به گزارش سرمایه فردا، دلایل کاهش مشارکت سیاسی مردم ایران تحت تاثیر نگرش‌ها و باورهای اجتماعی و سیاسی است. البته نمیتوان فشارهای اقتصادی سالهای اخیر را نادیده گرفت. البته تغیبر نگاه ایدئولوژیک در انتخاب سیاسی مردم موثر است.

سعید ابوالقاسمی در مقاله‌ای به این مقوله پرداخته است که سوگیری حمایت از انتخاب چگونه جامعه را به اشتباه می‌اندازد؟
چکیده مقاله او از این قرار است:

شاید عجیب باشد، اما حکایت «زمین‌خورده‌ای که تا آخر سینه‌خیز رفت» یا «فردی که وارد یک جمع شد، با نفر اول دست داد و مجبور شد تا آخر با همه خوش‌وبش کند» ریشه علمی دارند.

سوگیری حمایت از انتخاب، نوعی سوگیری شناختی است که طی آن افراد تمایل دارند ویژگی‌های مثبت را به گزینه‌ای که انتخاب کرده‌اند، نسبت دهند.

رای‌دهندگان ممکن است حمایت خود را از یک نامزد خاص با برجسته کردن نقاط قوت و نادیده گرفتن نقاط ضعف آنها، به‌ویژه پس از انتخابات توجیه کنند که در انتخاب‌های سیاسی افراد بسیار تاثیرگذار است.

پژوهشگران علمی اعتقاد دارند سوگیری حمایت از انتخاب، ریشه در فرآیندهای شناختی دارد.

خاطرات ما از رویدادهای گذشته، به‌ویژه در فرآیندهای تصمیم‌گیری، ایستا نیستند، بلکه بر اساس باورها و نگرش‌های فعلی بازسازی می‌شوند.
هر چه سرمایه‌گذاری عاطفی در یک تصمیم بیشتر باشد، تمایل به جانبداری قوی‌تر است.

مقایسه انتخاب‌های ما با انتخاب‌های دیگران نیز می‌تواند بر سوگیری‌های حمایت از انتخاب تاثیر بگذارد.

اگر دیگران انتخاب‌های متفاوت با نتایج بهتر داشته باشند، افراد ممکن است جنبه‌های مثبت انتخاب‌های خود را برای حفظ عزت نفس تقویت کنند.

سوگیری حمایت از انتخاب، بر فرآیندهای تصمیم‌گیری حوزه‌های مختلفی مانند امور مالی، انتخاب‌های سیاسی، رفتار مصرف‌کننده و انتخاب‌های شغلی تاثیر می‌گذارد و می‌تواند افراد را در هر سن و مقطعی از زندگی، تحت تاثیر قرار دهد.

نوجوانان ممکن است به دلیل عوامل متعددی درگیر سوگیری‌های حمایت از انتخاب شوند. یکی از این عوامل، شکل‌گیری هویت است.

بزرگسالان در بیشتر موارد، دارای باورها و ارزش‌های تثبیت‌شده‌ای هستند که بر تصمیم‌گیری آنها اثر می‌گذارد.

سوگیری حمایت از انتخاب می‌تواند به عنوان وسیله‌ای برای تقویت این باورها و ارزش‌ها ظاهر شود و افراد را به منطقی‌سازی انتخاب‌های گذشته که با ارزش‌های اصلی آنها همخوانی دارد، هدایت کند.

زمانی که افراد به کهنسالی می‌رسند، با چالش‌های شناختی، عاطفی و اجتماعی منحصربه‌فردی مواجه می‌شوند که می‌تواند بر بروز سوگیری حمایت از انتخاب اثر بگذارد.

زوال شناختی یکی از اصلی‌ترین عواملی است که در تشدید این سوگیری در افراد سالخورده و کهنسال نقش مستقیم دارد.

در طول انتخابات ریاست‌جمهوری، رای‌دهندگان اغلب بر اساس باورهای شخصی، ارزش‌ها و ایدئولوژی‌های سیاسی کاندیداها، به نامزدها وابستگی عاطفی پیدا می‌کنند.

این وابستگی عاطفی می‌تواند موجب سوگیری طرفداری از انتخاب شود؛ جایی که رای‌دهندگان تمایل دارند بر ویژگی‌ها یا سیاست‌های مثبت نامزد مورد نظر خود تاکید کنند و درعین‌حال هرگونه کاستی را به کمترین حد ممکن نشان دهند یا روند منطقی‌سازی انتخاب را در پیش گیرند.

برای کاهش اثر سوگیری حمایت از انتخاب و اتخاذ تصمیمات آگاهانه‌تر در طول انتخابات، رای‌دهندگان می‌توانند از استراتژی‌های مختلفی پیروی کنند.

یکی از این استراتژی‌ها، ارزیابی انتقادی اطلاعات است. در این فرآیند لازم است افراد به طور فعال به دنبال منابع مختلف اطلاعاتی باشند و موقعیت‌ها و سیاست‌های نامزدها را به طور انتقادی ارزیابی کنند.

مردم برای گرفتار نشدن در تله سوگیری حمایت از انتخاب باید در زمان انتخابات با افرادی که دیدگاه‌ها یا نگرش‌های سیاسی متفاوتی دارند وارد بحث شوند.

ارزیابی سیاست‌های پیشنهادی نامزدها از نظر اثرات احتمالی آنها بر مسائلی مانند مراقبت‌های درمانی، آموزش، اقتصاد و عدالت اجتماعی از جمله مواردی به شمار می‌رود که می‌تواند تبعات منفی سوگیری حمایت از انتخاب را به کمترین حد خود برساند.

دلایل کاهش مشارکت سیاسی مردم ایران تحت تاثیر نگرش‌ها و باورهای اجتماعی و سیاسی است. البته نمیتوان فشارهای اقتصادی سالهای اخیر را نادیده گرفت. البته تغیبر نگاه ایدئولوژیک در انتخاب سیاسی مردم موثر است./تجارت فردا