پایگاه خبری سرمایه فردا

انتشار انیمیشن «شکارچیان شیاطین کی‌پاپ» توسط نتفلیکس در ژوئن ۲۰۲۵، فراتر از یک رکوردشکنی تجاری، پرده از فاز جدید حکمرانی فرهنگی در عصر دیجیتال برداشت. این اثر ۱۰۰ میلیون دلاری که با درهم‌آمیختن جادوی تکنولوژی، اسطوره‌شناسی مدرن و موسیقی، آمار بازدیدها را جابه‌جا کرده است، نه صرفاً یک محصول سرگرمی، بلکه «مانیفستی بصری» برای بازتعریف هویت نسل جدید محسوب می‌شود که در لایه‌های پنهان خود، چالش‌های جدی هویتی و تربیتی را برای جوامعی نظیر ایران به همراه دارد.

غیبت آیین‌های بومی در سینمای ایران، از یلدا تا دیگر مناسبات فرهنگی، تنها یک فقدان نمادین نیست؛ بلکه نشانه‌ای از بحران هویت در روایت‌های سینمایی ماست. بازاندیشی در مفهوم «سینمای ملی» و تلاش برای ریل‌گذاری آگاهانه، ضرورتی است که هم فیلمسازان و هم سیاستگذاران فرهنگی باید به آن توجه کنند.

جریان تغییر هویت در ایران، از قراردادهای تحقیرآمیز دوران قاجار تا سیاست‌های فرهنگی پهلوی و سپس روشنفکری پساانقلابی، همواره کوشیده است عناصر اسلامی و بومی را کنار بزند و الگوهای غربی را جایگزین کند. این پروژه، که با شعارهایی چون «از فرق سر تا نوک پا باید غربی شد» آغاز شد، جامعه را به بحران هویتی کشاند و شکاف میان سنت و مدرنیته را عمیق‌تر کرد؛ شکافی که انقلاب اسلامی پاسخی به آن بود، اما در اشکال نوین همچنان ادامه دارد و یکی از مهم‌ترین چالش‌های ایران معاصر محسوب می‌شود.

از نخستین نشانه‌های تحیّر ایرانیان در برابر تمدن مدرن غرب، تا احیای اراده‌ی تمدنی در قالب انقلاب اسلامی، این متن سیر تحول اندیشه‌ی ملی را واکاوی می‌کند؛ روایتی از قرن‌ها تقلید و تحقیر، تا نقطه‌ای که عقلانیت شیعی، بستر تأسیس تمدن نوین را رقم زد.

ایده اصلی اقتصاد هویت این است که تصمیمات اقتصادی افراد به طور قابل توجهی تحت تأثیر هویت‌های اجتماعی و هنجارهای مرتبط قرار می‌گیرند.