای برای هدایت صحیح نقدینگی، کاهش رفتارهای هیجانی سرمایه‌گذاران و ایجاد ثبات بیشتر در بازار باشد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *