بررسی تأثیر رسوب بر عملکرد شیر اهرمی و راهکارهای رسوب‌زدایی مؤثر

رسوبات به‌مرور زمان در اجزای داخلی شیرهای اهرمی مانند کارتریج، سوپاپ، اورینگ و همچنین شیر پیسوار تجمع یافته و عملکرد آن‌ها را مختل می‌کنند.

به گزارش سرمایه فردا، در سیستم‌های لوله‌کشی ساختمان، کیفیت و ترکیبات آب نقش تعیین‌کننده‌ای در عملکرد صحیح تجهیزات بهداشتی مانند شیرآلات ایفا می‌کند. یکی از مشکلات رایج در این زمینه، تجمع رسوبات ناشی از املاح معدنی موجود در آب شهری، به‌ویژه در مناطقی با سختی بالا است. این رسوبات به‌مرور زمان در اجزای داخلی شیرهای اهرمی مانند کارتریج، سوپاپ، اورینگ و همچنین شیر پیسوار تجمع یافته و عملکرد آن‌ها را مختل می‌کنند. مثلاً یکی از مشکلات رایج رسوب در شیرآلات اهرمی، سفت شدن یا سخت باز و بسته شدن دسته شیر است. این مشکل اغلب به‌مرور زمان ایجاد می‌شود و یکی از دلایل اصلی آن، تجمع رسوبات معدنی در قطعات شیر، به‌ویژه کارتریج است. شناخت عوامل مؤثر بر ایجاد این رسوبات و آشنایی با روش‌های صحیح تمیزکاری و نگهداری، تأثیر قابل توجهی بر افزایش عمر مفید و بهینه‌سازی عملکرد شیرآلات خواهد داشت.

تأثیر رسوب بر عملکرد شیر اهرمی

آب لوله‌کشی شهری به‌ویژه در مناطقی که دارای سختی بالا یا املاح معدنی زیادی است (مانند کلسیم و منیزیم)، به‌مرور زمان باعث تجمع رسوب در شیرآلات می‌شود. این رسوبات می‌توانند در اطراف سوپاپ، اورینگ، پرلاتور و مهم‌تر از همه کارتریج شیر اهرمی انباشته شوند. تجمع رسوب در هر بخش باعث  نوع خاصی از مشکلات می شود. مثلا رسوب در قطعاتی مانند شیر پیسوار، پرلاتور یا توری کارتریج و دیواره داخلی شیر باعث مشکلاتی مانند کاهش فشار آب می گردد. در صورتی که رسوب در داخل کارتریج و یا اطراف دسته آن تشکیل شود دسته اهرمی به سختی حرکت خواهد کرد و سفت می شود. گاهی اوقات رسوب اورینگ و واشرها این قطعات را از حالت آب بند خارج کرده و باعث چکه شیر اهرمی می شود. در هر حال، برای برطرف کردن چنین مشکلاتی باید از بین بردن رسوب داخل شیرآلات را در فواصل زمانی مورد نیاز انجام دهید. رسوب زدایی هر قطعه متفاوت است و در ادامه تمیز کردن شیر پیسوار و اطراف دسته کارتریج از رسوب را بررسی کرده ایم.

بررسی و برطرف کردن سفت شدن دسته اهرمی

یکی از دلایل کمتر شایع سفت شدن دسته شیر اهرمی، گیر افتادن ذرات معلق موجود در آب مانند شن و ماسه‌های بسیار ریز در میان اجزای داخلی کارتریج شیر است. در چنین حالتی، هنگام باز و بسته کردن دسته اهرمی (که در واقع مسئول کنترل جریان آب از طریق کارتریج است)، این ذرات مانع از حرکت روان قطعات داخلی شده و در نتیجه باعث سفتی عملکرد شیر می‌شوند.  کارتریج، قلب شیر اهرمی است که با حرکت اهرم، وظیفه ترکیب و کنترل دمای آب را بر عهده دارد. زمانی که رسوبات در اطراف این قطعه تجمع پیدا می‌کند شاهد این علائم خواهید بود:

  • افزایش نیروی لازم برای چرخاندن یا بالا و پایین بردن اهرم
  • تغییرات ناگهانی یا ناپایدار در دمای آب
  • چکه‌کردن شیر، حتی در حالت بسته بودن کامل
  • در موارد حاد، ممکن است اهرم کاملاً قفل شود یا صدای ناخوشایند از خود تولید کند.

نحوه تمیز کردن کارتریج

در این حالت باید با بررسی علت سفت شدن شیر اهرمی اقدام به خارج کردن ذرات خارجی از کارتریج نمایید. برای رفع این مشکل، ابتدا کارتریج شیر اهرمی را باز کرده و منافذ آن را به‌دقت بررسی کنید. در صورت مشاهده شن، ماسه یا ذرات خارجی دیگر، آن‌ها را به‌آرامی و با استفاده از یک سوزن خارج نمایید. توجه داشته باشید که برای تمیز کردن کارتریج هرگز از مواد شوینده استفاده نکنید؛ زیرا این مواد می‌توانند گریس موجود در بین صفحات سرامیکی و بخش‌های داخلی را از بین ببرند و در نتیجه، عملکرد دسته شیر را سخت‌تر از قبل کنند. البته، همیشه این ذرات با چشم قابل مشاهده و خارج کردن از کارتریج نیست. از آنجایی که امکان رسوب گیری کارتریج با باز کرد آن وجود ندارد ممکن است نیاز به تعویض کارتریج داشته باشید.

خوشبختانه این مشکل قابل پیشگیری است؛ چراکه می‌توان با نصب شیر پیسوار فیلتردار در مسیر ورودی آب به شیرآلات، از ورود این ذرات مزاحم جلوگیری کرد. این نوع شیر پیسوار دارای توری داخلی بوده و در قسمت زیر سینک برای شیر روشویی و ظرفشویی و یا قبل از پکیج و آبگرم‌کن برای شیر توالت و حمام نصب می‌شود. شیر پیسوار قبل از اینکه ذرات معلق در آب به کارتریج برسند آن ها را در توری خود به دام می اندازد.

بررسی گرفتگی و روش تمیز کردن شیر پیسوار

شیر پیسوار یکی از اجزای مهم در سیستم لوله‌کشی ساختمان است که به عنوان واسطه‌ای بین لوله‌های تأمین آب و شیرآلات بهداشتی نظیر شیر روشویی یا ظرفشویی عمل می‌کند. با گذشت زمان و در اثر عبور آب حاوی املاح معدنی، ذرات معلق و شن‌ریزه‌ها، ممکن است توری فیلتر این شیر دچار گرفتگی شود و در نتیجه فشار آب کاهش یابد یا جریان آب به‌طور کامل قطع شود. تمیز کردن شیر پیسوار یکی از مهم ترین بخش های روتین نگهداری و تعمیر شیرآلات است که در ادامه به آن پرداخته ایم:

علل گرفتگی شیر پیسوار

گرفتگی شیر پیسوار معمولاً به دلایل زیر اتفاق می‌افتد:

– تجمع رسوبات آهکی و املاح موجود در آب در فیلتر توری داخلی شیر

– وجود شن‌ریزه یا ذرات معلق که از شبکه لوله‌کشی وارد شیر پیسوار شده اند

– زنگ‌زدگی یا فرسایش داخلی در اثر استفاده طولانی‌مدت یا جنس ضعیف این قطعه

نحوه تمیز کردن شیر پیسوار

برای رفع گرفتگی و افزایش کارایی شیر پیسوار، مراحل زیر را انجام دهید:

  1. قطع جریان آب:

پیش از هرگونه اقدام، باید جریان آب از طریق بستن شیر فلکه اصلی یا فلکه واحد قطع شود تا از نشت آب جلوگیری گردد.

  1. باز کردن شیر پیسوار:

با استفاده از آچار مناسب و در صورتی امکان دست، شیر پیسوار را به‌آرامی از محل اتصال جدا نمایید. در این مرحله لازم است احتیاط کافی به عمل آید تا به لوله‌کشی یا بدنه شیر پیسوار آسیبی وارد نشود.

  1. بررسی و تمیز کردن توری فیلتر داخلی:

بیشتر شیرهای پیسوار دارای یک فیلتر توری در ورودی خود هستند. این فیلتر را خارج کرده و با استفاده از یک برس نرم یا مسواک و محلول سرکه سفید یا جرم‌گیر، رسوبات آن را تمیز نمایید. در صورت گرفتگی شدید، می‌توان قطعات فلزی شیر را چند ساعت در محلول سرکه قرار داد تا رسوبات به‌طور کامل حل شوند.

  1. شست‌وشو و خشک‌کردن:

پس از تمیزکاری، قطعات شیر را با آب تمیز شست‌وشو داده و با یک دستمال تمیز خشک نمایید.

  1. نصب مجدد شیر پیسوار:

پس از اطمینان از تمیز بودن و سلامت قطعات، شیر پیسوار را مونتاژ و مجدداً در محل خود نصب کنید. در صورت نیاز از نوار تفلون جهت آب‌بندی بهتر استفاده شود.

  1. بررسی عملکرد پس از نصب:

پس از باز کردن شیر فلکه و جریان یافتن آب، از عدم نشتی و بهبود فشار آب اطمینان حاصل نمایید.

با انجام دوره‌ای رفع گرفتگی شیر پیسوار، می‌توانید از گرفتگی‌های احتمالی در شیر پیسوار پیشگیری نموده و عمر مفید آن را افزایش دهید. همچنین در صورت مشاهده زنگ‌زدگی شدید یا شکستگی قطعات چاره ای جز تعویض شیر پیسوار نخواهید داشت.

رسوب‌ یکی از عوامل اصلی کاهش کارایی و بروز مشکلات فنی در شیرهای اهرمی است که در صورت بی‌توجهی می‌تواند منجر به سفت شدن دسته شیر، کاهش فشار آب، نشتی یا حتی خرابی کامل کارتریج شود. با انجام رسوب‌زدایی دوره‌ای، استفاده از شیرهای پیسوار فیلتردار و رعایت نکات ساده‌ای در نگهداری، می‌توان از بروز بسیاری از این مشکلات پیشگیری کرد. در نهایت، رسیدگی به این موارد نه تنها عملکرد بهتر و طول عمر بیشتر شیرآلات را تضمین می‌کند، بلکه از صرف هزینه‌های اضافی برای تعمیر یا تعویض زودهنگام شیرآلات نیز جلوگیری خواهد کرد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *