گزارش فصلی بانک مرکزی نشان می‌دهد نقدینگی و پایه پولی در سه‌ماهه نخست سال ۱۴۰۴ با سرعتی کم‌سابقه رشد کرده‌اند. حجم نقدینگی تا پایان خرداد به بیش از ۱۱ هزار هزار میلیارد تومان و پایه پولی به ۱.۴۴۴ هزار میلیارد تومان رسیده است؛ ارقامی که به گفته کارشناسان، در صورت تداوم، می‌توانند فشارهای تورمی تازه‌ای را به اقتصاد کشور تحمیل کنند و مهار آن را بیش از پیش به انضباط مالی دولت و کنترل ترازنامه بانک‌ها وابسته سازند.

به گزارش سرمایه فردا، بانک مرکزی در تازه‌ترین گزارش فصلی خود از تحولات پولی، تصویری نگران‌کننده از روند صعودی نقدینگی و پایه پولی در سه‌ماهه نخست سال ۱۴۰۴ ارائه کرده است. بر اساس این گزارش، تا پایان خردادماه حجم نقدینگی به ۱۱ هزار و ۵۸ هزار میلیارد تومان و پایه پولی به ۱ هزار و ۴۴۴ هزار میلیارد تومان رسیده است.

رشد نقدینگی نسبت به پایان سال گذشته ۸.۸ درصد بوده و نرخ رشد نقطه‌به‌نقطه آن با ثبت ۳۲.۴ درصد، به بالاترین سطح از اردیبهشت ۱۴۰۲ تاکنون رسیده است. پایه پولی نیز در همین بازه زمانی ۶.۳ درصد افزایش یافته و رشد سالانه آن به ۲۹.۸ درصد رسیده که حدود شش واحد درصد بالاتر از خرداد ۱۴۰۳ است.

کاهش ضریب فزاینده پولی در فصل بهار

با وجود کاهش ضریب فزاینده پولی در فصل بهار، شتاب بالای رشد پایه پولی اثر خود را مستقیماً بر افزایش نقدینگی گذاشته است. بررسی جزئیات نشان می‌دهد که افزایش مطالبات بانک مرکزی از دولت، رشد دارایی‌های خارجی و تغییر در سایر اقلام مهم‌ترین عوامل تقویت پایه پولی بوده‌اند. تنها عامل کاهنده در این میان، کاهش مطالبات بانک مرکزی از بانک‌ها گزارش شده است.

کارشناسان اقتصادی هشدار می‌دهند که تداوم این روند می‌تواند فشارهای تورمی را در ماه‌های آینده تشدید کند. به باور آنان، بانک مرکزی ناگزیر است با اتخاذ سیاست‌های پولی انقباضی و کنترل جریان نقدینگی، مانع از ورود سیل پول به بازارهای ارز و طلا شود. با این حال، موفقیت این سیاست‌ها بیش از هر چیز به انضباط مالی دولت و مدیریت ترازنامه بانک‌ها وابسته خواهد بود.

جمع‌بندی: رشد هم‌زمان نقدینگی و پایه پولی در بهار ۱۴۰۴، زنگ خطری جدی برای ثبات قیمت‌هاست. اگر اصلاحات ساختاری در بودجه و نظام بانکی به‌موازات سیاست‌های پولی اجرا نشود، مهار تورم به هدفی دور از دسترس تبدیل خواهد شد.