شنبه ۶ دی ۱۴۰۴
شانس تحقق آتشبس میان روسیه و اوکراین همچنان پایین ارزیابی میشود، اما نشانههای سیاسی و اقتصادی حاکی از آن است که این توافق میتواند در ماههای آینده شکل بگیرد. پیامدهای چنین رویدادی نهتنها معادلات ژئوپلیتیک را تغییر خواهد داد، بلکه برندگان و بازندگانی در عرصه اقتصاد جهانی برجای خواهد گذاشت.
شروین شهریاری: جنگ اوکراین که اکنون طولانیتر از جنگ جهانی اول شده، به نقطهای رسیده است که ادامه آن برای هر دو طرف بیش از پیش هزینهزا شده است. روسیه با فشار تحریمها، سقوط قیمت نفت و فرسایش توان نظامی مواجه است و اوکراین نیز بدون حمایت مالی و نظامی آمریکا چشمانداز روشنی برای مقاومت ندارد. در چنین شرایطی، سناریوی آتشبس بهعنوان گزینهای محتمل مطرح میشود؛ گزینهای که اگرچه مخالفان جدی دارد، اما میتواند به دلیل مطلوبیت نسبی برای سه بازیگر اصلی ــ روسیه، اوکراین و آمریکا ــ در سال ۲۰۲۶ محقق شود.
هرچند بازارهای شرطبندی احتمال برقراری آتشبس میان روسیه و اوکراین تا پایان بهار آینده را کمتر از ۲۵ درصد میدانند، اما دلایل سیاسی و اقتصادی متعددی وجود دارد که این سناریو را محتملتر از گذشته نشان میدهد. تاریخ جنگها نشان داده یا یک طرف با ضربات سنگین طرف مقابل را وادار به پذیرش شرایط خود میکند، یا هر دو طرف به این نتیجه میرسند که ادامه نزاع دیگر به صلاحشان نیست.
در روسیه، پوتین انتظار مقاومت طولانی اوکراین و اتحاد کامل غرب را نداشت. اکنون با گذشت بیش از سه سال، این کشور چندین بار ناچار به فراخوان نیرو شده و هزینههای انسانی و اقتصادی جنگ به شدت افزایش یافته است. سقوط قیمت نفت به کمتر از ۴۰ دلار، عقبنشینی خریداران هندی و ترک، حملات پهپادی به پالایشگاهها و نفتکشها، همه تأمین مالی جنگ را دشوار کردهاند.
در سوی اوکراین نیز کاهش کمکهای آمریکا و برتری نظامی روسیه چشمانداز مقاومت را تیره کرده است. از زمان استقرار دولت ترامپ هیچ بسته کمک جدیدی در کنگره تصویب نشده و اتحادیه اروپا نیز به دلیل اختلافات داخلی توان حمایت مؤثر ندارد. بنابراین سناریوی دوم ــ یعنی پذیرش آتشبس به دلیل هزینههای سنگین ادامه جنگ ــ پررنگتر به نظر میرسد.
مطالبات اوکراین شامل عضویت در اتحادیه اروپا، دریافت کمکهای مالی برای بازسازی و تضمین امنیتی آمریکا در برابر حمله مجدد روسیه است. در مقابل، روسیه نیز در مذاکرات اخیر بخشی از شروط اولیه خود را تعدیل کرده و در ازای لغو تحریمها، کمک به اوکراین از محل منابع فریز شده مسکو مطرح شده است.
اگرچه این توافق مخالفان زیادی خواهد داشت، اما به دلیل مطلوبیت نسبی برای هر سه طرف، احتمال تحقق آن در اوایل ۲۰۲۶ وجود دارد؛ بهویژه آنکه ترامپ تمایل دارد پرونده اوکراین پیش از تثبیت کامل دولتش بسته شود تا بهعنوان «عامل صلح» شناخته شود.
از منظر اقتصادی، آتشبس برندگان و بازندگانی مشخص خواهد داشت:
به این ترتیب، آتشبس اوکراین اگرچه صلحی پرهزینه خواهد بود، اما میتواند نقطه عطفی در اقتصاد جهانی باشد؛ نقطهای که مسیر انرژی، کشاورزی و حتی فناوری را در سالهای آینده تحت تأثیر قرار خواهد داد.
تمام حقوق برای پایگاه خبری سرمایه فردا محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
سرمایه فردا