چگونه تیم موفق داشته باشیم؟

به گزارش سرمایه فردا، یکی از بهترین جملاتی است که جان وودن (John Wooden) بزرگترین مربی بسکتبال جهان و نویسنده‌ چندین کتاب در حوزه های موفقیت و رهبری، در ستایش تیم سازی و کار تیمی بیان کرده است. در واقع، همه ما به تنهایی می‌توانیم وظایف شغلی خود را به تنهایی انجام دهیم اما اینکه چگونه تیم موفق داشته باشیم؟ کیفیت و نتیجه نهایی کارمان را مطلوب خواهد کرد.
بنابراین، ما برای موفقیت در انجام وظایف شغلی، نیازمند حمایت، راهنمایی و استفاده از دانش دیگران هستیم. به این ترتیب، افراد با کار تیمی می‎توانند ایده های خود را اجرا کنند، اهداف پیچیده و دشوار شغلی خود را محقق کرده و در کسب و کارشان به پیشرفت های چشمگیری دست یابند.
کار تیمی از جمله مهارت های نرمی است که تمام افراد برای استخدام در یک سازمان یا شرکت و یا برای کار کردن در هر نوع شغلی به آن نیاز دارند و امروزه کار تیمی یکی از مهم ترین معیارهای سازمان های موفق برای استخدام کارکنان است.
از این رو، تیم سازی صحیح از مهم ترین عوامل موفقیت یا شکست یک مجموعه کاری محسوب می‎شود و نتیجه تیم سازی اصولی نیز چیزی جز حرکت سازمان در مسیر رسیدن به اهدافش نخواهد بود.
اگر این سؤال برای شما هم بوجود آمده که چگونه می‌توانیم تیم سازی کنیم، آن هم یک تیم سازی اصولی، تا انتهای این مقاله از مجموعه مقالات کار تیمی همراه ما باشید تا ضمن آشنایی با اهداف تیم سازی، اصول و تکنیک های تیم سازی را نیز، مطالعه کنید.

تیم موفق چگونه تشکیل می‌شود

بسیاری از مفاهیم تیم سازی و اصول کار تیمی توسط جان کاتزن باخ (Jon Katzenbach) که تجربه کار در شرکت‌های مشاوره مدیریت همچون مک‌کنزی و PwC را دارد، مطرح شده است.
او اولین فردی است که گروه و تیم را دو مفهوم مجزا و متفاوت می‌دانست و از این طریق به درک صحیح تیم وُرک توسط مدیران و کارکنان کمک بسزایی کرد.
او در کتاب خرد کار تیمی خود که با همکاری داگلاس اسمیت، تألیف و منتشر کرده، نکات و کلیات ارزنده‌ای از تیم سازی را تشریح نموده و تعریفی روان از تیم سازی ارائه کرده است. در نظر او، تیم سازی با وجود مؤلفه‌های زیر معنا می‌یابد:
افراد تیم دارای وابستگی بالایی به یکدیگر هستند به طوری‌که عدم فعالیت یک نفر از تیم و یا انجام اشتباه فعالیت‌ها از سوی یک نفر باعث ایجاد تأثیر منفی بر فعالیت کل تیم خواهد شد.

انواع تیم موفق

در محیط های کاری مختلف، تیم موفق انواع گوناگونی دارند و هنگام شکل‌گیری هسته هر تیم، وظایف و اهداف هر یک از آن نیز با دیگری متفاوت است. ما در این قسمت صرفا برای آشنایی بیشتر شما دوستان با انواع مختلف تیم‌ها در محیط کاری، به چند نمونه از تیم‌های موجود که ممکن است در فرایند اشتغال یا استخدام خود با آن ها برخورد داشته باشید را نام می‌بریم.

تیم اجرایی

تیم فرآیندی

تیم فرماندهی

تیم‌های پروژه

تیم توسعه (بهبود محصول)

تیم‌های مشورتی

تیم های حل کننده مسأله

تیم های متخصص (تیم های چند وظیفه ای)

تیم‌های عملیاتی

تیم‌های خودگردان

تیم‌های مجازی

تیم‌های مدیریتی

هدف تیم موفق چیست؟ چرا یادگیری این مهارت از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است؟

واضح است که برای پیشرفت یک مجموعه کاری، حتی اگر افرادی توانمند استخدام شوند و مدیر نیز فردی بسیار لایق و دارای دانش کافی باشد، اگر روحیه کار تیمی در میان آن‌ها وجود نداشته و مدیر مربوطه با اصول تیم وُرک آشنا نباشد؛ به ناچار چنین مجموع‌ای محکوم به شکست خواهد بود.
در ادامه توضیح می‌دهیم که اصلا چرا داشتن تیم، در محیط های کاری کوچک و بزرگ یک ضرورت اساسی محسوب می‌شود.

تشویق به کار

اولین و مهم‌ترین مزیت تیم سازی، تشویق و ترغیب افراد به کار کردن است. هنگامی که شما تلاش و تکاپوی سایر افراد تیم را می‌بینید حتی اگر حال‌تان هم خوب نباشد، انگیزه کافی برای شروع کار دریافت می‌کنید. در واقع، با دیدن هیجان و تلاش‌های چند نفر، این هیجان به شما نیز سرایت می‌کند.

انتخاب بهنرین ایده ها در تیم موفق

اگر یک فرد واحد مثل مدیر شرکت، دائما ایده بدهد و از کارکنان نیز بخواهد همان ایده را اجرایی کنند، به مرور شرکت دیگر نوآوری خاصی نخواهد داشت. در مقابل اگر تمام افراد شاغل در یک سازمان، به مشارکت در ایده پردازی تشویق شوند، ایده‌هایی به مراتب ناب‌تر و پخته‌تر وجود خواهد داشت.
🌱از سوی دیگر در زمان رویارویی شرکت با مشکلات مختلف، افراد یک تیم با همراهی و همفکری یکدیگر قطعا راه حل‌های بهتری نیز ارائه می‌‎کنند. اینجا همان جایی است که بقول ایرانی‌ها: “یک دست صدا ندارد.”
 

افزایش کیفیت و راندمان کارها

هنگامی که شما در محیط کاری‌تان به تنهایی کار می‌‎کنید و تمام بار انجام یک پروژه بر دوش شما باشد، واضح است که پس از مدت کوتاهی، دچار خستگی و حتی فرسودگی شغلی خواهید شد. در حالی‌که، انجام کارها در قالب تیم و تقسیم وظایف بر اساس تخصص و مهارت‌های افراد باعث افزایش بهره‌وری خواهد شد.
هر چند هدف از تیم وُرک تنها به افزایش راندمان کاری ختم نمی‌شود و از این طریق از میزان فشار کاری افراد کاسته می‌‎شود، کارها تخصصی‌تر و با دقت بیشتری انجام می‌‎شوند و سرعت انجام امور نیز به صورت مشخصی، بالا می‌رود.

افزایش دانش اعضا تیم

ماهیت کار تیم موفق باعث تبادل اطلاعات میان اعضا تیم می‌شود. بنابراین مشاهده می‌کنید که در تیم‌های موفق، افراد از فرصت یادگیری بیشتری نیز برخوردار هستند. تصور کنید در انجام بخشی از پروژه به مشکلی بزرگ بر می‌خورید، اگر به تنهایی موظف به انجام پروژه باشید احتمالا به خوبی نمی‌توانید آن را به اتمام برسانید.
اما هنگامی که در داخل یک تیم موفق قرار گرفته‌اید و برای انجام قسمتی از پروژه تعریف شده‌تان از دیگر افراد تیم درخواست کمک می‌‎کنید. نه تنها بدون پرداخت هیچ هزینه‌ای آموزش لازم را دریافت می‌کنید بلکه خود شما هم در زمانی دیگر، می‎توانید مهارت و دانش تان را به هم تیمی هایتان عرضه کنید و این تبادل دانش در رشد و موفقیت فردی و جمعی سازمان‌ها بسیار اثرگذار است.
 

مهم ترین اصول تیم موفق که تمام اعضا باید بدانند

اگر فکر می‌کنید که تیم‌های موفق حاصل استخدام افراد با تجربه و متخصص هستند، کاملا در اشتباهید! موفقیت در هر کاری دارای قواعد خاص خود است و کار تیمی نیز از این قاعده مستثنی نیست. در بهترین حالت، در هر محیط کاری شاهد وجود افرادی با تخصص ها، مهارت ها، استعدادها و ویژگی‌های شخصیتی متفاوت هستیم.
به این ترتیب اگر اعضا تیم از اصول کار تیمی پیروی کرده و نسبت به آن‌ها پایبند باشند، صرف نظر از استعداد و میزان دانش خود، می‌توانند طی همکاری سازنده با یکدیگر، اعضاء مؤثری نیز برای شرکت یا سازمان خود باشند.
در ادامه به ۱۲ مورد از اصول کار تیمی اشاره خواهیم کرد.
۱- وجود همکاری و مشارکت میان اعضاء

وجود رابطه مبتنی بر همکاری و همدلی میان اعضا بسیار ضروری است و از طرفی آن‌ها باید به این باور جمعی نیز برسند که برنده شدن به تنهایی امکان پذیر نیست. تنها در بستر تیم و با مشارکت سایر هم تیمی‌ها است که پیروزی محقق می‌شود.

۲- انعطاف پذیری افراد

منظور از انعطاف پذیری در تیم موفق سازگار بودن تمامی افراد با یکدیگر است. اگر قرار بر این باشد که هر فرد اصطلاحا ساز خودش را بزند و خواسته‌های شخصی خود را محور امور قرار دهد، اصلا کار تیمی معنایی پیدا نمی‌‎کند. حال این فرد مدیر شرکت باشد یا یکی از اعضا تازه وارد.

۳- وجود هدف مشترک در تیم موفق

بایستی اهداف مشترک تیم موفق از همان ابتدای ایجاد تیم، مشخص شده و تک تک اعضا درک درستی از این اهداف داشته باشند تا بتوانند مطابق چشم انداز مشخص شده تیم فعالیت خود را آغاز کرده و نیروی خود را صرف رسیدن به آن اهداف کنند. در غیر این صورت، اکثر فعالیت‌هایی که توسط اعضا صورت می‌گیرد بی‌فایده خواهد بود.

۴- اعتماد میان افراد

بدون وجود اعتماد در میان افراد یک تیم، عملا امکان همکاری و تحقق سایر مؤلفه‌های تیم وُرک امکان پذیر نخواهد بود. در این مورد، مدیران بایستی با حساسیت و هوشمندی بسیار زیادی در تیم خود عمل کنند تا بی اعتمادی که نتیجه اتفاقاتی نظیر بی‌ثباتی، عدم صداقت، شایعه سازی، دخالت در امور سایر اعضا و… می‌‎باشد هیچ‌گاه بوجود نیاید.

۵- متعهد بودن به تیم و اهداف تیمی

همانطور که گفتیم تیم‌ها با اهداف مشترک شان معنا پیدا می‌کنند و اگر قرار باشد که اعضا تیم، علاوه بر سهل انگاری در انجام وظایف به اهداف مشترک تیم نیز پایبند نباشند، از رشد فردی و موفقیت تیمی فاصله گرفته و آینده روشنی در شغل خود نخواهند داشت.

۶- نظم در تیم وُرک

هرچند انضباط از آن دسته اصولی است که برای انجام تمام امور شخصی و یا جمعی باید به آن توجه شود اما در تیم‌ها، حساسیت انضباط به مراتب بیشتر احساس می‌شود. زیرا هر فرد باید علی‌رغم انجام وظایف شغلی خود در زمان مقرر، بتواند انضباط در امور جمعی را نیز به خوبی رعایت کند.

۷- وجود ارتباط مؤثر میان افراد تیم

ارتباط مؤثر یکی از مهم‌ترین و ضروری‌ترین مهارت های نرم برای موفقیت در محیط‌های کاری تیم موفق محسوب می‌شود. افراد یک تیم باید بتوانند در کنار یکدیگر روزانه ساعاتی متمادی کار کنند، ماه‌ها بر سر یک پروژه با یکدیگر همکاری صمیمانه داشته باشند و در هنگام بروز اختلاف نظر، با استفاده از شیوه‌های ارتباط مثبت، همچنان صمیمت و همدلی خود را حفظ نمایند.

۸- داشتن مهارت حل مسأله

وجود تفاوت‌های فردی، اختلاف نظر و بعضا بوجود آمدن چالش‌ها و مسائل مختلف در تیم، کاملا طبیعی و معمول است. از این رو، افراد یک تیم باید ابتدا به فهم درستی از مسأله موجود دست یافته و سپس با تحلیل آن از زوایای مختلف، به راه حل نهایی و قابل قبول برسند. تمام این مراحل نیازمند یادگیری و همچنین بکارگیری مهارت حل مسأله می‌‎باشد.

۹- ایجاد ارزش و اطمینان در میان افراد تیم موفق

اگر افراد تیم موفق به این باور برسند که برای تیم خود افرادی باارزش، کارآمد، مفید و مورد اطمینان هستند؛ می‎توانند با رضایت خاطر به فعالیت خود ادامه دهند و فارغ از هرگونه احساس ترس یا ضعف، به بیان دیدگاه ها و نظرات خود بپردازند.
به این ترتیب، هنگامی که افراد از طرف سایرین شنیده می‌شوند و بدون سوگیری مورد قبول واقع می‌شوند به مراتب احساس مفید بودن و ارزشمندی بیشتری را نیز تجربه می‌کنند که در نهایت وجود چنین احساسی در افراد، منجر به پویایی و رشد تیم خواهد شد. 

۱۰- تقدیر و تشویق در تیم موفق

بخش بزرگی از فرایند ایجاد انگیزه در کارکنان به این عامل بستگی دارد که یک مدیر بتواند افراد شایسته تیم خود را شناسایی کرده و از آن‌ها قدردانی نماید.

۱۱- مشارکت در تصمیمات تیم

بسیار مهم است که افراد یک تیم، بتوانند برای تیم‌شان تصمیم سازی کرده و آن‌ها را اجرایی کنند. تصمیماتی که افراد خارج از تیم می‌گیرند به دلیل عدم اشراف کامل بر پروژه و روحیات اعضا تیم، بعضا تصمیماتی اشتباه، پر هزینه و ناکارآمد هستند.

۱۲- توانمندی استفاده از فناوری در تیم موفق

استفاده از تکنولوژی و فناوری‌های روز در تیم موفق در کاهش هزینه‌ها، زمان و انرژی افراد تیم بسیار مؤثر است. از این رو افراد یک تیم باید به طور منظم فرصتی را برای یادگیری نرم افزارهای جدید و افزایش دانش خود در زمینه فناوری‌های روز، اختصاص دهند.

ما در این مطلب از مجموعه مقالات کار تیمی، به موضوع تیم سازی پرداخته و گفتیم که از بهترین و پربازده ترین روش های دستیابی به موفقیت در کسب و کار، تیم وُرک می‎باشد. با نگاهی به کسب و کارهای مختلف می‎توان دریافت که اگر مفاهیمی همچون تیم، کار تیمی و تفکر تیمی در آن ها وجود داشته باشد و از سوی دیگر این کسب و کارها، به اصول دوازده گانه کار تیمی نیز پایبند باشند، در آینده ای نزدیک به موفقیت های چشمگیری دست می‎یابد.