شنبه ۳ آبان ۱۴۰۴
آزادی مشروط مهدیه اسفندیاری پس از ۲۳۵ روز بازداشت در فرانسه، هم‌زمان با رسیدگی قضایی به پرونده دو تبعه فرانسوی در ایران، نشانه‌ای از فعال شدن کانال تبادل دیپلماتیک میان تهران و پاریس است. این تبادل، اگر عملیاتی شود، می‌تواند نقطه آغاز بازسازی روابط ایران و اروپا پس از دوره‌ای طولانی از یخ‌زدگی و تنش‌های سیاسی باشد.
به گزارش سرمایه فردا، در روزهایی که روابط ایران و اروپا زیر سایه قطعنامه‌ها و مکانیزم‌های فشار، به سردی گراییده، یک پرونده انسانی بار دیگر دیپلماسی را به حرکت درآورده است. مهدیه اسفندیاری، شهروند ایرانی بازداشت‌شده در فرانسه به اتهام حمایت از مردم فلسطین، پس از ماه‌ها بازداشت با حکم مشروط آزاد شد. هم‌زمان، دو تبعه فرانسوی در ایران به اتهام جاسوسی و همکاری اطلاعاتی با اسرائیل در انتظار فرجام‌خواهی‌اند.
در این میان، تهران و پاریس با طراحی یک بسته سیاسی و کنسولی ویژه، کانالی محرمانه برای تبادل زندانیان گشوده‌اند؛ اقدامی که می‌تواند فراتر از یک معامله قضایی، به سکویی برای بازسازی اعتماد و کاهش تنش‌های دوجانبه بدل شود. این تبادل، اگر با ابتکار و شفافیت همراه باشد، نه‌تنها امنیت شهروندان را تضمین می‌کند، بلکه می‌تواند مسیر دیپلماسی را از بن‌بست خارج کرده و به بازتعریف مناسبات ایران و اروپا کمک کند.
در جهانی که سیاست اغلب با فشار و تقابل تعریف می‌شود، چنین تبادلی یادآور آن است که دیپلماسی هنوز می‌تواند از دل بحران، راهی برای گفت‌وگو و همکاری بیابد. پرونده اسفندیاری و دو تبعه فرانسوی، آزمونی است برای سنجش ظرفیت دو طرف در عبور از تنش و آغاز فصل تازه‌ای از تعامل.
مهدیه اسفندیاری، شهروند ایرانی بازداشت شده در فرانسه، پس از ۲۳۵ روز بازداشت به اتهام حمایت از مردم فلسطین با حکم قاضی فرانسوی به صورت مشروط آزاد شد. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان هم روز پنجشنبه اول آبان‌ماه، با او تلفنی گفت‌وگو کرد و ضمن ابراز خرسندی از آزادی وی، بر بازگشت هرچه سریع‌تر او به ایران تأکید کرد. عراقچی در این تماس اظهار داشت که «خدا را شکر می‌کنیم. شما هم روی مواضع‌تان محکم ایستادید و ان‌شاءالله به زودی شما را در ایران زیارت خواهیم کرد.» این گفت‌وگو نشان می‌دهد که روند دیپلماتیک برای بازگشت شهروندان ایرانی در خارج از کشور، به ویژه در پرونده‌های حساس، با جدیت دنبال می‌شود و تلاش‌ها برای تضمین امنیت و بازگشت سریع آن‌ها ادامه دارد.
گفتنی است که وحید جلال‌زاده، معاون کنسولی وزارت امور خارجه، در اظهاراتی مهم تأکید کرد که اسفندیاری در کانال تبادل با پاریس قرار گرفته و یک بسته سیاسی و کنسولی ویژه برای اجرای این تبادل بین ایران و فرانسه طراحی شده است. جلال‌زاده اظهار داشت که «از همان ابتدای بازداشت، اقدامات حقوقی و کنسولی ایران آغاز شد و شامل ملاقات‌های متعدد با وکیل، پیگیری قضایی و جلسات کنسولی با این شهروند بوده است».
البته این سکه روی دیگر هم دارد. دو تبعه فرانسوی که گفته می شود کارمند سرویس اطلاعاتی فرانسه هستند، از اسفند ۱۴۰۱ در ایران بازداشت شدند و پرونده آن‌ها هم‌اکنون در مرحله رسیدگی است. به گزارش قوه قضائیه، اتهامات این افراد شامل جاسوسی به نفع سرویس اطلاعاتی فرانسه، اجتماع و تبانی علیه امنیت کشور، همکاری اطلاعاتی با رژیم اسرائیل و معاونت در این همکاری‌ها است.
پس از صدور کیفرخواست ۷۱۵ صفحه‌ای و برگزاری ۷ جلسه دادگاه، یکی از متهمان به ۶ سال حبس برای جاسوسی، ۵ سال حبس به اتهام اجتماع و تبانی و ۲۰ سال حبس در تبعید به اتهام همکاری با اسرائیل محکوم شد. متهم دوم نیز به ۱۰ سال حبس برای جاسوسی، ۵ سال حبس برای اجتماع و تبانی و ۱۷ سال حبس برای معاونت در همکاری با رژیم صهیونیستی محکوم گردید. احکام صادره ظرف ۲۰ روز قابل فرجام‌خواهی در دیوان عالی کشور است و ایام بازداشت متهمان نیز به استناد قانون کسر خواهد شد.
با توجه به اظهارات وحید جلال‌زاده، به نظر می‌رسد که ایران و فرانسه خود را برای تبادل زندانیان آماده می‌کنند. این کانال تبادل، که به صورت محرمانه و با هماهنگی دو کشور طراحی شده، می‌تواند شامل مهدیه اسفندیاری و دو تبعه فرانسوی باشد. جلال‌زاده اعلام کرد که اقدامات حقوقی، کنسولی و دیپلماتیک به طور منظم در حال پیگیری است و این نشان‌دهنده توافق ضمنی دو طرف برای اجرای تبادل است.
ایجاد چنین کانالی نشان‌دهنده درک متقابل طرفین از ضرورت کاهش تنش‌های دوجانبه و بهبود همکاری‌های دیپلماتیک است. ایران در سال‌های اخیر همواره به دنبال بازگرداندن شهروندان خود از زندان‌های خارجی بوده و طراحی بسته‌های ویژه سیاسی و کنسولی، حاکی از تلاش برای حفظ حقوق شهروندان در چارچوب قوانین بین‌المللی و منافع ملی است. از سوی دیگر، فرانسه نیز با وجود حساسیت‌های امنیتی و اطلاعاتی، به نظر می‌رسد به تبادل زندانیان به عنوان ابزار کاهش تنش‌های دوجانبه نگاه می‌کند.
پیشینه مذاکرات دیپلماتیک میان ایران و فرانسه، به ویژه پس از بازداشت شهروندان ایرانی و دو تبعه فرانسوی، نشان می‌دهد که آمادگی برای تبادل زندانیان، به عنوان یک گزینه موثر برای کاهش تنش‌ها، مورد توافق ضمنی دو طرف پس از اقدام مخرب تروئیکا در فعالسازی ماشه و بازگشت قطعنامه های شورای امنیت است. در صورت تحقق این تبادل، می‌توان انتظار داشت که دو کشور مسیر دیپلماسی و مذاکره خود را با هدف بهبود روابط و کاهش تنش‌ها ادامه دهند.
این تبادل می‌تواند یک الگوی جدید برای مدیریت بحران‌های دوجانبه میان ایران و کشورهای اروپایی ارائه دهد. بسته‌های سیاسی و کنسولی طراحی‌شده، از یک سو تضمین‌کننده حفظ حقوق شهروندان و از سوی دیگر ابزار مؤثری برای ایجاد اعتماد متقابل میان تهران و پاریس هستند. همچنین، توجه به ملاحظات امنیتی و اطلاعاتی فرانسه در این فرآیند، نشان‌دهنده تعهد دو طرف به رعایت چارچوب‌های قانونی و دیپلماتیک است.
هملن طور که گفته شد اگر این تبادل عملیاتی شود و شاهد جابه‌جایی مهدیه اسفندیاری با دو تبعه فرانسوی باشیم، می‌توان آن را به عنوان نقطه آغازین بهبود روابط ایران و اروپا پس از فعالسازی مکانیزم ماشه و بازگشت قطعنامه‌ها تلقی کرد. این اقدام نه تنها نمایانگر توان دیپلماسی ایران در مدیریت پرونده‌های حساس است، بلکه نشان‌دهنده ظرفیت فرانسه و کشورهای اروپایی برای تعامل عملی و کاهش تنش‌ها می‌باشد.
باید در نظر داشت که فرانسه به عنوان پیشران دیپلماتیک اتحادیه اروپا، نقش تعیین‌کننده‌ای در شکل‌دهی به سیاست‌ها و تحرکات قاره سبز ایفا می‌کند. پاریس در کنار بروکسل و وین، به مثابه یک «تنظیم‌کننده» عمل می‌کند که نه تنها مسیر دیپلماسی اروپایی را هدایت می‌کند، بلکه ظرفیت تأثیرگذاری بر دیگر اعضای اتحادیه و کشورهای همسو را نیز داراست. در چنین چارچوبی، مدیریت هوشمندانه وضعیت پس از فعال شدن کانال تبادل دیپلماتیک میان تهران و پاریس می‌تواند به عنوان نقطه عطفی در روابط ایران با اروپا تلقی شود.
بهره‌گیری از این فرصت، امکان تقویت اعتماد متقابل و کاهش تنش‌ها را فراهم می‌آورد و زمینه را برای گسترش تعاملات دیپلماتیک و اقتصادی با سایر کشورهای اروپایی هموار می‌سازد. به عبارت دیگر، موفقیت در مدیریت این کانال نه تنها محدود به دو کشور نیست، بلکه می‌تواند نقشی راهبردی در بازتعریف رابطه تهران با قاره سبز ایفا کند و فرآیند بهبود مناسبات یخ‌زده را تسریع نماید.
با این حال، استفاده از این تبادل به عنوان نقطه شروع کاهش تنش، وابسته به ابتکار عمل و جدیت طرفین است. اگر ایران و فرانسه بتوانند همکاری مستمر، شفاف و مبتنی بر احترام متقابل را در پیش بگیرند، این اقدام می‌تواند به کاهش تدریجی فشارهای دیپلماتیک و ایجاد فضای اعتماد متقابل منجر شود. در غیر این صورت، احتمال دارد که تنها به یک حرکت نمادین تبدیل شود و تأثیر آن بر مناسبات دوجانبه محدود باقی بماند.
اهمیت این تبادل از آن جهت افزایش یافته که مناسبات ایران و اروپا پس از بازگشت قطعنامه‌ها و فعالسازی مکانیزم ماشه، به شدت یخ زده و همراه با فشارهای اقتصادی و سیاسی بوده است. اقدام ایران برای آزادسازی مشروط اسفندیاری و آماده‌سازی کانال تبادل نشان می‌دهد که تهران به دنبال یافتن ابزارهای عملی برای کاهش تنش‌ها و بازسازی روابط است.
علاوه بر این، این تبادل می‌تواند پیام مثبتی به جامعه بین‌المللی ارسال کند که ایران با وجود تنش‌های سیاسی و اقتصادی، آماده همکاری متقابل و دیپلماسی سازنده است. اجرای موفق این تبادل می‌تواند فضای اعتماد محدود میان ایران و اروپا را تقویت کند و مسیر مناسبات آتی را برای کاهش فشارهای تحریمی و سیاسی هموار سازد.
در نهایت، روشن است که اجرای تبادل زندانیان تنها یک گام در فرآیند طولانی بهبود روابط است و نیازمند استمرار مذاکرات، رعایت حقوق متقابل و پیگیری دیپلماسی فعال در سطح رسمی و غیررسمی می‌باشد. هرگونه عقب‌نشینی یا عدم شفافیت در اجرای این اقدام می‌تواند اثرگذاری آن را محدود کرده و فرصت تاریخی برای کاهش تنش‌های دوجانبه را از بین ببرد.
پرونده مهدیه اسفندیاری و دو تبعه فرانسوی می‌تواند نه تنها به آزادی و بازگشت شهروندان ایرانی به وطن منجر شود، بلکه سکویی برای آغاز بازسازی روابط ایران و اروپا پس از دوره‌ای طولانی از یخ‌زدگی و تنش‌های دیپلماتیک باشد. این فرآیند نشان می‌دهد که دیپلماسی فعال، ابزارهای حقوقی و کانال‌های تبادل می‌توانند به‌طور هم‌زمان امنیت شهروندان و منافع ملی را تضمین کنند و زمینه تعامل سازنده را فراهم آورند.
پیشینه مذاکرات دیپلماتیک میان ایران و فرانسه، به ویژه پس از بازداشت شهروندان ایرانی و دو تبعه فرانسوی، نشان می‌دهد که آمادگی برای تبادل زندانیان، به عنوان یک گزینه موثر برای کاهش تنش‌ها، مورد توافق ضمنی دو طرف پس از اقدام مخرب تروئیکا در فعالسازی ماشه و بازگشت قطعنامه های شورای امنیت است. در صورت تحقق این تبادل، می‌توان انتظار داشت که دو کشور مسیر دیپلماسی و مذاکره خود را با هدف بهبود روابط و کاهش تنش‌ها ادامه دهند.
پرونده مهدیه اسفندیاری و دو تبعه فرانسوی می‌تواند نه تنها به آزادی و بازگشت شهروندان ایرانی به وطن منجر شود، بلکه سکویی برای آغاز بازسازی روابط ایران و اروپا پس از دوره‌ای طولانی از یخ‌زدگی و تنش‌های دیپلماتیک باشد. این فرآیند نشان می‌دهد که دیپلماسی فعال، ابزارهای حقوقی و کانال‌های تبادل می‌توانند به‌طور هم‌زمان امنیت شهروندان و منافع ملی را تضمین کنند و زمینه تعامل سازنده را فراهم آورند.
تمام حقوق برای پایگاه خبری سرمایه فردا محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
سرمایه فردا