پنجشنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۴
فرصت دستیابی به توافق میان ایران و آمریکا، بیش از هر زمان دیگری در چهار دهه گذشته فراهم شده است. تغییر ماهیت مذاکرات از سطح دولت به سطح حاکمیت در ایران، و نقش سیاسی ترامپ در آمریکا، زمینه را برای حل‌وفصل برخی اختلافات مهیا کرده است. با وجود موانع ساختاری در واشنگتن و تجربه ناموفق برجام، دو طرف به دنبال راهکارهای تازه‌ای هستند تا بن‌بست مذاکرات را بشکنند. آیا این روند می‌تواند به توافقی پایدار و عملی منجر شود، یا چالش‌های سیاسی و قانونی مانع از تحقق آن خواهند شد؟
به گزارش سرمایه فردا، محمد اسلامی کارشناس مسائل بین‌الملل: فرصت دستیابی به توافق در شرایط فعلی، بیش از هر زمان دیگری در چهار دهه گذشته فراهم شده است. دلیل اصلی این وضعیت، تغییر ماهیت مذاکرات میان ایران و آمریکا از سطح دولت به سطح حاکمیت است. در گذشته، هر زمان که موضوع مذاکره با آمریکا مطرح می‌شد—فارغ از ماهیت آن، اعم از مسائل هسته‌ای یا سایر موارد—این مسئله در داخل ایران به موضوع دولت و رئیس‌جمهور محدود می‌شد. اما امروز، مذاکرات در سطح حاکمیت تعریف شده و رقابت داخلی بر سر این موضوع حداقل در مقطع فعلی وجود ندارد.
از سوی دیگر، در آمریکا نیز شرایط متفاوتی ایجاد شده است. اگرچه دولت‌های دموکرات بیشترین موانع تحریمی را علیه ایران اعمال کرده‌اند، اما همواره با محدودیت‌های ساختاری در رفع این تحریم‌ها مواجه بوده‌اند. به‌طور خاص، بسیاری از این تحریم‌ها از مسیر تصویب قوانین کنگره عبور کرده‌اند و رئیس‌جمهور به‌تنهایی قادر به لغو آن‌ها نیست. به همین دلیل، رفع این تحریم‌ها نیازمند حمایت گسترده سیاسی در واشنگتن است، که معمولاً دولت‌های دموکرات در ایجاد چنین اجماعی ناتوان بوده‌اند.
بااین‌حال، شرایط کنونی نشان می‌دهد که زمینه برای مذاکرات بهتر از هر زمان دیگری فراهم شده است. یکی از دلایل این موضوع، جایگاه سیاسی دونالد ترامپ و میزان نفوذ او در تصمیم‌گیری‌های راهبردی آمریکا است. برخلاف رؤسای جمهور دموکرات، ترامپ توانایی بیشتری در تحمیل تصمیمات به کنگره دارد، و این ویژگی می‌تواند در صورت مذاکره جدی، به دستیابی به توافقی متفاوت کمک کند.
✅ جایگزین عدم توافق، تنش نظامی مستقیم یا غیرمستقیم است؛ هیچ‌یک از طرفین به‌دنبال تشدید درگیری نظامی نیستند.
✅ توافق می‌تواند راهکاری برای خروج از بن‌بست مذاکرات هسته‌ای و برجام باشد.
✅ شرایط جدید مذاکرات نشان می‌دهد که ایران دیگر به مدل توافق قبلی قانع نیست، زیرا تجربه ثابت کرده که برجام اولیه نتوانست اهداف اقتصادی موردنظر ایران را تأمین کند.
🔹 ایران بر ضرورت یک توافق پایدار و عملی تأکید دارد، نه توافقی مشابه برجام که کارآمدی محدودی داشت.
🔹 در واشنگتن، چالش تصویب و لغو تحریم‌ها در کنگره همچنان وجود دارد، اما نفوذ سیاسی ترامپ می‌تواند به تغییر برخی شرایط کمک کند.
🔹 با توجه به عدم تمایل طرفین به تنش‌های نظامی، احتمال دستیابی به توافق بیش از هر زمان دیگری در چهار دهه گذشته است.
تمام حقوق برای پایگاه خبری سرمایه فردا محفوظ می باشد کپی برداری از مطالب با ذکر منبع بلامانع می باشد.
سرمایه فردا