دوشنبه ۲۴ دی ۱۴۰۳
از کاهش قیمت فلزات مهم تا نگرانی‌های ناشی از تعرفه‌ها و جنگ تجاری، تمام این عوامل بر تولید ناخالص داخلی کشور تاثیر مستقیم دارند. همه این مسائل ارزش پول ملی را به چالش می کشد.
به گزارش سرمایه فردا، صرفاً با صحبت کردن نمی‌توان قیمت دلار و تولید ناخالص داخلی و … را تغییر داد؛ ارزش پول ما بستگی به این دارد که اقتصاد ما در مقایسه با کشورهای دیگر چقدر قوی باشد. هر چقدر اقتصاد یک کشور از کشور دیگر قوی‌تر باشد، پول آن کشور هم ارزش بیشتری دارد.
مشکل اصلی ما این است که بیشتر چیزهایی که صادر می‌کنیم، مواد خام و محصولات اولیه مثل محصولات کشاورزی، زعفران، خاویار و صنایع دستی هستند. در حالی که چیزهایی که وارد می‌کنیم، بیشترشان کالاهای ساخته شده، ماشین‌آلات و تجهیزات کارخانه‌هاست که پیچیدگی بیشتری دارند. این اختلاف در نوع کالاهایی که مبادله می‌کنیم، باعث می‌شود ارزش پول ما کم شود.
وقتی برای تولید یک سری چیزها، مثل لوازم خانگی و ماشین، مجبوریم از کشورهای دیگر دانش فنی خریداری و دستگاه‌هایشان را وارد کنیم، باز هم ارزش پولمان کاهش می‌یابد. حالا یک سؤال مهم مطرح می‌شود: وقتی ما برای تولید ابتدایی‌ترین چیزهای زندگی مجبوریم ماشین‌آلاتی را وارد کنیم که در کشورهایی با وضعیت اقتصادی بهتر تولید شده‌اند، چگونه می‌توانیم انتظار داشته باشیم که با آنها رقابت کنیم؟ این خود یک چالش بزرگ است!
راه اصلی این است که بیشتر روی تولید چیزهایی تمرکز کنیم که ارزش افزوده بیشتری دارند، یعنی کالاهای پیچیده‌تر و همچنین توسعه‌ی صنایع مادر. هر کشوری که پولش ارزش بیشتری دارد (البته اگر این ارزش به‌صورت مصنوعی بالا نگه داشته نشده باشد)، بدون شک از نظر فناوری جلوتر است و سرمایه‌گذاری در آن امن‌تر است. یعنی شرایط بهتری برای رشد اقتصادی و افزایش تولید ناخالص داخلی دارد.
این روزها، اوضاع بازارها نگران‌کننده است. هم بازارهای اروپا کمی افت داشته‌اند، هم ما اینجا در ایران مشکلات خودمان را داریم. همه منتظرند ببینند آن‌سوی دنیا چه تصمیم‌هایی گرفته می‌شود و چه تأثیری بر اقتصاد جهانی می‌گذارد. بحث تعرفه‌ها و جنگ تجاری هم حسابی بازارها را نگران کرده.
وضعیت مواد اولیه یا همان «کامودیتی‌ها» هم این روزها جالب نیست. قیمت خیلی از این مواد، مخصوصاً فلزات مهم مثل مس و روی، در هفته‌های اخیر خیلی کاهش یافته. این نشان می‌دهد که یا تقاضا در دنیا کم شده، یا همه صبر کرده‌اند ببینند چه پیش می‌آید. بخش انرژی هم وضعیت متفاوتی دارد.
مس فقط یک فلز معمولی نیست، بلکه نوعی نشان‌دهنده وضعیت اقتصاد دنیاست. چون هم تقاضا برای آن در صنایع مختلف زیاد شده، هم منابعش محدوده و معمولاً مصرفش از تولیدش بیشتر است. وقتی می‌بینیم قیمتش ۱۰ درصد یا بیشتر کاهش یافته، یک علامت سؤال بزرگ پیش می‌آید.
ما در ایران به‌عنوان کسانی که در بازار سرمایه و اقتصاد فعالیت می‌کنیم، چه باید بکنیم؟ معلوم است که بازار ما هم از این تحولات جهانی بی‌تأثیر نیست. وقتی قیمت مواد اولیه در بازارهای جهانی کاهش می‌یابد، شرکت‌های داخلی ما که با این مواد سروکار دارند یا تولیدشان می‌کنند، تحت فشار قرار می‌گیرند.
اقتصاد یک کشور مثل یک بدن واحد است. بخش‌های مختلفی دارد که هرکدام نقش مهمی در سلامت اقتصادی ایفا می‌کنند. یکی از این بخش‌ها، تولید ناخالص داخلی (GDP) است که کل ارزش کالاها و خدماتی را که یک کشور در یک سال تولید می‌کند، نشان می‌دهد. بخش دیگری که اهمیت دارد، بازار سهام یا همان بورس است که ارزش شرکت‌های بزرگ کشور را نشان می‌دهد.
این نسبت مثل یک دماسنج تقریبی است که نشان می‌دهد بورس چقدر با اقتصاد واقعی کشور ارتباط دارد. عواملی مثل نرخ بهره، تورم، سیاست‌های دولت و انتظارات مردم هم بر این نسبت تأثیر می‌گذارند.
ارزش کل شرکت‌هایی که در بورس هستند را تقسیم بر تولید ناخالص داخلی کشور می‌کنیم.
محاسبه تولید ناخالص داخلی ایران کمی پیچیده است. برخی می‌گویند حدود ۴۰۰ میلیارد دلار است، برخی دیگر می‌گویند حدود ۲۶۸ میلیارد دلار. این اختلاف به خاطر نحوه حساب کردن و نرخ ارز استفاده‌شده است. اگر دلار را ۸۰ هزار تومان در نظر بگیریم، تولید ناخالص داخلی ایران حدود ۲۶۸ میلیارد دلار می‌شود و با ارزش بازار بورس حدود ۱۳۰ میلیارد دلار، این نسبت حدود ۰.۴۸ می‌شود.
در نهایت، در این شرایط، بهترین کار این است که کمی صبر کنیم، اوضاع را زیر نظر داشته باشیم و با تحلیل درست، برای فرصت‌هایی که ممکن است پیش بیاید، آماده باشیم.
تمام حقوق برای پایگاه خبری سرمایه فردا محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
سرمایه فردا